Nilsin vəhşi qazlarla səyahəti. Selma Lagerlof

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ öyrənməlidir. Amma bu elə də asan deyildi. Çünki o cəsarətini yığıb o hündürlükdən aşağı baxa bilmirdi. Əmin idi ki, buna cəhd eləsə ürəyi elə həmin dəqiqə yatacaq.

      Vəhşi qaz sürüsü elə də hündürdən uçmurdu, çünki onların yeni səyahət yoldaşları hündüdəki seyrək havada boğula bilərdi. Onun xətrinə onlar bu dəfə həmçinin bir qədər aşağdan uçurdular.

      Nəhayət oğlan cəsarətini toplayıb bir gözü ilə aşağı baxa bildi. Sonra oğlan elə təsəvvür elədi ki, sanki o böyük, dama-dama bir parçanın üzərinən uçur.

      – Bura haradır? Mən indi hara uçuram? O öz-özünə sual verdi.

      O aşağıda yalnız bir-birinin üzərində olan damalar gördü. Bəziləri enli idi və kəsişirdi bəziləri isə uzun və ensiz idi. Aşağıdan ancaq bucaqlar və künclər nöqtə kimi görsənirdi. Başqa heç nə! Nə dairəvi nə də əyri bir obyekt nəzərə çarpmırdı.

      Bu nə cür damalı parçadır belə? Oğlan sual verdi. Oğlan soruşdu, amma bu sualına heç kəsdən cavab gözləmədi.

      Amma qəfildən onu dövrəyə alan vəhşi qazlar çığırdılar: Sahələr və çəmənliklər! Sahələr və çəmənliklər!

      Həmin anda o başa düşdü ki, bayaqdan ona yuxarıdan dama-dama parça kimi görünən yerlər cənubi İsveçin düzəngah əraziləri, zəmiləri imiş və oranın niyə belə çoxrəngli və dama-dama görünməyini artıq başa düşməyə başlayırdı. O ilk əvvəl parlaq yaşıl damaları tanıdı, onlar payızda biçilən çovdar sahələri idi. Qış qarının altında qaldıqlarından yaşıl rənglərini qorumuşdular. Sarımtıl boz damalar isə küləş sahələri idi, öncəki yay orada bitən yulaf bitkisinin qalıqları. Qəhvəyi görsənənlər bildirdən qalan yonca idi. Qara dama kimi görünənlər isə tərk edilmiş otlaq sahələri, yaxud da şumlanmış taxıl zəmiləri idi. Sarı çıxıntılı qəhvəyi damalar yüz faiz fıstıq meşələri idi. Orada sən həmçinin meşənin ürəyində bitən, qışda isə çılpaqlaşan nəhəng bir ağaca da rast gələ bilərsən. O ağacı dövrəyə alan fıstıq ağacları isə öz quru, saralmış yarpaqlarını yazın gəlişinə kimi qoruyub saxlaya bilirlər. Yuxarıdan həmçinin ortası boz olan qara damalar da görsənirdi. Onlar böyük insanların tikdiyi mülklər idi, ətraflarında isə damlarına saman döşənmiş balaca kotteclər nəzərə çarpırdı. Evləri bir-birindən daş arakəsmələr ayırırdı. Qəhvəyi sərhədlərin arasında yaşıl damalar da gözə dəyirdi. Onlar meyvə bağları idi, oradakı ot xalısı artıq yamyaşıl rəng almışdı. Digər tərəfdən isə onları əhatə edən ağaclar və kollar isə hələ də çılpaq qəhvəyi rənglərini qoruyub saxlamışdılar.

      Yuxarıdan hər şeyin belə dama-dama görsənməyinə oğlan uğunub güldü.

      Amma vəhşi qazlar onun belə gülməyini görəndə sanki onu məzəmmət edirmişlər kimi hamısı bir ağızdan : Məhsuldar və yaxşı torpaqlardır, məhsuldar və yaxşı torpaqlardır dedilər.

      Oğlan artıq ciddiləşmişdi. Nəyə gülürsən? O özünə dedi. Hansı gününə gülürsən? Sən ki, bir insanın qarşıla biləcəyi ən böyük bədbəxtliklə qarşılaşmısan. Və bir anlıq o çox ciddi bir sima aldı. Amma çox keçmədən yenidən uğunub getdi.

      İndi o artıq həm hündürlüyə həm də sürətə bir qədər alışmışdı və belədə erkək qazın lələyindən bərk-bərk yapışarkən başqa şeylər barədə də düşünə bilirdi. O şimala doğru uçan neçə-neçə quş dəstəsinə göz qoydu. Səma köç edən quş dəstələri ilə dolu idi. Dəstələr bir-birinin yanından keçərkən qışqırır, salamlaşırdılar.

      – Hə, siz onda bugün gəlmisiniz. Onlardan biri soruşdu. Hə, bu gün qazlardan biri cavab verdi. Səncə bu yaz necə keçir?

      – Ağaclarda bir dənə də olsun yarpaq yoxdur, göllərin suyu isi buz kimi soyuqdur.

      Qazlar yarıçılpaq ev quşları görən kimi çığır-bağır salır onları da yuxarı, özləri ilə uçmağa səsləyirdilər. sonra isə soruşurdular:

      – Buranın adı nədir? Qazlar soruşdu

      Bu zaman isə xoruzlar başlarını yuxarı qaldırıb cavab verdilər:

      – Buranın adı bu il Lilleqardedir. Keçən il də bura belə adlanırdı. Keçən il də bura belə adlanırdı.

      Evlərin əksəri Skonedəki adətə görə sahiblərinin adları ilə adlanırdı. Amma bu “Per Matssonsun evidir”, Bu Ola Bussonun evidir” deməkdənsə xoruzlar bu evləri öz dillərinə uyğun çağırmağa üstünlük verirdilər. kasıb kotteclərə aid olan balaca fermalarda yaşayanlar isə cavab verirdilər:

      – Bu yerin adı Qeyskasdır. Ən kasıb daxmalara məxsus olanlar isə qışqırırdılar:

      – Bu yerin adı “yeməyə bir şey yoxdur”, “yeməyə bir şey yoxdur”, “yeməyə bir şey yoxdur”

      Ərazisi böyük, gözəgəlimli fermalar xoruzlardan yüksək səslənən yaxşı adlar qazanmışdılar: “ Xöşbəxt çəmənlik” “Yumurta sahili” yaxud da “Pul vadisi” kimi…

      Amma varlı malikanələrin xoruzları özlərini çox yuxarıdan aparırdılar. Onlar yaşadıqları yerin adını elə ucadan çığıraraq deyirdilər ki, sanki səslərinin günəşə kimi gedib çıxmasını arzulayırdılar: Bura Herr Diybekin malikanəsidir. Keçən il də bura belə adlanıb, ondan əvvəlki il də.

      Bir az irəlidə isə bir xoruz boynunu göylərə dikib banlayırdı: Bura Svanholmdur! -Əlbəttə ki, bütün dünya bunun belə olduğunu bilir.

      Oğlan fikir verib başa düşdü ki, qazlar yalnız düz istiqamətdə uçmurlar, onlar ölkənin cənub rayonları üzərində ziqzaqvari, gah o tərəfə gah bu tərəfə uçuşlar həyata keçirirlər. Onlar sanki yenidən Skonedə olmaqdan çox məmnun idilər və buradakı hər bir yaşayış məntəqəsinə öz hörmətlərini çatdırmaq arzusunda idilər.

      Onlar bir yerə gəlib çıxdılar, burada yöndəmsiz tikilmiş çoxsaylı binalar, uzun-uzun bacalar, ətrafda isə çoxsaylı balaca evlər vardı. Bura “Yurdberqa şəkər təmizləmə” fabrikidir. Xoruzlar qışqırdı. Qazın üstündə oturan oğlan bu sözü eşidib əsməyə başladı. O gərək bu yeri tanıyardı, bura axı onun evindən elə də çox uzaqda yerləşmirdi.

      O burada keçən il nəzarətçi kimi işləmişdi. Amma yuxarıdan baxanda hər şey başqa cür görsənir. Ona görə bu məkan ona fərqli görsənirdi.

      Bir düşün. Sadəcə düşün! Keçən il balaca Mats və Osa onun dostları olmuşdur. Həqiqətən də oğlan onlardan xəbər tutsa çox xöşbəxt və sevincli olardı. Görəsən onlr haradasa buralarda idimi? Təsəvvür elə, onlar oğlanın onların başı üzərindən uçub getdiyinin fərqində olsaydılar nə edərdilər?

      Tezliklə Yurnerqa gözdən itdi və onlar indi Svedala və Skaber gölünə doğru uçurdular, sonra СКАЧАТЬ