Uşaqlığın son gecəsi. Максуд Ибрагимбеков

Чтение книги онлайн.

      QONŞUMUZ MAKEDON

      Odur, ey, yenə tində dayanıb. İki saatdır, dayanıb. Gəlib-gedən qonşularla salamlaşır. Canfəşanlıqla salamlaşır, gözlərinə baxır. Dayanıb…

      Onun burada dayanmağından yaxşı nəsə gözləməyə dəyməz. Deyə bilərsiniz ki, adam evinin tinində dayanıb, burada pis nə var? Baxır, həmin adam kimdir! Əgər tində dayanan adam Makedondursa, bundan yaxşı nəsə gözləmə. Bu, dəqiqdir.

      Bəlkə, o, oleandr ləklərinin yanında dayanıb və oleandr dərmək üçün münasib vaxt gözləyir? Çətin. Makedon çiçək toplayacaq adam deyil. Çiçəklər onu maraqlandırmır. Üstəlik, oleandr dərmək kimin ağlına gələr? Mənasız işdir. Doğrudur, onlar parlaq və yüngül olur, ancaq həm də yapışqan kimidir və təzə çəkmə kimi iylənir. Yox, küçəmizdəki uşaqların heç biri oleandr dərməz, hətta üzərində “Çiçəkləri dərmək olmaz!”, ya da başqa qadağa lövhəsi asılsa belə.

      Doğrudur, Şura xala deyir, tanışlarından biri oleandr dərib. Dərib və həmin gül dəstəsini bağlı otaqda, çarpayısının yanında qoyub. Səhər qapını açıblar ki, bu da sizin üçün oleandr – Şura xalanın tanışı o dünyadadır. Sən demə, oleandrın iyindən zəhərlənibmiş. Şura xala deyir ki, bu, dəhşətli bir şeydir. Məncə, əgər belə bir qəribə adam tapılırsa və oleandr dərmək fikrinə düşürsə, üstəlik, yay vaxtı onu öz bağlı yataq otağında saxlayırsa, o zaman Şura xalanın tanışı kimi zəhərlənməyi qəribə deyil. Demək, həmin adamın əcəli çatıb. Üstəlik, bir şeyə sevinmək lazımdır: yaxşı ki, həmin adam gecə otaqda tək yatıb.

      Onsuz da Şura xalanın tanışı yaşasaydı belə, bundan sonra həyatda heç nəyə nail ola bilməzdi. Çünki Şura xala həmin axşam baş verən bu hadisəni danışanda hamı belə düşündü. Lakin hamının ağlından başqa bir fikir də keçirdi, bəlkə, elə Şura xala bütün bunları özündən uydurur: axı o, dəhşətli hadisələr uydurmaqda ustadır. Görünür, darıxdığından belə şeylər uydurur, onun çox darıxdırıcı, yeknəsəq işi var.

      Əgər nə vaxtsa yaxınlıqdakı bazara yolunuz düşsə və orada kiminsə uca səslə: “Maya! İstiot! Soda!” – deyə çığırdığını eşitsəniz, o zaman bilin ki, bu adam bizim Şura xaladır. Özünüz fikirləşin: gün boyu “Maya! İstiot! Soda!” deyib qışqırmaq nə deməkdir. Adamın ağlına nə desən, gələr.

      Amma dünən Şura xalaya yazığım gəldi…

      Mağaza müdiri Əbülfəzin evinə qonaq gedib, kartla onun bütün ailəsinin falına baxıb. Mağaza müdiri əvvəllər it sallaqxanasında işləyib, itlərlə qəddar rəftar etdiyi üçün oradan çıxardıblar. Bir müddət bu hadisəyə görə çox narazı olub, elə qabağına çıxana gileylənirmiş ki, paxıl iş yoldaşları onun torbasını tikiblər, ancaq mağazaya işə düzələndən sonra sakitləşib. İndi evində, bəzən isə küçəyə çıxanda zolaqlı pijamada gəzir.

      Onların, yəni Şura xala ilə mağaza müdiri Əbülfəzin ailəsinin arası yaxşıdır. Makedon deyir, əgər bu dostluq olmasaydı, Şura xala bazarda maya, istiot, soda sata bilməzdi – həqiqətən də, bu malları başqa haradan tapacaqdı? Amma, görünür, o bu sözləri acıqla deyir, çünki Şura xala onu özünə köməkçi götürmür.

      Nə isə, dünən Şura xalaya əməlli-başlı yazığım gəldi…

      O, fala baxır, mağaza müdiri Əbülfəzin ailəsi də oturub fikirləşir ki, görəsən, “yaxın vaxtlarda hökumət evi” nə deməkdir. Hətta Əbülfəzin üzünün rəngi ağarıb, deyib ki, bizim zəmanədə hökumət evi heç vaxt yaxşılığa yozula bilməz.

      Şura xala onları sakitləşdirməyə çalışıb, deyib ki, bu, təzə mağaza da ola bilər, bəd ayaqda, xəstəxana olacaq. Sonra əlavə edib ki, axır vaxtlar Əbülfəzin əsəbləri çox pozulub, ona görə də hara baxsa, gözünə həbsxana görünür. Əbülfəzə brom içməyi məsləhət görüb – axı Şura xalanın tibdən də başı çıxır.

      Sonra Şura xala onlarla sağollaşıb və gedib.

      Əbülfəz onu yola salıb, elə təzəcə qapını arxasınca örtüb kilidləyəndə birdən Şura xalanın dəhşətli çığırtısını eşidib. Qadın elə fəryad çəkirmiş ki, Əbülfəzin damarında qanı donub: “Kömək edin! Yetişin! Ölürəm!..”

      Mağaza müdiri Əbülfəz bu qışqırığa əhəmiyyət verməyib, yəni Şura xalanın köməyinə çatmayıb. Şura xalanı soyan, ya da elə öldürmək istəyən soyğunçuların diqqətini öz evinə yönəltmək istəməyib. Adamdan soruşan gərəkdir, axı bu kimə lazımdır? Makedon onun haqqında boş yerə demir ki, Əbülfəz küçəmizdəki ən ağıllı adamdır. Üstəlik, Makedon onun hörmətini saxlayır. Çünki Makedon adamları seçə bilir.

      Şura xala çığıra-çığıra qalıb!… Hətta deyilənlərə görə, hər gün bazarda çığırdığından da ucadan çığırırmış. Onun səsinə nəinki bir həyətin, hətta qonşu həyətlərin adamları da toplaşıb. İşıq yandırıblar…

      Sən demə, Şura xala Əbülfəzin evindən çıxanda bayır zil qaranlıq olub və ümumiyyətlə, həmin СКАЧАТЬ