Ovod. Этель Лилиан Войнич

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ çıxmasa da, xidmətçilər onun başına toplaşmışdılar. Artur doluxsunmuş halda xidmətçilərlə vidalaşıb aşağı endi.

      Onu orta əsrlərdən qalmış nəhəng bir qalaya saldılar. Həbsxana həyatı Artura çox ağır görünməsə də, rütubət və qaranlıq ona pis təsir edirdi. Həbsxanada yemək də pis idi. Artur bütün vaxtını dua edərək keçirir, səbirlə gözləyirdi. Nəhayət, bir gün onu polkovnikin yanına apardılar və ilk sorğu-sual başladı:

      – Artur Berton, “Gənc İtaliya” haqqında nə bilirsiniz?

      – Bilirəm ki, bu, siyasi təşkilatdır. Xalqı üsyana qaldırıb, Avstriya ordusunu ölkədən qovmaq istəyir.

      – Evinizdən tapılan qəzetləri haradan almısınız?

      – Bunu deyə bilmərəm.

      – Əlimizdə sizin “Gənc İtaliya” ilə yaxın əlaqəyə malik olmağınız haqqında sənədlər var. Əgər hər şeyi özünüz açıb danışsanız, sizin üçün yaxşı olar!

      Bu cansıxıcı sual-cavab get-gedə Arturun zəhləsini tökür, onu əsəbiləşdirirdi. Bir tərəfdən də, Cemmanın və başqa yoldaşlarının taleyi onu çox narahat edirdi. Birdən polkovnik belə bir sual verdi:

      – Covanni Bolla ilə son dəfə nə vaxt görüşmüsünüz?

      – Belə bir ad mənə tanış deyil.

      – Necə? O ki sizin universitet yoldaşınızdır.

      – Mən universitet tələbələrinin hamısı ilə tanış deyiləm.

      – Bollanı tanımalısınız. Baxın: bu, onun xəttidir. Görürsünüz ki, o, sizi yaxşı tanıyır.

      Polkovnik bunu deyib ona bir kağız uzatdı. Kağızın yuxarısında “Protokol” sözü yazılmışdı, aşağısında isə Bollanın imzası var idi. Artur oxumağa başladı. Anladı ki, Bolla həbs edilib. Protokol sual-cavabdan ibarət idi, içində Bollanın təşkilatla əlaqəsi, iclaslar haqqında məlumatlar əks olunmuş və sonda bu sözlər yazılmışdı: “Təşkilatın üzvləri arasında Artur Berton adlı gənc bir ingilis də vardı”.

      Artur qıpqırmızı qızardı. Bolla onu ələ vermişdi! Lakin birdən məsələni başa düşdü:

      – Bu yalandır! Siz saxta bir kağız hazırlamısınız! Bunu sizin üzünüzdən görürəm. Siz alçaqsınız! Məni tələyə salmaq istəyirsiniz! Siz yalançısınız!

      Polkovnik qeyzlə ayağa qalxıb yanındakı zabitlərdən birinə dedi:

      – Əmr edin, bu cavan oğlanın dərsini versinlər. Onun ağlını başına gətirmək lazımdır.

      Arturu siçovul yuvasını xatırladan bir yerə saldılar. Bütün günü zil qaranlıq, dərin sükut içində keçirdi. Ertəsi gün kimsə qapının qıfılına açar saldı. Ürkmüş siçovullar onun ayaqları yanından sivişib qaçdılar. Artur dəhşət içində ayağa qalxdı. Onun ürəyi bərk-bərk döyünür, qulaqları uğuldayırdı.

      Qapı açıldı, zəif fənər işığı Arturun gözlərini qamaşdırdı. Nəzarətçi gətirdiyi bir parça çörəyi və suyu onun əlinə verib çıxdı. Qapı yenidən örtüldü.

      Üçüncü gün axşam nəzarətçi yenidən gəldi və Arturu bayıra çağırdı. Dustaq sərxoş kimi büdrəyə-büdrəyə nəzarətçinin ardınca getdi. Hara aparıldığını təsəvvür etməyə macal tapmamış polkovnikin otağında olduğunu gördü.

      – Hə, Berton, sizsiniz? İndi yəqin, söhbətimizi davam etdirə bilərik. Əmin ola bilərsiniz ki, özünüzü yaxşı aparsanız, sizinlə ciddi rəftar etməyəcəyik.

      – Məndən nə istəyirsiniz?

      – Mənə ancaq təşkilat və onun üzvləri haqqında bildiyiniz şeyləri açıb söyləməyiniz lazımdır. Amma ilk növbədə deyin görüm: Bollanı çoxdan tanıyırsınız?

      – Dediyiniz adamı tanımıram…

      – Bəs bu məktub yadınızdadır?

      Artur ona verilən məktubu tanıdı: bu məktubu payızda bir tələbə yoldaşına yazmışdı.

      Artur inkar etdi, amma səsi onun get-gedə əsəbiləşdiyini büruzə verirdi. Aclıq, pis hava, yuxusuz gecələr onu əldən salmışdı.

      – Berton, unutmayın ki, siz lazım olan kimi davranmasanız, mən çox ciddi tədbir görməli olacağam.

      – Necə istəyirsiniz, elə də edin.

      Tutulduğu gündən hələ bir ay keçməsə də, Arturla polkovnik arasında əməlli-başlı ədavət yaranmışdı. Bu gərgin mübarizənin uzanması Arturun əsəblərini əməlli-başlı korlayırdı. Nəhayət, bir gün nəzarətçi içəri girib onun pal-paltarını yığışdırmağa başladı.

      – Mənim əşyalarımı niyə götürürsünüz?

      – Sizi buraxırlar.

      – O birilərini də buraxırlar?

      Sualının cavabında nifrət dolu bir mızıltı eşitdi:

      – Yoxsa Bollanı nəzərdə tutursunuz?

      – Bollanı da, o birilərini də.

      – İndi ki yoldaşı onu ələ verib, yəqin, Bollanı hələ buraxmazlar… Belə də alçaqlıq olar?

      – Yoldaşı ələ verib? Bu, nə deməkdir? Hə… Məsələ aydındır. Bollaya deyiblər ki, onu mən ələ vermişəm. Bilirsiniz, mənə də demişdilər ki, məni Bolla ələ verib. Axı Bolla elə axmaq deyil ki, buna inansın.

      – Deməli, bu, yalandır? Sizin sözünüzü Bollaya çatdıracağam. Bilirsiniz, bir də onu deyiblər ki, siz onu qısqanclıq üstündə ələ vermisiniz… Guya ikiniz də bir qızı sevirmişsiniz.

      Arturu dəhşət bürüdü:

      – Bir qız?! Qısqanclıq?! Bunu haradan biliblər? Haradan biliblər bunu?

      – Dayanın! Mən sizə inanıram. Amma, bəlkə, günahlarınızı etiraf edəndə nə isə demisiniz?

      – Bu, yalandır! – Artur boğula-boğula qışqırdı.

      – Əlbəttə, siz daha yaxşı bilərsiniz. Ancaq tələyə düşən tək siz deyilsiniz. İndi casusluq edən bir keşişdən çox danışılır. Sizin dostlarınız onu ifşa ediblər.

      Artur həbsxanadan çıxıb daş pillələrlə küçəyə qalxanda sadə yun paltar geyinmiş, həsir şlyapalı bir qız qollarını açaraq ona sarı yüyürürdü:

      – Artur, mən xoşbəxtəm, çox xoşbəxtəm!

      – Cim! СКАЧАТЬ