Братэрства. Алесь Карлюкевiч

Чтение книги онлайн.

      – Здалёк, з Элісты, ці відаць вам сённяшнюю беларускую літаратуру?

      – Думаю, што не вельмі… У нас у рэспубліцы дзве пісьменніцкія арганізацыі, ніводная з іх не падтрымлівае, на жаль, афіцыйных зносін з беларускімі калегамі. Раней жа былі персанальныя кантакты – у Давіда

      Кугульцінава і Міхаіла Ханінава з многімі беларускімі паэтамі, празаікамі. У асноўным сёння сувязі скіраваны на суседнія рэгіёны – Паўночны Каўказ, Астраханскую вобласць, а таксама на Маскву.

      – А што ўвогуле калмыцкі чытач ведае пра беларускае мастацкае слова? Каго ў розныя дзесяцігоддзі з беларускіх паэтаў, празаікаў перакладалі на калмыцкую мову?

      – Як вядома, у ВНУ на філалагічных спецыяльнасцях чыталі курс «Літаратура народаў СССР», цяпер – «Літаратура народаў Расіі», якая выкладаецца ў скарочаным аб’ёме, хутка зусім выйдзе з дысцыплін бакалаўрыята, напрыклад, у нашым універсітэце. Акрамя таго, шмат выдавалася ў перакладах беларускай літаратуры. Да гэтага часу многія ведаюць, скажам, пра творчасць Васіля Быкава. Яго творы ўваходзілі ў праграму «Гісторыя рускай літаратуры», як і проза Алеся Адамовіча, Святланы Алексіевіч.

      Папярэдні калмыцкі чытач ведаў класікаў беларускай літаратуры – Я. Купалу, Я. Коласа, а таксама М. Танка, А. Куляшова, П. Броўку і інш. У 1960-я гг. калмыцкія пісьменнікі шмат перакладалі на калмыцкую мову згаданых аўтараў: выходзілі асобныя падборкі ў мясцовых газетах і часопісе «Теегин герл» («Свет в степи»). Зрэдку гэта мела працяг у 1970-я гг. Так, з прозы было перакладзена апавяданне Васіля Быкава «На возеры».

      Пасля наступіў доўгі перапынак, выкліканы таксама і развалам СССР. Мяркую, што гэта звязана і з адсутнасцю кантактаў з калегамі.

      – Ваш бацька – вялікі сын калмыцкага народа, вядомы калмыцкі пісьменнік Міхаіл Ханінаў ваяваў у Беларусі… Наколькі гэтая сувязь паўплывала на творчасць вашага бацькі?

      – Так, юнацтва майго бацькі прыйшлося на Вялікую Айчынную вайну. Ён пайшоў у Чырвоную Армію ў кастрычніку 1939 г., вайну сустрэў на Смаленшчыне, партызаніў у Беларусі пад імем Мішы Чорнага, быў камандзірам роты. Вайна для яго закончылася ў жніўні 1944 года, калі яго дэмабілізавалі як калмыка ў сувязі са сталінскімі рэпрэсіямі. Трынаццаць гадоў ён разам з калмыцкім народам адбываў сібірскую высылку. Пачатак літаратурнага шляху бацькі адносіцца да сярэдзіны 1930-х гг., але як пісьменніка яго, вядома ж, сфарміравала вайна. Ён належыць да так званай «лейтэнанцкай» літаратуры. Міхаіл Матусоўскі назваў яго калмыцкім Дзянісам Давыдавым. У калмыцкай літаратуры ён адзіны паэт-партызан.

      Бацька называў Беларусь сваёй другой радзімай, прысвяціў ёй многія старонкі сваёй прозы, публіцыстыкі, паэзіі. Першая яго паездка пасля рэабілітацыі калмыцкага народа адбылася ў Беларусь, на Магілёўшчыну і Міншчыну, дзе ён ваяваў. Ён часта сустракаўся са сваімі баявымі пабрацімамі.

      – З кім з беларускіх паэтаў, празаікаў сябрава СКАЧАТЬ