Die afreis van Abel Lotz. Chris Karsten

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ en haar tatoe hoe begeerlik.

      Hy vat die kartonkoker met velle vir sy eerste besoek aan Ignaz Bouts. Ná soveel jare se korrespondensie oor die looi van velle en huide, Ignaz wat getrou wenke en advies ge-e-pos het, geheime resepte vir die bereiding van sagte, delikate maagdeperkament. Abel stel hom die verwondering in Ignaz se oë voor wanneer hy die inhoud uit die kartonkoker trek en sy velle saggebreide velyn tussen sneespapier op die tafel uitrol. Daar is by hom groot afwagting en innige hoop dat Ignaz nie teleurgesteld sal wees met die gehalte van die handewerk nie; Ignaz stel hoë vereistes, is ’n kenner van Jungfernpergament.

      In Abel se koker is nie velyn van die sagte maagvel van ongebore kalwers of lammers nie, maar van ’n haas en ’n das, ’n kat, ’n mol en ’n rot. Net een van elkeen, die res moes hy in Bujumbura vir Jules Daagari gee as vergoeding vir die Afrikamaskers wat Jules vir sy galery van etniese artefakte na Johannesburg gebring het. Die huide van die klein diere het Abel tydsaam gelooi en versorg, streng volgens Ignaz se eeue oue resepte, glo opgeteken in antieke geskrifte.

      Die velle van Brugge se huidenvetters, só het Ignaz hom verseker, was gesog deur die hele Europa, tot oor die kanaal in Engeland. Veral die gelooide velle van katte en honde vir die sagte leerhandskoene van Engelse lords en ladies, en die huide van groter diere – kalwers, bokke, skape, beeste, varke – vir die handgemaakte skoene van Italiaanse markiese en gravinne, vir die kuitstewels van Franse baronne en hertoginne.

      Maar Abel se velle is nie vir handskoene of skoene bedoel nie, en dis ook nie net sy dierehuide wat Ignaz met ’n kritiese oog sal beoordeel nie. Dis die ánder twee velle in Abel se versameling wat hom met soveel opgewonde afwagting vervul toe hy by die voordeur in Stoofstraat uitstap, die kosbare koker in die waai van sy arm.

      Dijver is ’n oop straat, nie ingedruk soos die meeste ander nie, al langs die kanaal ’n breë wandellaan met sambrele en soewenierstalletjies. Abel staan op die promenade van die Dijverkanaal en bekyk die geboue oorkant die straat. Tussen ’n kafee en ’n kantwinkel sien hy die deur waarna hy soek. Hy kyk op na die naam teen ’n ruit op die tweede verdieping, verbleik, skilferend: De Boekbinderij Bouts, waar Ignaz spesialiseer in boekkonservering en omslae van leer.

      Abel tik met die geelkoperklopper, druk die deur oop en stap in. Ignaz kom hom met die trappe af tegemoet, sy hande in wit katoenhandskoene, ’n juweliersloep opgeskuif oor die wenkbrou van sy linkeroog; dit lyk vir Abel of Ignaz twéé linkeroë het.

      Hulle klim op na die tweede verdieping.

      Ignaz vat een van die velle wat Abel uit die sneespapier ooprol en plaas die velyn op ’n tafel met ’n groot glasblad en druk ’n skakelaar vir gedempte wit lig. Hy leun oor, skuif die loep in posisie en begin die velyn bestudeer. Tydsaam, asof hy ’n ou perkamentrol lees – soos die Dooie See-rolle, dink Abel, want dié is ook op perkament geskryf.

      “Uitstekende werk,” sê Ignaz, laag gebuig oor die ligtafel, die punt van sy neus enkele millimeters van die vel af.

      Abel gloei ingenome, sy velyn op die ligtafel byna wit en deurskynend van onder verlig. Hy het ook ’n loep gebruik om na onsuiwerhede en verhardings te soek, maar had nie ’n diffuse lig nie.

      “Pragtige velyn, so delikaat, byna soos die sneespapier waarin jy dit toegedraai het,” sê Ignaz. “Is dit uteriene kalf?”

      Hy draai die vel om, begin opnuut die rugkant bestudeer.

      “Nie kalf nie,” sê Abel.

      Ignaz lig sy gesig op na Abel oorkant die tafel, sy oog groot agter die lens van die loep. “So wit aan die vleiskant, die effense verkleurings van die grein aan die rugkant. ’n Lamfetus?”

      “Jong haas,” sê Abel.

      Dis die vel van die haas wat hy in die vergane groentetuin agter sy huis in Doradopark geskiet het, kort voor hy die Lepus van die jong vrou se bors geoes het. Dié het hy natuurlik ook gebring, vir die oordeel van Ignaz se loep.

      “Nee!” sê Ignaz, “’n Háás?”

      Abel staan tru, sy hande agter sy rug gevou, sy buik uitgestoot, ’n blos van behae op sy rosige wange. Die eens los bakkevelle is verwyder in die onsuksesvolle kosmetiese operasie, sy gesig daarna verder geskend deur die skerp rand van ’n gebreekte engel van kwarts in daardie geveg om lewe en dood.

      “Jy’t wonderlike talente, Abel. Jy sou ’n gesogte huidenvetter gewees het.”

      Abel, ongewoond aan komplimente, verskuif sy voete. Dis die eerste kompliment wat hy in sy hele lewe ontvang, en hy is al vyftig. Sy moeder het hom darem ’n slag ’n goeie seun genoem, maar dit was die nag toe hy van haar afskeid moes neem. Op die marmerblad in haar kamer kon hy daardie angstige nag haar stem van agter die Idia-masker oor haar gesig hoor.

      Verder het sy nooit ’n vleiende woord vir hom gehad nie. Niémand had nie. Hy moes sy hele lewe, van kindsbeen af, saamleef met nimmereindigende hoon en versmading.

      Sy lui oog knip twee keer onwillekeurig en hy sê: “Hoop jy’s ook met die ander tevrede. Ek’t moeite gedoen, jou resep gevolg.”

      Ignaz knik. “’n Resep wat die toets van die tyd deurstaan het. Spesifiek vir perkamente bedoel, nie vir leer nie. In die veertienhonderds al het Van Gavere en Van der Lende daarmee geëksperimenteer. My familie, en ek, het dit net verfyn.”

      “Die Boutstegniek,” sê Abel met ontsag.

      “Die Boutstegniek,” sê Ignaz. “Gee die ander.”

      Hy bestudeer elkeen tydsaam en deeglik. Die velle van die das, kat, mol en rot. Skuif uiteindelik die loep op, terug oor sy wenkbrou.

      “Ek’t nóg twee.”

      Abel vou die laaste sneespapiere oop, kyk hoe Ignaz die ligtafel poets voor hy die laaste twee velle sagte velyn met sy wit hande op die verligte glasblad neerlê. Dan afbuk, die loep voor sy oog verstel.

      “A, ’n pou! En so perfek bewaar. Kyk die pigmente van gloeiende blougroen aan die kop en bors, die kastaiingoranje van die rug, die bronsgroen oë aan die stertvere. So ’n diep versadiging van al die kleure.”

      Abel voel hoe hy warmer gloei. Hoe het hy nie daardie sagte, soepel vel in sy hande gebrei en gekoester nie. En Ignaz is reg: dit ís perfek, veral die simboliek van die pou, opgedra aan Juno, godin van die hemelruim en sterre; die pou, simbool van die konstellasie Pavo.

      “Dis vir die omslag van my Kosmiese Reise, Volume I,” sê Abel.

      “Hierdie velyn met sy kleure herinner my aan ons eie Vlaamse Primitiewe.”

      “Primitief?”

      Ignaz moet die teleurstelling in sy stemtoon gehoor het. “Jy ken nie die Vlaamse Primitiewe nie? Natuurlik, jou belangstelling is in die kosmos, nie die kunste nie.”

      Hy kom orent. “Primitief soos afgelei van die Latynse woord primus, éérste. As jy in Brugge wil aanbly, Abel, moet jy gou vertroud raak met hulle – Brugge is die geboorteplek van die Vlaamse Primitiewe. En verstaan dit as kompliment, nie kritiek nie. Die Italiaanse meesters van die Florentynse Quattrocento het in die vyftiende eeu Europa se kunswêreld oorheers met hulle temperaverf, hulle skilderye vol harmonie, vol ideale skoonheid. Toe kom Jan van Eyck en gebruik ’n nuwe tegniek in die plek van tempera. Hy eksperimenteer met ’n olieglans, en ’n nuwe styl van realisme, van natuurlike, sensuele voorstellings van mense en hulle omgewing. Ná die formele perfeksie van die antieke СКАЧАТЬ