Ҳаёт қайиғи (3 китоб). Тохир Хабилов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ муҳаррири Асқад Мухторнинг “Москвич” автомашиналари бор эди. Уни “Жигули”га ҳам, “Волга”га ҳам алмаштираман, деб уринмаганлар. Хуллас, ўша навбатда ҳам ҳаёт ҳақида гаплашган, ҳам ғалати, ҳам ачинарли ҳолатларни кузатган эдик. Асқад ака бир нимадан таъсирлансалар ҳам дарров баён қилавермасдилар. Аммо муносабатларини кўз қарашларидан сезиш мумкин эди. Навбатда турганлар орасида инсофли, сабрлилар ҳам кўп эди. Аммо бошқаларни оёқости қилиш ҳисобига, ўз ишини тезроқ битиришга интилувчилар ҳам кам эмасди. Шунга яраша жанжал ҳам етарли эди. Хаёлим ўша жанжаллардан бирига чалғиганда Асқад ака: “Ҳа, Тоҳиржон, ўйланиб қолдингиз?” дедилар. Мен “Булар иймон эшиги олдида ҳам шундай навбат талашишса эди…” демоқчи бўлдиму гапим баландпарвоз оҳангда чиқишидан истиҳола қилиб: “Йигирма литр учун шунчалик жанжалми? Нон учун нима қилишар экан?” дедим. Оғир йилларда нон илинжида туни билан навбатда туриб чиқиш Асқад акага бегона эмасди. Асқад ака ўша кунларни эсладиларми, “Ҳайронман, нон деб бунчаликка борилмасди. Одамларга нима бўляпти?” деб хўрсиниб қўйдилар.

      Ўзга очлик ёмон – кўзлар очлиги,

      Ҳайвоний ҳисларнинг яланғочлиги.

      Нажот топиларми бу офатлардан?

      Қай йўсин уларга берамиз ёрдам,

      Ким севгига ташна, ким меҳрга зор

      Дунёда эътиқод қашшоқлиги бор…

      Нажот топиларми бу офатлардан?

      Ўшанда “Гулистон”даги аҳволдан ўзлари гап очдилар. “Шогирдлар” Ваҳоб Рўзиматовга қарши янги фитна бошлаган эканлар. “Ваҳобжоннинг бошига шундай оғир кулфат тушганда мен қандай қилиб уни ишдан бўшатаман?” дедилар алам билан. Кейин “Сиз ишдан кетганингизда ранжигандим. Тўғри қилган экансиз. Яна бир тўғри иш қилинг: ўзимизга қайтинг. Истаган вазифангизни бераман”, дедилар.

      Ёзувчилар уюшмасида ишлаётганимда Асқад аканинг етмиш йиллик тўйларини ўтказиш бўйича тадбир тайёрлаб, қарорни котибият ҳукмига ҳавола этдик. Котибият таваллуд тўйи ўтказиш ҳақида қарор қабул қилди. Тўйбоши тайин этди. Ҳали истиқлолга етмаганмиз, советлар жамиятининг сўнгги йиллари, халқнинг аҳволи кундан-кун оғирлашиб бораётган дамлар эди. Котибият мажлисининг эртасига эрталаб Асқад ака келдилар. Қўлларида ариза. Мазмуни: “Халқ қийналаётган пайтда менинг тўй қилишим ярашмайди…”

      Олтин балиқ ҳақидаги афсонани ҳамма билса керак. Асқад ака бу афсонани эслаш баҳонасида фалсафий маъно кашф этганлар. У киши тутилган олтин балиқни қўйиб юборадилар. Чунки:

      Ундан тилайдиган тилакларим йўқ,

      Нима ҳам тилайман? Қўшиқми?

      Ғойибдан келмайди инсонга қўшиқ,

      Қалбдан тилаш керак қўшиқни.

      У ҳолда шоир нимани тиласин? Севгими?

      Муҳаббатни олмайдилар тилаб,

      Севги туғилар ўтда, қийноқда.

      У ҳолда ором тилай қолсин. Ижодкорга ором жуда зарур.

      Мен оромни тилаб олсам текин,

      Ором берадими менга бу ором?

      Энг яхшиси, бахт тилай қолсин…

      Бахт тилай десам, СКАЧАТЬ