Мовароуннаҳр ёди ёҳуд султон Қутуз қиссаси. Коллектив авторов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ Сайфиддиннинг устидан ёпинчиғини тортиб уйғотди, сўнгра оҳорли либоси жанда кийимга алмаштирилди.

      – Бизни холи қўй, – деди Хонсултон оқсочига.

      Ҳадича нарига чиқди. У эҳтиёт шарт атрофга синчков боқди: шукрки ҳужрада кимса йўқ, аммо чор тарафи таҳликали ридо ичига ўранган мисол жуда қўрқинчи кўринди.

      Хонсултон Сайфиддинни олиб чиқай демасди. Ҳадича ичкарига мўралаб:

      – Бекам, вақт тиғиз, шошмасак бўлмас. – деди.

      Волиданинг жигарбандидан ҳеч ажралгиси йўқ эди. У дилбандининг юз-қўзидан телбаларча ўпар, пичирлаган кўйи бир нималарни тинмай фарзандига уқтирар эди.

      Сайфиддин нуридийдасига қараб:

      – Бек онам, дедикларингизни илло уқтим. Бас, ортиқ йиғламанг, хавотир бўлманг,– деди.

      – Хўп, энди йиғламагаймен. Роббим бошқа йиғлагулик қилмасун!

      Хонсултоннинг норинж мисол зафарон юзи баттар синиқиб, дарду алами қорачиғида мунг каби қотди. У кўз ёшларини артиб, жигарбандини бағрига босган кўйи охирги бор уқтирди:

      – Ҳар не бўлса бўлсин, ўғлум, иймонинг ва ақлингдин айрилма зинҳор. Суринар бўлсанг, йиқилмасликнинг чорасини кўр. Магарам йиқилар бўлсанг, юз карра қувватга дўниб тур. Фақат сен чўкма. Ва зинҳор ким эканинг унутма. Дедикларимни унутма!

      У ўғлини яна маҳкамроқ қучди, аммо барибир чорасиз она унсиз йиғларди. Нуридийда селлари сира тўхтай демасди. Волиданинг жигарбандидан ажралгиси йўқ эди ё, ҳу!

      – Бекам! Бекам, дейман, шошмасак бўлмас ахир!

      ****

      Чорак соат ўтар-ўтмас ридога ўралган майит ичкарига киритилди.

      Хонсултоннинг овози бутун оламни тутиб кетди.

      Эртаси куни миш-миш тарқалди. “Хонсултоннинг боласини илон чаққанмуш, бояқиш бола тил тортмай ўлипдур!”

      Иттифоқо, Сайфиддин исмига ўранган майит Жўжига етказилди.

      Орадан уч кун ўтгач, улуғ хон Чингиз амр этди:

      – Хоразмшоҳлар хонадони қатл этилсин. Кимсага шафқат лойиқ кўрилмасин!

      Амрга кўра, банди шаҳзодалар қатл этилди. Шу тариқа Муҳаммад Хоразмшоҳ асилли Ануштегинийлар сулоласига тенгсиз футур етказилди. Хоразмшоҳнинг онаси Туркон Хотун Чингизга жория сифатида тортиқ этилди. Султоннинг хотинлари эса Чингизий шаҳзодаларга тақсим этилди. Хоразмшоҳнинг ёлғиз қизи Хонсултон Жўжи маҳрига топширилди.

      ****

      Асад исми билан муваққат яширилган Сайфиддин, Ҳадичанинг оғаси паноҳига берилдики, “наққош” лақабли Ҳамза ғоят эътиқодли, ҳам қўли гул Гурганжлик бир ҳунарманд эди. У бўғажили туркманлардан бўлиб, Чингизхон Мовароуннаҳрни забт этгач, бир тўда ҳунармандлар қатори Мўғулистонга олиб кетилганди. Синглиси Ҳадича эса Хонсултоннинг тоабад содиқ хизматкори эди.

      Ҳамза шаҳарма-шаҳар беркиниб, кўп сарсон бўлди. У Сайфиддинни паноҳида муҳофаза қилар экан, атрофда изғиган хуфялар таҳликаси кун келиб, уни ошкор этишини билгани учун бу юртдан чиқиб кетиш чорасини излай бошлади.

      Субҳ тун зулматини ёриб чиқар маҳал салот ўқиш онлари яқинлашаётганини СКАЧАТЬ