Kajś. Zbigniew Rokita
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Kajś - Zbigniew Rokita страница 14

Название: Kajś

Автор: Zbigniew Rokita

Издательство: PDW

Жанр: Языкознание

Серия: Sulina

isbn: 9788381911054

isbn:

СКАЧАТЬ to pięć fenigów z 1941 roku. U sąsiadów jest tak samo. Swastyka hańbi zaświadczenia, dokument potwierdzający nabycie działki budowlanej, akt własności domu, świadectwa. Przez kilkanaście lat wszystkie najważniejsze glejty były znaczone w ten sposób.

      Naziści zacierają ślady przeszłości, tworzą nową Rzeszę. Urban pamięta, że raptem piętnaście lat wcześniej powstańcy zmienili na tablicy drogowej nazwę z niemieckiej na polską, z „Ostroppa” na „Ostropa” (może on sam skreślał drażniące „p”?). Teraz, w 1936 roku, nazwa znowu się zmienia, musi brzmieć jeszcze bardziej niemiecko, od teraz Ostropa to Stroppendorf. Podobny los spotyka okoliczne wioski: Deutsch Zernitz zmienia się w Haselgrund, Pilchowitz w Bilchengrund, Koslow w Lindenhain. Niezliczone miejscowości, wsie, dzielnice otrzymują nowe nazwy, powoli znikają polskie napisy na kapliczkach, nagrobkach. Historyk Karol Fiedor napisze: „Trzecia Rzesza nie tylko przejęła wszystkie metody germanizacyjne z dawnych lat, lecz doprowadziła je do perfekcji. W ciągu zaledwie kilku lat rządów narodowych socjalistów zdołano dokonać więcej niż na przestrzeni kilkudziesięciu Niemiec kajzerowskich i republiki weimarskiej”19. Bo Górny Śląsk ma być w pełni niemiecki.

      Widokówka z niemieckiej Ostroppy tuż przed przemianowaniem na Stroppendorf, pierwsza połowa lat 30.

      Źródło: fotopolska.eu

      Pytam Ryszarda Kaczmarka, co w państwie Hitlera groziło za pielęgnowanie polskości.

      – Dla zwykłego Ślązaka niewiele się zmieniało, Republika Weimarska nie prześladowała za bycie Polakiem i podobnie naziści do wybuchu wojny nie zamykali za to w obozach, prawnie nie zabroniono kultywowania polskości. Ludzie wiedzieli, że jest to źle widziane przez władze, każdy znał prawdopodobnie kogoś represjonowanego, widział, co się dzieje na ulicy, a ta świadomość prowadziła do autocenzury, lecz samo mówienie po polsku niemal do wybuchu wojny nie wiązało się ze szczególnie dotkliwymi konsekwencjami – tłumaczy historyk. – Niezaangażowanym Ślązakom w najgorszym razie ktoś mógł uderzyć dziecko w szkole za mówienie po polsku, nie mówię o brutalnym pobiciu. Z naszego punktu widzenia to dużo, ale nie z perspektywy ludzi chodzących do szkoły na przełomie wieków, gdzie bicie było metodą wychowawczą – mówi.

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

/9j/4AAQSkZJRgABAgAAZABkAAD/2wCEAAEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQEBAQECAgICAgICAgICAgMDAwMDAwMDAwMBAQEBAQEBAgEBAgICAQICAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDAwMDA//CABEIAjMCWAMBEQACEQEDEQH/xAAfAAEBAAMBAQADAQEAAAAAAAAACwgJCgcGAwQFAgH/2gAIAQEAAAAA7+AAAAAAAAA8ym900QAAAAAAAAAAAYqyaNSF7AAAAAAAAAAAANfsjDWx6Be4AAAAAAAAAAAGtWQfhC9AvcAAAAAAAAAAAGtuPXh+egXuAAAAAAAAAAAGBkeLBcegXuAAAAAAAAAAAMdY7WrYPQL3AAAAAAAAAAAPnZHvPWD+7fbAAAAAAAAAABOR4dQF/gAAAAAAAAAAOZSTt+MBf4AAAAAAAAAAGLEVzFEAv8AAAAAAAAAACXPyPgC/wAAAAAAAAAAaI49H4gBf4AAAAAAAAAAf5jsaMD+tsPzi+2x51heCr9P74AAAAAAAAAHPDIlNw9J7eN+6Y8zwOMy9x6AAAAAAAAAABJg5ph/r3vOT0bHLAX59e49AAAAAAAAAABhHD5/kgAvcegAAAAAAAAAA4gJwwAF7j0AAAAAAAAAAEinndAAvcegAAAAAAAAAB85B88tAAvc/fgAAAAAAAABqoivAALvnvgAAAAAAAAAc4ckMABd4yAAAAAAAAAADlPlbgALvGQAAAAAAAAAAcikvIABd4yAAAAAAAAAADlVlYgALvGQAAAAAAAAAAc7cisABd4yAAAAAAAAAADWDFFAAXUspgAAAAAAAAA+Ugx/HAAXOcvwAAAAAAAAARrNLQAFznL8AAAAAAAAAE6zhaAAuc5fgAAAAAAAAA0Ix9QALnOX4AAAAfKYK7FQAAAA/mw+cHwAXOcvwAAAAwAlCWegAP88wXTZ/TAAT9eBEAZA9TtIT1YAAAAMAJQlnoAD4ySdVn99a1uVnvPAGHcQn4ED7fvD7lPagAADm16StKGyXV5jH0xaKtsej/wAD4OrPXPt+D9HOj6D+Nldq42I6hfwZR7leaXpa1laVvgeK6j7kb7//AFsUsofy873R1l4m1cTgMhq2O8F539n/AEdf2rVsBy50N5kbCMEPUftNfWQ3zm7HGXn23tSJ6usrDvP0Z6Aaukieq3JP3va1qxka/oC1BUENHHwnRJPxrFxQ+2bjmu8whrtkQfqUzc5A+6vmD3V/c86lCSWp0583FoH/AHiBEv8AFh/2s/0sfJcK3DhakzB0Pcy/HZUo5AfOdBtSzjC120hpZvTJyd2+JW+/Pmd3E5m8U3Yvuq59tknOX1yc+/etKG76+YSiBIQr1S4vR9u/NtX3jC2+oI97iENZtkr2tNIPAHWTjL7wfyaKKqEtSz5F2rJZ7uFedeNyNmdLJ5PVznL9q1lc2iogNmSad2J8YXZr0jQxrfEcSp3Iko4ToaCfCFth1HWBee3gJ7W/dtL/AHmST+8Tnloex2bXMbjZ9qL3gUPYw1vmCPe4hDWPZcVlnSDwB1upCGVPkX8+iBNBsYxs6jezF81G306G/wCr9frQgPD1znL9M+3YdiMMm3HNJ6y+MLt93/QxrfMcWoJJU70fl+leKbU2nl20df0Qi2lhVO57QOIamXM87kuCa1zLoz85yO3PpfjDW+YI97iENcah01aP7vBrW6nuYMeWbiu3OJbWQk/26vuDUvGt+BezXMPYuWqY34Bc5y/xnisVxs5JLPfJPdod8YXb7v8AoY1vmOLV1kdWB47tuOdj3DcoPcRjLHJtofPzH/tfdaJc0H/npVIDmd9x0/8AUfkZOrpVS1Klcv8AqAcSHNZRK5ou9XSDhT8NtG3D8mXH/wBlXVGHFTNdO6qic8J5lenr2bm44unXh9Bw37IO1zm96b9scvem3Op70ueLig60u1sOQnTRSNAAAAAAP8y3eSt+XtkoJe+gAAAHGjt63aAAAAAADzSP5pVMjux7q63JAAAAAAAAAAAMQI5+vYe/XegAAAAAAAAAADWrHoxIPf7vIAAAAAAAAAAA1FyCccXv93kAAAAAAAAAAANNsinG/wB/u8gAAAAAAAAAAA1HyL/hrvIAAAAAAAAAAAGs2VZaFAAAAAAAAAAAAYqZVgAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAHNbuMzGAAAAAAAAAAaTtSHZBwX9h+DmjftsEgXv83/AAB4hjbsBAHIpzEb3O4X+dP8wZoZZk6POIHMig567yO8zPcPvBAAABopnA2VIWtQfVHhNR4EgXv83/AHCTzg19ADxaFDTdmyWGtZXCxuw8lp4xrOkjmx6/eomLt388Q9tsAAAHgsP62tDEorav8Ad12H43ZD/tyBe5Hpp8b+m+9/Q/ofp/ufofzPPfZPkvgfa3mX/fTGuCPlcsib0yuZDKDpMlg2v4jFYjiGz82s8YtbyD5bTyxAAABDwozcDm7vWtRW5UOQ3aHX7jyfF0Kpc30VeWNJcTio20ogFM/kVqBRvfNqa+wGNlvSrUDECH/c6nF7sekmOLc5f4im0ZsUecGp3D9ri7PQAAASUsk8s9MOBlpaGDbhjr9ffBrWA46uiXVTmFzz9eEwSoDyV9mXIF1f833SRy8bVtUlS/8ApCfRqlq4zBN33R9HFucudCX5cF5L+cGp3EGrdbPwAAATsOVSlLOk/wAWN4Qd/iOL3kcO/f5wB9vmsHETJjRrh9lzve2q8gW/7iKz8zz9OyroFDxSH7Wz3dTINvvSbHtuTpCPR/3X8ivMrVUhw1+9kYAAAOROXzb5lfZp1N4J14COnTenad/nCt1r6sPzdFckPvz4Dq2mOvIF0w6X+9HQrqX8JpYjhY0KVknAb4/0oTwbIGkaUVbc9S5955dfuEbdi9RAAABpvj/3iJjGeHf/ACJvQtPtt6SB3+akuPbHCo9umhKW7Ih92XnK5AqJMhPcjuP3rSpe5DvyfBxD8nM0aVfnkhXJHs77dZQumPav2d9JsUbLnNyq2AAABjhMLrB8UWaHUbpCkWUfOxSZH2fbb4uO3Cqal+1Apd9RDn55kaOk0HmZtJZJSJvcqs7W5OoKOewfg80E1svzytPkHYp0zc588mrznaAP/8QAFAEBAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAP/aAAgBAhAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAf/xAAUAQEAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA/9oACAEDEAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAB//EADMQAAEDBAAEBAYCAwACAwAAAAUDBAYAAQIHEBQVNhESEzUWIDA0UGAXQCElMSIjJzOQ/9oACAEBAAEIA/yrx41Htlnr2SbJdyIsyGCv0gyaHAGCpInMpwSlrn/zZ3vi7a3t+jySSjIuPyfkZPKScqf3eP6afdNv0eUSkbFR2T19IJASkhBQiS4NPum36NKJQOio7J СКАЧАТЬ