Ejderhanın Evrimi. Grafton Elliot Smith

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ sunulması” yalnızca ölenlerin “yaşayanları102 rahatsız etmemesi” için yapılmıyordu, ayrıca “ölülere maişet sağlamak ve duacı insanlara yardım etmeleri için onları canlandırmak” için de yapılmaktaydı.

      Diğer prosedürlerin ölüm korkusundan kaynaklandığı genel olarak kabul edilir. Ancak böyle bir ifade, bu cenaze merasimlerini geliştiren insanların zihin yapılarını doğru olarak yansıtmaz. Çünkü bu kişiler, ölünün düşmanları veya ölen kişinin garezi olduğu ve cenazeye gelerek riske girecek kişiler değillerdir; tam aksine onlar, ölen kişinin yakınlarıdır ve ölen kişi bir insana ne kadar derinden bağlıysa onun için o kadar çok tehlike var demektir. Pek çok insan arasında bu inanç varlığını sürdürür. Birisi öldüğünde, öte dünyada ona refakat edebilsinler diye onun için en cüretkâr olanların “ruhsal öz”lerini çalmak için uğraşacaktır. Ancak “ruhsal öz”ü103 çalmak, birini öldürmek anlamına geldiğinden, böyle bir alaka gösterisi kolaylıkla yanlış anlaşılabilir. Bundan dolayı hayata doyamayan, ölümden nefret eden pek çok insan böyle can sıkıcı aşk sembollerinden kaçınmak için elinden geleni yapar ve pek çok etnolog bunun “ölüyü yatıştırma” olduğunu yazarak bunun gibi eylemleri yanlış değerlendirirler. Genç ölenler tanrıların sevgili kullarıdır.

      Ea yalnızca aşağıların tanrısı değildi; o aynı zamanda “hayatın efendisi”, nehirlerin kralı ve yaratıcı tanrıydı. Tıpkı Osiris gibi “Ea, kurumuş ve güneşte kavrulmuş toprakları, nehirler ve sulama kanalları ile bereketlendirirdi ve insanlara besleyici ‘ruhun gıdası’nı bahşederdi… Ölüm tanrıçası, ‘Tanrıça İştar’ı hayat suyu ile sulamak’ için Ea’nın emrine amadeydi” (a.g.e. s. 44).

      Mackenzie’nin az önce alıntı yaptığım kitabının üçüncü bölümünde bulunan ilginç alıntılar dizisi tanrıların vücut sıvılarının canlandırıcı özelliklerine ilişkin düşüncelerin yalnızca Mısır’la sınırlı olmadığını, aynı zamanda Babil’de, Hindistan’da, Batı Asya’da, Yunan coğrafyasında ve Batı Avrupa’da da bunlara rastlandığını açıkça göstermektedir.

      İştar isminin “sulayan”, “bereketlendiren”104 anlamlarına gelen Sami bir kökten türediği öne sürülmektedir.105

      Barton’ın iddiası şu yöndedir: “Sami dinlerinin başlangıcı, kendilerini Sami olarak kabul ettiklerinden dolayı, Sami düşüncesinde ilahların cinsel münasebetlerine kadar uzanır. Sami ilah düşüncesi, elbette yoğun bir şekilde, hakikati kapsar; ancak bununla birlikte ‘Tanrı’nın sevgi olduğu’ fikrini da içerir” (a.g.e. s. 107). (Ancak bu ifade oldukça yanıltıcıdır.)

      Sami106 etkisinin yayıldığı coğrafyalar genelinde ilkel ana tanrıçalar veya bunların özelleşmiş başka türleri bulunur.

      Sümerlilere göre “hayat, dünyaya suyun ve sulamanın girişiyle gelir»107 “ayrıca insanoğlu su tanrılarının birleşiminin ürünüdür.”

      Akatlar ise neredeyse bunun tam zıddı bir görüşü benimsemişlerdi. Onlara göre “su, düzensizlik demektir ve kozmos yani dünyanın düzeni, ışık tanrısının zaferine bağlıdır. Bahar, kış ve su canavarını alt ederek gelir. İnsanoğlu doğrudan tanrılar tarafından yaratılmıştır.”108

      “Kökenlere ilişkin Sümer görüşünün merkezinde su tanrılarının yarattıkları yer almaktadır. Enki ve yoldaşı Nin-ella (veya Dangal), pek çok sayıda kanalla kuru bir kıtanın harap topraklarına yağmur getirirler. Hem bitkiler hem de hayvanlar suların canlandırdığı berekete dahil olurlar (…) Bu hayat üretimi sürecinde Enki’nin yanı sıra yoldaşının kişiliği de oldukça dikkat çekicidir. Bu tanrı, Nin-Ella (saf hanımefendi), Damgal-Nunna (suların ulu hanımı), Nin-Tu (doğumun hanımefendisi) gibi isimlerle anılırdı (s. 301). Enki ve Nin-ella’nın çocuğu, insanoğlunun atasıdır.109

      “Daha sonraları Ulu Hanım’ın kişiliği, kendisinin birtakım işlevlerini devralan İştar tarafından gölgelenmişe benziyor” (s. 301).

      Profesör Carnoy, bazı ilk dönem sözde “Aryan” inançlarının Keldani kökenli olduğunu her açıdan göstermektedir. İranlıların yaratılış düşüncesinde “Ardvi Sura Anahita’nın yüce soyu hayatı, sürüleri, yuvaları çoğaltan; tüm ülkeye bolluk getirendir (…) tanrıça olarak tapılan kıymetli bir soydur (…) ve güzel ve haşmetli bir kadın olarak karakterize edilir. O saf bakiredir, en kuvvetlidir, en uzundur, muhteşem şekillerle bezelidir. Kolları, at omzu gibi beyaz ve kalın hatta çok kalındır. Zarafeti sonsuzdur” (Yt. 5, 7, 64, 78). “Profesör Cumont, Anahita’nın İştar olduğunu düşünmektedir (…) Anahita, dölleme ve doğum tanrıçasıdır. Dahası Ahameniş dönemine ait yazıtlarda Anahita, Ahura Mazda ve Mitra ile ilişkilendirilir. Keldani üçlemesine denk gelen bir üçleme: Sin-Şamaş-İştar. Αναΐτις, Strabon ve diğer Antik Yunan yazarlarında Αφροδίτη olarak geçmektedir” (s. 302).

      Bununla birlikte Mısır’da heykelin işlevlerine dair görüş Mezopotamya’da da benimsenmiştir.

      “Tapınağın gizli bölümlerinde saklanan veya ‘Ziguratlar’ın zirvelerine dikilen heykeller, takdis edilmeleri sayesinde temsil ettikleri tanrının gerçek vücuduyla doldurulmuştu.” Böylelikle Marduk’un “kendi heykelinin içinde yaşadığı” söylenir (Maspero, a.g.e. s. 64).

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «Литрес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на Литрес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      Mumyalama Uygulamasının Coğrafi Dağılımının Önemi Üzerine. (ç.n.)

      2

      “Antik Mısır Medeniyetinin Doğu’ya ve Amerika’ya Etkisi”, Bulletin of the John Rylands Library.

      3

      Bu bölüm, Mısırlıların mumyalama işleminin medeniyetin gelişmesiyle СКАЧАТЬ