panował wtedy Lech – nawiązanie do legendy o trzech braciach: O Lechu, Czechu i Rusie, którzy wyruszyli ze swoimi współplemieńcami w poszukiwaniu ziemi obfitej w pożywienie. W trakcie wędrówki bracia rozdzielili się. Najdłużej wędrował Lech, który w końcu dotarł do pięknej i bogatej krainy, dzisiejszej Wielkopolski, i postanowił się na niej osiedlić. Zauważył orle gniazdo na czubku drzewa i na jego pamiątkę nazwał nowo budowaną siedzibę, Gnieznem. [przypis edytorski]
pług – narzędzie rolnicze przeznaczone do orki. [przypis edytorski]
85
z lipowego dziupla – dziś: z lipowej dziupli. [przypis edytorski]
86
pokojowiec – służący mieszkający w domu i pomagający w codziennych czynnościach. [przypis edytorski]
87
prawić – mówić, opowiadać. [przypis edytorski]
88
barłóg – legowisko niedźwiedzia lub dzika; potocznie o niechlujnym, nędznym posłaniu. [przypis edytorski]
89
Światowid a. Świętowit – bóstwo wojny i urodzaju plemion słowiańskich. Posągi przedstawiające Świętowita to słupy, zakończone rzeźbą przedstawiającą cztery twarze zwrócone w cztery strony świata. [przypis edytorski]
90
dla ich małości – z powodu ich niewielkich rozmiarów. [przypis edytorski]
91
plewy – odpadki powstające podczas młócenia roślin, zwłaszcza zbóż. [przypis edytorski]
92
rżnąć sieczkę – ciąć słomę na paszę dla zwierząt. [przypis edytorski]
93
trząść słomę – prawdopodobnie chodzi tu o robienie tzw. trzęsionki: słomy zmieszanej z sianem, używanej jako pokarm dla bydła. [przypis edytorski]
94
motać przędzę – zwijać, nawijać na coś przędzę, tj. nić służącą do wyrobu tkanin. [przypis edytorski]
95
obejście – słowo używane do określenia całego gospodarstwa: podwórza, domu, budynków gospodarczych takich jak stajnia, stodoła. [przypis edytorski]
96
bodnia – rodzaj beczki z wiekiem do przechowywania zboża lub kapusty. [przypis edytorski]
