Название: Әсәрләр. 1 том
Автор: Амирхан Еники
Издательство: Татарское книжное издательство
Жанр: Современная зарубежная литература
isbn: 978-5-298-03859-1
isbn:
– Йә, канәгатьме сез?
– Ничего, әйбәт булып калды, – диде Василий, сигаретының көлен бармагы белән кагып.
Офицер аның йөзенә текәлде.
– Инде нишләргә уйлыйсыз?
«Башлана!» – дип уйлады Василий эченнән, ләкин сорауны аңламаган булып, үз нәүбәтендә офицерга туп-туры карады.
– Мин сездән, бездә каласызмы яки кире үзегезнекеләргә китәсезме, дип сорыйм, – диде офицер.
Сорау гаҗәп аңлаешлы иде.
Безнекеләр уенның инде беткәнен, шушы сорауга ничек дип җавап бирүдән язмышлары хәл ителәчәген яхшы сизеп алдылар. Ләкин алар тыныч гамьсезлекләрен бер генә секундка да җуймадылар һәм утырганы утырган, ятканы яткан килеш кала бирделәр. Тик Василий гына алдын тәмәке төтене белән тутырды. Офицерның тел төбе кая барганын белергә теләп, ул вакытсыз сүзгә керешүдән ничек тә тыелырга тырыша иде. Һәм офицер, егетләрдән җавап көтеп ала алмагач, тагын үзе сүз башларга мәҗбүр булды. Ул, бу мәхлуклар куркалар, ахрысы, дип уйлап, үзенчә мөмкин кадәр йомшаграк булырга тырышты.
– Без көчләмибез, без сезнең ихтыярыгызга куябыз, – диде ул, перчаткалы кулын суза биреп, – әгәр каласыз икән, пожалысты, рәхим итәсез… Безнең солдатларның азыкларын күрдегез. Алар бездә шоколад ашап, сигарет кына тартып йөриләр. Каласыз икән, сезгә дә шулай булыр. Колбаса, сыр, май гына ашап торырсыз. Аракы – теләгән кадәр, эчә генә күрегез… Ну… әгәр китәбез, үзебезнекеләргә кайтабыз дисез икән, пожалысты, тоткарлык юк, китәсез. Аңлыйсызмы, без көчләп тотмыйбыз.
– Аңлыйбыз, – диде Василий һәм сигаретын очына төкереп, шактый еракка ыргытты.
Әйе, офицер бик аңлаешлы итеп сөйләп бирде. Немец солдатлары арасында русча аңлаучылар булды, күрәсең; алар кызу-кызу гына иптәшләренә нидер әйттеләр, аннан барысы берьюлы шаулашып алдылар. Тынгач, безнекеләрнең «кызыклы» җавабын ишетер өчен, бөтен чырайлары белән түземсезлек күрсәтеп көтеп тора башладылар.
…Егетләр өчен хәлиткеч минут килеп җитте. Хәзер инде җавапны бирергә һәм бирә белеп бирергә кирәк иде. Офицер, бу җавапны бары Василийдан көткән шикелле, мәкерле сынау карашын аңа төбәде. Кинәт Василийның йөрәгендә рәхимсез ярсу кузгалып куйды, немецның озын, үлек битенә: «Без колбасага сатылучылар түгел!» – дип, яман кычкырасы килде, ләкин… башын салмак кына Хәкимгә борды һәм гади генә итеп:
– Йә Аким, нишлибез? – диде. – Господин офицер әнә, калсагыз да ярый, китсәгез дә була, ди.
Кырын яткан Хәким дошман офицерын бар дип тә белмәгән гаҗәеп бер мәнсезлек белән шунда ук әйтеп тә салды:
– Бәй, нишлик монда, конешно китәбез!
Василий эченнән дустына «молодец!» диде дә Талипка борылды:
– Ну, Талип, китәбезме, калабызмы?
Талип Хәким кебек артист түгел, ләкин, гел иптәшләренә сыенып яшәргә өйрәнгәнгә күрә, үзеннән-үзе килеп чыккан табигыйлек белән:
– Мин сездән калмыйм, – диде.
Василий акрын гына урыныннан кузгала башлады.
– Киттек, СКАЧАТЬ