Pənahəli xan. Фарман Керимзаде

Чтение книги онлайн.

      – Şah məndən şübhələnib. Axı mənim nə günahım var?

      – Sənə bu sözü kim dedi?

      – Dedi də, bir adam. And içmişəm ki, həmin adamın adını heç kimə söyləməyəcəyəm. Şahın mənə nəyə görəsə qəzəbi tutub. İstəyirəm gedəm yanına. Qoy özü hər şeyi yoxlasın, mənim günahım varsa, cəzamı versin, yoxsa, günah kimdədirsə, onda onun cəzasını versin. Hələ Qarabağda olarkən tayfa ağsaqqalımız dedi ki, bala, sən sarayda yaşaya bilməzsən. Nahaq yerə gedirsən. Orada sən baş çıxara bilməzsən. İnanmadım. Dedim, ağsaqqal, Nadiri elliklə hamımız seçmişik. Köhnə saraylardan heç nə qalmayıb. Düz deyirmiş… Durub buradan Nadir şahın yanına gedirəm. Qoy hər şey ortaya çıxsın.

      Göygöz sevincini güclə gizlədi. Ayağa qalxıb getməyə hazırlaşan Pənahəli bəyin döşündən itələyib oturtdu.

      – Dayan, tələskənlik eləmək özünə ziyandı. Şahların yanında qulluq eləmək, doğrudan da, çətindi. Hindisanda racanın almazını ələ keçirmək üçün qurulan tədbiri Nadir şah hətta vəzirdən də gizlətmiş, bircə səninlə bölüşmüşdü. Elə bilirsən o vəzirin yadından çıxıb? Heç vaxt. Kaş sən o çalmanı kəsib almazı çıxaranda oradakı adamların gözlərinə baxaydın. Hamısı sənə ac canavar kimi baxırdı.

      – Mənim günahım nə idi? Şah özü məni bu işə qoşmuşdu.

      – Pənahəli bəy, sən çox təmiz adamsan, doğrudan da, sənin yerin saray deyil. Bir az da qalsan səni məhv eləyərlər. Mənim məsləhətimi eşitsən, qayıdarsan öz elinə.

      – Mən də bundan ötəri ölmürəm?!

      – Hindistan səfərindən yaxşı pay düşüb sənə. Get otur elində-obanda, ürəyin istəyən kimi xərclə. Özü də qəti gecikmə!

      – Şahdan icazə almasam gedə bilmərəm.

      Göygöz əlini dizinə çırpdı.

      – A kişi, mənə də inanmırsan? Mən bilirəm ki, sənin heç bir günahın yoxdur. Əksinə, sən mənim xalam oğlu Nadir şahın ən sədaqətli nökərisən. Ancaq ona günahsız olduğunu necə sübut eləyə bilərsən? Bu mümkünsüz işdir.

      – Onda şahın yanına bir yerdə gedək, burada dediklərini orada da de.

      – Elə bilirsən ki, Nadir şah mənə inanır?

      Göygözü başa düşmək olardı: Pənahəli bəy barəsində şaha yaxşı sözləri necə deyə bilərdi? Şahın qəlbinə şübhə toxumunu elə o özü səpməmişdimi?

      – Bəs bu dünyada kimə inanasan? – Pənahəli bəy kədərli halda dilləndi.

      – Heç kimə. Nadir şaha hansısa qurdlanmış dillər deyib ki, sən Pənahəli bəyi oğlun kimi sevirsən, o da bundan həvəslənib şahzadəyə qəsd elətdirərək özü vəliəhd olmaq fikrinə düşüb.

      Göygöz bunu dedikdə Pənahəli bəyin eşmə bığlarının rəngi dəyişdi, sifəti avazıdı. O danışmaq istədi, amma nə dodaqları aralandı, nə də dili söz tutdu. Pənahəli bəy elə bil yerdən, göy-dən aralandı. Dibi görünməyən dərin bir uçuruma düşdü…

      Göygöz Pənahəli bəyin bu halını görüb küncdəki səhəngdən suyu ovcuna alıb onun üzünə çilədi. Pənahəli bəy özünə gəlib dərindən nəfəs aldı. Sonra dedi:

      – Yəni mən çörək itirən adamam?

      – Səbəbini dedim də. Elə bu gecə, qaş qaralan kimi atını minib aradan çıx. Qalsan aqibətin çox pis olacaq.

      – Adını gizlətdiyim adam mənə dedi ki, guya Hindistanda şahdan gizli çoxlu daş-qaş oğurlamışam. Bunu şaha deyiblər, o da inanıb.

      – Gördün? İndi hesabını apar. Bircə gün də geciksən, bu iki böhtandan azı birinin qurbanı olacaqsan. Bir az da qalsan, deyəcəklər, Pənahəli bəy şahın kənizlərinə göz dikib…

      – Allah sən saxla!

      – Mən səni istəyən adamam, bunları da ona görə deyirəm ki, başına pis bir iş gəlməsin. Yadında saxla ki, sarayda şahla çox yaxın olmaq həddindən artıq təhlükəlidir. Saray yalnız şahdan ibarət deyil. Bunun vəziri, vəkili, eşikağası, nə bilim min dənə adamı var. Onların hamısı ilə dil tapmaq lazımdır. Hər addımını ölçüb-biçməlisən. Şah ən qiymətli daşları saxlamağı sənə tapşırmışdı. Elə bilirsən bunu saraydakıların gözləri götürürdü?!

      Göygöz bir an susdu. Fikri yayındı. Əllərini əbasının yaxasına atdı. Pənahəli bəyə hiss elətdirmədən yaxa boyu tikdiyi qızıl və daş-qaşları yoxladı. Hamısı yerində idi. Arxayınlaşandan sonra davam etdi:

      – Mən harada qalmışdım?

      – Daş-qaşlardan danışırdın.

      – Hə, sən çoxunun çörəyini kəsmisən. Sarayda nə qədər adam istəyirdi ki, toplanan qənimətin taleyi ona tapşırılsın. Elə biri vəzirin özü… İndi görürsən ki, sən təmizliyinlə kimləri özünə düşmən eləmisən.

      – Mən nə biləydim axı…

      – Bilmək lazım idi.

      – Bəs onda şahın xəzinəsi? Ölkənin mənafeyi?

      Göygöz əsəbiləşdi.

      – Ay zalım oğlu, sən nə qoyub, nə axtarırsan? O dilənçiləri aparıb yemək verirdin ha, elə bilirsən onların yadında qalacaqsan? Dilənçini dilənçi kimi yaradan Allahdır. Allah bilir nə eləyir.

      – Axı Nadir şah ölkəni dilənçilikdən qurtarmaq istəyir.

      – Olacağa çarə yoxdur, Pənahəli bəy.

      Pənahəli bəy hiss eləyirdi ki, Nadir şahın ətrafına yığılanlar bu Xorasan dilənçilərindən də pisdir. Onların ən yaxşısı Göygözdürsə və hətta o da Nadir şahı başa düşmürsə, işlər xarabdır. Hətta başa düşsə belə, şahın dediyini eləyəsi deyillər. Pənahəli bəy aydın görürdü ki, Nadir şahın ətrafındakılar, əslində, hökmdarın əleyhdarıdırlar, hər addımda öz maraqlarını, mənfəətlərini düşünürlər. Pənahəli bəy kimi Nadir şaha kömək etmək istəyənləri isə gözdən salmaq, aradan götürmək üçün fürsət axtarırlar.

      Bəli, Pənahəli bəyin gözləri artıq xeyli açılmış, çox şeyin fərqinə varmağa başlamışdı.

      Göygöz qalxıb çıxanda Pənahəli bəy onun bu istidə belə qalın əba geyməyinə təəccübləndi. Şahın xalası oğlu həmin əbadan Hindistanın isti, bürkülü havasında da ayrılmamışdı. Üstəlik, hər dəfə СКАЧАТЬ