Кырыыстаах таас. Тумарча

Чтение книги онлайн.

      – Хайдах тохтотуоххунуй, атыыһыттар ымсыылара улаатан иһэр буолтун кэннэ? – доҕоругар Сафейка сибигинэйэн эрэрдии хардарда.

      – Сөпкө этэҕин, арыгыны хаһан да суох оҥоруоҥ суоҕа. Олохтоохтор бэйэлэрэ өйдүүллэрэ наада, бу алдьатыылаах ас содула кинилэргэ тус бэйэлэригэр эрэ буолбакка, үүнэр көлүөнэлэрин дьылҕатыгар кытта кутталлааҕын.

      Лөкөй дьоно тугу кэпсэтэллэрин аахайбата. Кинилэри кэлтэччи хайгыы эрэ саныы олордо. Бэрт сайаҕас, көнө барахсаттар быһыылаах. Көмүс көрдүөхпүт этэ диэн бачча ыраах, билбэт дойдуларыгар кэлэн испиттэрэ баар ээ. Эр сүрэхтээх, хоодуот дьон буолан сананнахтара. Кыһыл көмүстэрин сири хаһан көрдүүллэр эбит дуу? Оттон мин үрэх сүнньүттэн уу анныгар көстө сытарын булбутум дии. Лөкөй устунан былырыын күһүн булбут кылбачыгас тааһа хайдах кыһыл көмүс буолан хаалбытын аттара саныы олордо.

      Сиридикээн орто сүүрүгүн хаҥас салаатын төрдүгэр хатырыктаах маһынан саҥа охсуллубут кыракый үүтээн турар. Дьиэ уҥа өттүнэн ыраас уулаах үрүйэ чырылыы сүүрүгүрэр. Тулалаан турар саһарбыт мастар көтөҕөлөрүн тыал ыһан үргэҥнэтэр. Таһырдьа уот оттуллубут. Сымалалаах хаппыт болбукта умнаһа, буораҕы бырахпыттыы, сирилэччи умайар. Хойуу, өһөх хара буруо үрэҕи өрө унаарар. Уоттан чугас кураанахтаммыт табаар дьааһыгын үрдүгэр тимир курууска, миискэ уонна алтан чаанньык тураллар. Онно-манна лабааларга уонна титириктэр төбөлөрүгэр ыйаммыт куллукалар, соттордор тыалга тэлибирэһэллэр. Уот таһыгар Бориска чууркаҕа охсуллубут килиин сүгэ үрдүгэр кытарбыт хойгуо уһугун чохороон ончоҕунан балталаан чыҥыйар. Сойорун өрүсүһэн эргитэ сылдьан балайда өр сырбаппахтаан баран, аттыгар турар уулаах солуурчахха укта. Уу сырдьыгыныы түһээтин, сииктээх сылаас туман сирэйигэр илгийдэ. Хойгуотун балайда өр тутан сойутта. Онтон таһааран ньилбэгэр соппохтоото уонна игии ылан аалан кикирийэ олордо.

      Аттыгар Сафейка мас мастаан бачырҕатар. Охсуутун аайы тыастаахтык көхсүн этитэн тиҥиргэтэр. Халыҥ сүгэ олуга кыырайан кэлэн, Бориска хаҥас иэдэһин ыарыылаахтык дьукку түстэ.

      – Тууй-сиэ, мааҕын хойгуом анныттан таас бытархайа ыстанан чуут харахпын дэҥнии сыспыта. Аны бу мас иэдэспин дьуккурутта дии. Куһаҕаны биттэммиккэ дылы тоҕо түбэлтэтэй?

      Сафейка хонос гына түстэ. Сүүһүн көлөһүнэ бычыгыраан тахсыбытын сиэҕинэн ньухханан кэбистэ.

      – Да, Бари (кини Борисканы куруук дьиҥнээх аатынан ыҥырара) дьыалабыт баһа саллайаары гыммытын биттэнэн эрдэхпит буолуо. Ый устата кураанахха сордоннубут дии.

      – Алыс мунчаарыма, Сафи, ыстараатал үлэтэ эгэлгэтин бэйэҥ билэҕин. Сылы сылынан мэлийэн баран, баарт биэрдэҕинэ, биир күн байыахпыт. Эрэлбитин эрдэ сүтэрдэхпитинэ, кырдьык, дьыалабыт сатарыйарыгар тиийэр.

      – Оннугун оннук да, аспыт кырыымчык ээ. Тугу аһаан кыһыны туоруубут?

      – Балтараа куул кэриҥэ бурдуктаахпыт дии. Чэйбит, табахпыт даҕаны син баар соҕус. Сэйимчээҥҥэ баран сорҕотун эккэ-аска эргитиэххэ сөп СКАЧАТЬ