Hekayələr. Джек Лондон

Чтение книги онлайн.

      Lit-Liti bura yığılmış saysız-hesabsız var-dövlət mat qoydu. O bu var-dövlətə tamaşa edir, atasının miskin viqvamı gözləri önünə gəlirdi. Onun bütün tərəddüdləri yoxa çıxdı. Öz qərarını yoxlamaq üçün oğulluğundan soruşdu:

      – Atan yaxşı adamdır?

      Oğlan cavab verdi ki, yer üzündə ondan yaxşısı yoxdur.

      Bu gecə də qarğa təzədən qarıldadı. Ertəsi gecə onun qarıltısı lap ucadan, aravermədən eşidildi. Foks yuxudan oyandı, yorğan-döşəyində narahat-narahat çevrilib söydü:

      – Lənətə gəlmiş qarğaya bax!

      Lit-Liti gülmək tutdu, ehmalca üzünü yastığa yapışdırdı.

      Snitşeyn səhər tezdən günəş doğanda kabus kimi faktoriyaya gəlib çıxdı, onu Vanidani ilə birlikdə mətbəxə səhər yeməyinə çağırdılar. Qoca isə yeməyi qadınla bölüşməkdən qətiyyətlə boyun qaçırdı, bir azdan qızğın alver gedən dükanda kürəkəninin başının üstünü kəsdirdi. Dedi ki, qızı tayı-bərabəri olmayan bir incidir. Deməli, ona yenə tənbəki, yorğanlar, üstəlik, ən vacibi – tüfənglər düşür… Onu, sadəcə, aldadıblar. Lit-Litə görə az şey veriblər. İndi o gəlib ki, insafla işi yoluna qoysun. Ancaq Con Foksun nə artıq adyalları, nə də insafı var idi.

      Snitşeyn xəbər verdi ki, üç yerə ayrılan yolun ağzında missionerə rast gəldi, o dedi ki, Allah-taala belə nikahları təqdir eləmir, atanın borcu qızını qaytarıb evinə aparmaqdır.

      Snitşeyn sözünü axıra çatdırdı.

      – Mən indi əsl xristianam, istəyim budur ki, qızım Lit-Litin göylərdə yeri olsun.

      İşlər müdirinin qayınatasına cavabı qısa, aydın oldu: onu cəhənnəmə yollamadı, ona bu yolda ilk addımlarını atmaqda kömək edərək boynunun dalından tutub çölə atdı, qapını çəkdi.

      Snitşeyn evin ətrafında dövrə vurub mətbəxdən qonaq otağına keçdi, orda Lit-Litin üstünə düşdü.

      O, qızına qəzəbli bir nəzər salıb sözünə başladı:

      – Mən səni çağıranda, görünür, yuxun bərk imiş.

      – Yox, mən yatmamışdım, hər şeyi eşidirdim. – Qızın ürəyi bərk döyünürdü, qorxudan sıxılırdı, buna baxmayaraq qətiyyətlə sözünə davam etdi: – Keçən gecə də yatmamışdım, çağırdığını eşidirdim, ondan qabaqkı gecə də.

      Böyük səadətinin əlindən alınacağından qorxan Lit-Lit qadınların hüquq və mövqelərindən ilhamla nitq söylədi. Bu, altmış üçüncü paraleldən şimalda “yeni qadının” ilk çıxışı idi. Ancaq Lit-Lit nahaq yerə canfəşanlıq edirdi: Snitşeyn hələ də orta əsrlər cəhalətindən ayılmamışdı.

      Qız nəfəsini dərmək üçün sözünü kəsəndə isə o, təhdidlə dedi:

      – Bu gün mən yenə qarğa kimi qarıldayacağam.

      Bu vaxt Con Foks içəri girib qayınatasına eşik qapısını göstərdi.

      Bu gecə qarğa həmişəkindən inadla qarıldadı. Oyaq yatan Lit-Lit qarıltını eşidib gülümsünürdü. Con Foks narahat-narahat qurcalanırdı. Sonra o, yuxudan ayılıb daha çox qurcalandı. Mızıldandı, fısıldadı, alçaqdan o ki var söyüş söydü. Nəhayət, yatağından qalxdı, əlhavasına qonaq otağına keçdi, başısoyuq Mak Teyvişin yaddan çıxarıb qoyduğu və içinə xırda qırma doldurulmuş tüfəngi qapıb çölə çıxdı.

      Foks oğrun-oğrun faktoriyadan çıxıb tələsik çaya tərəf yollandı. Qarıltı səsi daha gəlmirdi, Foks hündür otların arasında sərələnib gözləməyə başladı. Gündüzün bürküsündən sonra ətrafda ürəklərə yayılan sərinlik vardı. Gecə Foksu yırğalayıb yatırtdı, o, əlini başının altına qoyub əvvəlcə mürgü vurdu, sonra isə dərin yuxuya getdi.

      Ondan əlli yard16 aralıda gecənin sakitliyindən xumarlanan Snitşeyn də başını dizlərinin üstünə qoyub yatırdı. Bir saatdan sonra o, yuxudan ayıldı, başını yuxarı qaldırmadan sakitliyi xırıltılı boğazdan gələn qarıltısı ilə pozdu.

      Foks yuxudan mədəni adamlar kimi ayılmadı, vəhşi kimi sürətlə oyandı. Tutqun gecə işığında otların arasında nə isə tünd bir şey gördü, tüfəngi qaldırıb nişan aldı. Qarğa təzədən qarıldadı, o, tətiyi basdı. Cırcıramaların cırıltısı, kəkliklərin qaqqıltısı bir anlığa kəsildi, qarğanın qarıltısı ürküdül- müş sükut içində bilmərrə kəsildi.

      Con Foks özünü irəli atdı, qurbanını qucaqladı. Əlləri cod, pırtlaşıq saçlara toxundu, ulduzların işığında o, tanış sifəti gördü. O, əlli yardlıq məsafədən qırmanın necə yayıldığını bilirdi, başa düşdü ki, Snitşeynin çiyinlərində, kürəyində sağ-salamat yer yoxdur. Snitşeyn Con Foksun bunu bildiyini anlasa da, bu haqda ağzını açıb bir söz demədi.

      Foks soruşdu:

      – Burda nə eləyirsən? İndi sənin yatan vaxtındır.

      Qırma dərisini göynətsə də, Snitşeyn heç özünü sındırmadı, qaşqabaqla cavab verdi:

      – Yatmaq hardan yadıma düşür?! Mən qızım Lit-Litə yas tuturam, qızım yaşasa da, ölüdür, birbaş gedib ağ adamın cəhənnəminə düşəcək.

      Con Foks sərt şəkildə dönüb dedi:

      – Bundan sonra qızına o biri sahildə yas tut. Elə et ki, səsi faktoriyada eşidilməsin, yoxsa elə bərkdən ağlayırsan ki, yatmağa qoymursan.

      Snitşeyn etiraz etdi:

      – Ürəyim parçalanır. Gecəm-gündüzüm qapqaradır.

      Con Foks sancdı:

      – Qarğa kimi qaradır.

      Snitşeynin razılaşmaqdan başqa çarəsi qalmadı:

      – Hə, qarğa kimi qaradır.

      O vaxtdan bəri qarğa qarıltısı eşidilmir, Lit-Lit gündən-günə daha yaraşıqlı, daha mötəbər olur, özü də çox xoşbəxtdir. Con Foksun birinci arvadından olan oğlanlarının bacıları dünyaya gəlib. Qoca Snitşeyn daha faktoriyada görünmür, o, nazik qoca səsi ilə yer üzündəki bütün nanəcib uşaqları, eləcə də öz qızı Lit-Liti lənətləyir. Tayfa başçısı oturub-durub deyir ki, onu aldadıblar, çünki hətta Con Foks da Lit-Lit üçün on yorğan və bir tüfəng artıq verdiyini daha iddia etmir.

      YADDAN ÇIXMAYAN ADAM

      La СКАЧАТЬ