Cins və xarakter. Отто Вейнингер

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ onun təbii vəziyyətin-dən rüşeym vəzisinin çıxarılıb elə həmin heyvanın istəni-lən yerinə daxil edilməsi (belə ki, onun öz toxuması saxla-nılır) ideal halda sanki heç bir şey çıxarılmayıbmış kimi ikinci dərəcəli əlamətlərin inkişafına mane olmur. Eyni cinsdən olan axtalanmış fərdlərə vəzi köçürülməsindəki uğursuzluq başlıca olaraq ailə qohumluğunun yetərli qə-dər yaxın olmaması ilə izah olunur: burada idioplazmatik məqam birinci yerə qoyulmalıdır.

      Bu hallar qan köçürmə (transfusio) ilə bağlı təcrübə-ləri xatırladır. Əməli cərrahlıq qaydasına görə itirilmiş qan başqa fərdin qanı ilə əvəz edilərkən hər iki fərd nəinki eyni növdən və qohum ailədən, həm də eyni cinsdən olmaldır. Orqan köçürmə təcrübələri ilə (transplantatio) analogiya gözə çarpır. Əgər burada müdafiə olunan baxışlar təcrübə ilə təsdiqlənsə, onda cərrahlar xörək duzu daxil etməklə qalmayıb, həm də transfuziya etdikləri üçün qanı köçürü-lən heyvanların qohumluq etibarı ilə bir-birinə kifayət qə-dər yaxın olmasına da diqqət yetirməlidirlər. Bir sual ca-vabsız qalır: belə olan halda mümkün qədər yaxın kişilik, yaxud qadınlıq dərəcəsinə malik varlıqların qanından isti-fadə olunması tələbi ifrat ola bilərmi?

      Transfuziya zamanı müşahidə olunan şərtlər qan kü-rəciklərinin xüsusi cinsi əlamətlərə sahib olmasını sübut etdiyi kimi kişi rüşeym vəzilərinin dişiyə və ya əksinə qa-dın rüşeym vəzilərinin erkəyə köçürülməsindəki (trans-plantasiyasındakı) tam uğursuzluq da onu göstərir ki, yu-xarıda qeyd olunduğu kimi daxili ifrazat yalnız ona uy-ğun arrenoplazmaya və teliplazmaya təsir göstərir.

      Bununla bağlı orqanoterapevtik müalicə üsullarını da yada salmaq lazımdır. Əgər mümkün qədər zədələnmə-miş bütöv rüşeym vəzilərinin digər cinsdən olan fərdlərə köçürülməsi heç bir nəticə vermirsə, onda yuxarıda söylə-nənlərdən, məsələn, yumurtalıqdan götürülərək erkəyin qanına daxil edilən hissəciklərin nə üçün ona yalnız ziyan vura biləcəyi aydın olur. Lakin digər tərəfdən orqanote-rapiya prinsipinə qarşı edilən çoxsaylı etirazlar məhz müx-təlif növ orqanik preparatlar tam təsirsiz olduğu üçün qüv-vədən düşür. İdioplazma haqqında təlim kimi çox vacib bir bioloji prinsipə qarşı diqqətsizlik ucbatından həkimlər, orqanoterapiya nümayəndələri, bəlkə də, öz laqeydliklə-rindən çoxlu düzgün müalicə hallarını əldən qaçırmışlar.

      Bölünmə imkanını itirmiş toxuma və hüceyrələrə də spesifik növ xarakteri aid edən idioplazma haqqında təlim hələ hər yerdə qəbul olunmamışdır.

      Hər halda hər kəs bu fikirlə razılaşmalıdır ki, rüşeym vəzilərində növ əlamətləri cəmləşmişdir və rüşeym vəzi-lərindən alınmış preparatlar üçün mümkün qədər az cin-siyyət fərqi zəruridir, lakin metodun özü sadəcə tonik ef-fektdən daha qiymətli bir şey verməyə can atır. Rüşeym vəzilərinin köçürülməsi və onların ekstraktının başqa fərd-lərə vurulması ilə paralel təcrübələr aşağıdakı halda, yəqin ki, çox faydalı olardı: məsələn, xoruzun elə özündən ya da digər qohum fərddən çıxarılmış və onun ayaqlarının arası-na qoyulmuş – köçürülmüş kişi xayasının təsirini xayadan hazırlanmış ekstraktın digər axtalanmış xoruza introven inyeksiyasının təsiri ilə müqayisə edərkən (həm də eks-traktlar qohum fərdlərdən götürülmək şərti ilə), bəlkə də, belə təcrübələr orqanik preparatların hazırlanması və miq-darı, eləcə də inyeksiyaların sayı ilə əlaqədar zəngin elmi açıqlamalar vermiş olardı. Rüşeym vəzilərinin daxili ifra-zatlarının hüceyrə maddəsi ilə kimyəvi cəhətdən birləşib-birləşmədiyini yaxud onların təsirinin kütlədən asılı olma-dan yalnız dağıdıcı olduğunu nəzəri cəhətdən müəyyən etmək də həmçinin arzu olunandır. Sonuncu müddəa bu vaxta qədər aparılmış tədqiqatlar əsasında hələ ki, müəy-yən oluna biməz. Daxili ifrazatın son cinsi xarakterin for-malaşmasına təsiri üzərində aparılan araşdırmanın hədləri ona görə gətirilib ki, bizim qəbul etdiyimiz anadangəlmə, ümumiyyətlə, hər bir hüceyrə üçün fərqli, lakin əvvəlcə-dən müəyyən edilmiş cinsi xarakteristika haqqında müd-dəanı etirazlardan qoruyaq. Əgər çox böyük hallarda eyni bir orqanizmin müxtəlif hüceyrə və toxumaları üçün bu xarakteristikaların dərəcəsini fərqləndirmək olmasa da, hər halda böyük amplitudların mümkünlüyünü göstərən istisnalar mövcuddur. Eynilə bunun kimi ayrı-ayrı yumur-ta hüceyrələr və spermatazoidlər nəinki müxtəlif orqa-nizmlərdə, eləcə də eyni bir fərdin follikullarında və toxu-munda eyni bir vaxtda, daha çox da müxtəlif vaxtlarda fərqli kişilik, yaxud qadınlıq nümayiş etdirirlər. Məsələn, onların toxum telləri müxtəlif quruluşda və müxtəlif hərə-kətlilikdə olur. Əlbəttə, bu vaxta qədər biz bu fərqliliklər barədə çox az bilirdik, çünki heç kəs bu hadisələri həmin nöqteyi-nəzərdən araşdırmamışdır.

      Fövqəladə dərəcədə maraqlıdır ki, amfibiyaların nü-vələrində spermatogenezin normal inkişaf pillələri ilə ya-naşı tamamilə düzgün və yaxşı inkişaf etmiş yumurtalara da rast gəlinmişdir. Bu fakt da müxtəlif alimlər tərəfindən dəfələrlə tədqiq olunmuşdur. Fərz edək ki, bu tapıntının şərhi mübahisə doğurur: yumurtaların olması daha son-ralar şərtsiz müəyyən olunsa da, toxum kanalcıqlarında yalnız normadan çox böyük hüceyrələrin mövcudluğu-nun möhkəm müəyyən olunduğu etiraf edilir. Hər bir hal-da göstərilən amfibiyaların arasında çox tez-tez hermafro-ditlərə rast gəlinir. Bu fakt isə bir orqanizmdə arrenoplaz-ma və teliplazmanın bircinsliyini qəbul edərkən ehtiyatlı olmağın zəruriliyini sübut edir. O fakt da belə tələskənlik kateqoriyasına aiddir ki, insan fərdi doğularkən onda kişi cinsiyyət orqanının olması sayəsində (qısa, epispadik, hi-pospadik, hətta ikitərəfli kriptorx olsa da) oğlan sayılır və ona heç düşünmədən belə baxılır, baxmayaraq ki, bədənin digər hissələrində, məsələn beyin cəhətdən götürüldükdə o arrenoplazmadan daha çox teliplazmaya yaxın olur. Bu-rada isə hələ doğuş zamanı cinsiyyətin incə dərəcələrini fərqləndirməyi də öyrənməli idik.

      Bir bədənin bütün hüceyrələri üçün eyniliyi təcrübi yolla təsəvvürü imkansız ilkin cinsi xarakteristikaların mövcudluğuna dair məşhur əminliyi də bir az uzun in-duksiya və deduksiyaların nəticəsi saymaq olar. Hər bir hüceyrə, hər bir hüceyrə kompleksi, hər bir orqan arren-oplazma ilə teliplazma arasında onun yerini təyin edən müəyyən bir göstəriciyə sahibdir. Xülasə, əksər hallarda əgər çox böyük dəqiqlik tələb olunmursa, bütün bədən üçün bir əlamət yetərlidir. Lakin əgər ayrıca götürülmüş hər bir halda belə səthi təsvirlə kifayətlənmək fikri ciddi-dirsə, onda bu yalnız nəzəriyyədə faciəli səhvlərə, prakti-kada isə ağır xətalara gətirib çıxara bilər.

      Elə ilkin cinsi xarakteristikanın müxtəlif pillələri də-yişkən (ayrı-ayrı fərdlərdə həm kəmiyyətcə, həm də key-fiyyətcə) daxili ifrazatla birlikdə aralıq cinsi formaların mövcudluğunu şərtləndirir.

      Arrenoplazma və teliplazma saysız-hesabsız keçidləri ilə “daxili ifrazatla” birlikdə bundan əvvəlki fəsildə müs-təsna olaraq məşğul olduğumuz mikroskopik fərqləri ya-radan mikroskopik amillərdir.

      Alınmış nəticələrin doğruluğunu qəbul etsək, bütün tək-tək orqanların quruluş və funksiyalarında СКАЧАТЬ