Чол ва денгиз. Эрнест Миллер Хемингуэй

Чтение книги онлайн.

      Тирноқдеккина қуш шимол томондан қайиққа яқинлашди. У сув бетида пасайиб учарди. Чол унинг ниҳоятда ҳолдан тойганини кўрди.

      Қуш нафас ростлаш учун қайиқнинг қуйруғига қўнди. Кейин у чолнинг боши устида айланиб учдида, ўзи учун қулайроқ бўлган чилвир устига қўниб олди.

      – Ёшинг нечада? – деб ундан сўради чол. – Ҳойнаҳой, бу сенинг биринчи саёҳатингдир?

      Қуш жавоб ўрнига чолга қаради. У жуда ҳам чарчаган эди, ҳатто чилвир ўзини кўтарадими, йўқми, шунга ҳам қараб ўтирмади, мурғак панжалари билан уни чангаллаб олганча, чайқалибгина турарди, холос.

      – Қўрқма, калава маҳкам тортилган, – деб уни юпатди чол. – Ҳатто ҳаддан зиёд маҳкам. Сокин тунда сен бу қадар ҳолдан тоймаслигинг керак эди. Эҳ, эндиги қушлар, эндиги қушлар!

      «Лочинлар бўлса-чи, – деб ўйлади у, – денгизнинг ҳар қаричида сизларнинг тумшуғингиз тагидан чиқиб қолиши мумкин». Аммо буни қушга айтиб ўтирмади, айтганда ҳам, у барибир тушуниб етармиди. Ҳечқиси йўқ, ўзи тезда лочиннинг нималигини билиб олади.

      – Яхшилаб дам олгин, митти қуш, – деди у. – Кейин соҳилга қараб учгин, ҳар бир одам, қуш ва балиқ сингари сен ҳам чинакамига ҳаёт учун қаттиқ туриб курашгин.

      Қуш билан бўлган бу суҳбат ўзига андак мадад бергандай бўлди. Чунки туни билан елкасининг акашаги чиққан ва у энди росмана зирқираб оғриб турарди.

      – Агар хоҳишинг бўлса, қуш, мен билан яна пича бирга бўл, – деди у. – Нима қилайки, шабада ғимирлаб қолган бўлса ҳам, елкан ўрнатиб, сени қирғоққа олиб бориб қўёлмайман. Бу ерда эса дўстим ҳам бор. Уни ташлаб кетолмайман.

      Худди шу онда балиқ тўсатдан қаттиқ юлқинди ва чолни қайиқ қуйруғига юмалатди; агар у қўли билан бортга таянаб қолмаганда, чилвирни бўшатмаганда балиқ уни илаштириб кетиши ҳам ҳеч гап эмас эди.

      Чилвир юлқинган пайтда қуш учиб кетган эди. Унинг қандай ғойиб бўлганини чол ҳатто пайқамай қолди. У калавани ўнг қўли билан пайпаслаб кўрганида, қўлидан қон оқаётганини кўрди.

      – Балиқнинг ҳам жони роса қийналгандир, – деди у ўзига-ўзи ва балиқни бошқа томонга буриб бўлмасмикин деган ниятда, чилвирни алдаб тортди. Охиригача тортиб бўлгач, аввалги ҳолатида тек қотди.

      – Мазанг қочяптими, балиқ? – деб сўради у. – Xудойим кўриб турибди, менга ҳам осон эмас.

      Ким билан бўлмасин жуда ҳам гаплашгиси келди. Атрофга аланглаб қушни излади. Аммо ундан номнишон ҳам қолмаган эди.

      «Дарров кетиб ҳам қолибсан, – деб ўйлади чол. Аммо сен кетган ёқда шамол хийлагина кучлироқ ва у то соҳилга довур эсиб боради. Бир силташда балиққа ўзимни ярадор қилишга йўл қўйиб берганимни қара-я? Рост-дан ҳам, жуда меров бўлиб қопман. Ёки бўлмаса, шундай ўзим, қушга маҳлиё бўлиб, фақат у тўғрида ўйлаб қолгандирман? Энди мен мана бу ҳақда ўйлайман ва мадор бўлсин деб, тунецни тамадди қилиб оламан».

      – Афсус, ёнимда бола ҳам йўқ, туз ҳам йўқ, – деди у ўзига-ўзи.

      У СКАЧАТЬ