Hekayələr. Редьярд Джозеф Киплинг

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ tək deyil və o, başqasının həyatı üçün də yaman qorxur. Bu qorxu isə insana bəlli olan qorxuların ən təsəllivericisiydi.

      Komissarın dediyi kimi, iki aydan sonra təbiət qırmızı qələmini götürüb insanlarla haqq-hesab çəkməyə başladı. Yaz mövsümünün məhsul yığımından dərhal sonra çörək barədə qara-qışqırıq düşdü və bircə nəfərin belə acından ölməyəcəyi haqda qərar vermiş hökumət taxıl yolladı. Sonra dörd bir tərəfdən vəba keçdi hücuma. Xəstəlik müqəddəs mehrabın ətrafına yığışmış yarım milyon zəvvarın arasında partladı. Çoxları öz tanrılarının ayaqları altında öldü; digərləri başlarını götürüb oradan qaçaraq azarı bütün ölkəyə yaydılar. Vəba qala divarlarıyla üzük qaşı kimi dövrəyə alınmış şəhəri də başına götürdü və gündə iki yüz nəfəri öldürməyə başladı. Xalq qatarlarda əziyyət çəkir, qapılarından sallaşır, büzüşərək vaqonların damlarında yerləşirdi, vəba isə onları qarabaqara izləyirdi deyə hər stansiyada ölüləri, can verənləri çölə çıxarırdılar. Can çəkişənlər canını yollarda tapşırırdı, ingilislərin atları isə göy otun üstündəki meyitləri görəndə ürküb qaçırdı. Yağış yağmaq bilmirdi; torpaq da dəmirə dönmüşdü ki, kimsə onun qoynunda ölümdən gizlənə bilməsin. İngilislər arvad-uşaqlarını dağlara yollayıb işlərinə davam edirdilər, əmr veriləndə gələrək döyüş xəttində yaranmış boşluqları doldururdular. Yer üzünün onun üçün ən qiymətli varlığını itirməkdən qorxan Holden bütün imkanlarından istifadə etdi ki, Əmirəni anasıyla bir yerdə Himalaya getməyə razı salsın.

      – Niyə gedim axı? – qadın bir axşam dedi.

      – Burada xəstəlik var, camaat qırılır; mem-loqların da hamısı artıq çıxıb gedib.

      – Hamısı?

      – Hə, hamısı. Bilmirəm, bəlkə də, ərinin əsəbləriylə oynamaq üçün özünü ölüm təhlükəsinə məruz qoyan hansısa ərköyün qarı burada qalıb hələ.

      – Yox; burada qalanlar mənim bacılarımdır, sən də onlar barədə pis danışmamalısan, çünki mən də elə ərköyünlərdən olacağam. Şadam ki, diribaş mem-loqların hamısı çıxıb gedib.

      – Mən kiminlə danışıram – qadınla, yoxsa uşaqla? Dağlara yola düş, mən də elə edəcəyəm ki, sənin bu səfərin şahanə olsun. Bir düşün, əzizim, ikiöküzlü, qırmızı, par-par yanan, dişləsində mis tovuzquşular, qırmızı mahuddan pərdələri olan arabada gedəcəksən. İki dənə buyruqçu da yollayacağam, səni qorusun…

      – Danışma! Bax sən əsl uşaq kimi danışırsan. Bu oyun-oyuncaq mənim nəyimə gərəkdir? Uşaq oynayardı onlarla – öküzləri sığallayar, qotazlarla məzələnərdi. Bəlkə, onun xətrinə, – deyəsən, məndən də axırda ingilis xanımı düzəltdin, – gedərdim. İndi isə istəmirəm. Qoy mem-loqlar qaçsın buradan.

      – Sevgilim, onları ərləri göndərir.

      – Çox gözəl. Sən nə vaxtdan ərim olmusan, mənə əmr vermək haqqı qazanmısan? Sənin üçün oğlan doğandan. Sən yalnız ruhumun istəyisən mənimçün. Başına ən kiçik, lap xırda dırnağım boyda bəla gəlsə, lap cənnətdə olsam belə, bundan xəbər tutacağımı bilə-bilə necə gedə bilərəm buradan? Burada isə sən elə bu bahar ölə bilərsən və ölərkən bir ağdərili qadın çağıracaqlar sənə qulluq etməyə. O qadın da mənim əlimdən sənin sonuncu məhəbbət anlarını alacaq.

      – Lakin məhəbbət bir anda doğulmur, özü də harada-harada – ölüm yatağında!

      – Sən axı məhəbbət barədə nə bilirsən, ay qəlbidaş? Heç olmasa, sonuncu minnətdarlığını o qadın qəbul edəcək və Allaha, peyğəmbərə, sənin peyğəmbərinin anası Bibi Məryəmə and içirəm ki, buna tab gətirə bilmərəm. Ey mənim ağam və məhəbbətim, bu mənasız səfər söhbəti qoy aramızda bir daha olmasın. Sən haradasansa, mən də orada olacağam. Bəsdir.

      Qadın bir qoluyla onun boynunu qucaqladı, digəriylə isə ağzını qapadı.

      Taleyin Damokl qılıncının altından oğurlanan anlar qədər mütləq xoşbəxtlik dəqiqələri insan həyatında nadir hallarda olur. Onlar oturub bir-birini cürbəcür mehriban adlarla çağıraraq elə gülürdülər ki, Tanrının qəzəbinə gələ bilərdilər. Şəhər öz dərdini divarları arxasında gizləmişdi. Yanan kükürdün şöləsi küçələri ağuşuna almışdı; hind məbədlərindəki balıqqulağılar ona görə belə ucadan nalə çəkirdi ki, Tanrı həmin günlər insanlara qarşı çox biganə idi. Böyük müsəlman məscidində namaz vaxtı idi, minarələrdən isə arasıkəsilmədən azan verilirdi. Onlar ölüsü düşmüş evlərdən şikayətli ağlamaq səsləri eşidirdilər; bir dəfə isə övladını itirən və indi də onun qayıtması üçün yalvaran ananın nalələri yetişdi qulaqlarına. Sübh çağının boz dumanında gördülər ki, şəhər darvazalarından meyitlər çıxarılır; hər tabutun yanında cəmi bir neçə nəfər müşayiətçi vardı. Bu yerdə onlar öpüşdülər və vücudlarından bir üşütmə keçdi.

      Təbiət haqq-hesabını böyük qırmızı qələmlə çəkirdi. Ölkə çox xəstə idi və heç olmasa, kiçik bir fasiləyə ehtiyac vardı ki, qiymətdən düşmüş həyatın yeni dalğası onu suvarsın. Yetkinləşməmiş ataların, böyüməmiş anaların övladları heç bir müqavimət göstərmirdilər. Onlar sarsılmışdılar və müticəsinə gözləyirdilər ki, qılınc yenidən qınına girsin – əgər qismət olsa, noyabrda baş verəcəkdi bu. İngilislər arasında da itkilər oldu, amma bu itkilərin yerini tez doldurdular. Aclıq çəkənlərə yardımlar, vəbalı xəstələrin qaldığı baraklara nəzarət, dərmanların paylanılması və həyata keçirilməsi mümkün olan sanitar tədbirlər öz qaydasında davam edirdi.

      Holdenə tapşırılmışdı ki, birinci şəxsin müavini yatağa düşən kimi onu əvəzləməyə başlasın. Hər gün düz on iki saat ərzində Əmirəni görə bilmirdi, o isə üçcə saata ölə bilərdi. Fikirləşirdi ki, onu üç ay görməsə, yaman çətin olar, amma qadını gözlərinin qabağında ölsəydi, daha dözülməz olardı. Tam əmin idi ki, onun ölümü labüddür. O qədər əmin idi ki, gözlərini qarşısındakı teleqramdan ayırarkən qapının ağzında durmuş Pirxanı görəndə ucadan güldü:

      – Hə?.. – soruşdu.

      – Gecələr çığırtı eşidiləndə və nəfəs boğazda donanda kim sağalda bilər azarını? Tez ol, ey Tanrının sevimlisi! Bu, qara vəbadır.

      Holden çaparaq özünü evlərinə yetirdi. Göy üzü ağır buludların əlində əsir idi, çünki nə vaxtdan bəri gözlənilən yağış yaxınlaşırdı və isti artıq adamı boğurdu. Əmirənin anası onu həyətdə şikayətli hıçqırıqlarla qarşıladı.

      – O ölür. Canını tapşırmağa hazırlaşır. Demək olar ki, ölüb artıq. Mən başıma haranın daşını tökəcəyəm, sahib?

      Əmirə Totanı doğduğu otaqda uzanmışdı. Holden içəri girəndə СКАЧАТЬ