Suid-Afrikaanse kookboek vir diabetes. Hilda Lategan

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ en vloeistofvorm.

      Versoeters wat energie (kilojoules) verskaf

      Suikeralkohole soos laktitol, maltitol, mannitol, sorbitol en xilitol word moeiliker verteer en stadiger in die bloedstroom opgeneem as suiker en het gevolglik ’n laer GI. In oormaat kan suikeralkohole soms buikongemak en diarree veroorsaak en dit moet liefs vermy word deur mense wat las het van prikkelbare dermsindroom.

      ’n Beperkte inname, van 20 g per dag, word aanbeveel. Geregte wat xilitol bevat, mag nie aan honde gevoer word nie.

      Fruktose

      Fruktose kom natuurlik in vrugte en heuning voor, maar is ook in poeiervorm en as hoëfruktose-mieliestroop (high-fructose corn syrup of HFCS) beskikbaar. Fruktose is effens soeter as rietsuiker (6 ml fruktose = 10 ml suiker), maar verskaf per milliliter of gram net soveel kilojoules soos rietsuiker. Fruktose word stadig uit die spysverteringskanaal in die bloedstroom opgeneem, word in die lewer gemetaboliseer en het ’n lae GI. Navorsing in die verlede het daarop gedui dat fruktose moontlik verband hou met die voorkoms van retinopatie (oogskade) by diabete. Meer onlangse studies dui ook daarop dat die oormatige gebruik van bygevoegde fruktose en veral hoëfruktose-mieliestroop kan bydra tot verhoogde bloedvette (cholesterol, LDL-cholesterol en trigliseriede), dat dit verhoogde bloedstolling kan meebring en weens die kilojoulewaarde daarvan kan bydra tot vetsug. Net soos ’n diabeet rietsuiker en kunsmatige versoeters in beheerde hoeveelhede, volgens sy of haar persoonlike omstandighede, in die dieet kan insluit, word ’n beperkte gebruik van fruktose (hoogstens 20 g of 25 ml poeier per dag) aanbeveel as hulpmiddel in voedselbereiding. Hierdie beperkte hoeveelheid laat nie die gebruik van teelepels vol fruktose in drankies en pap toe nie. As verantwoordelike dieetkundige moet ek waarsku teen die oormatige gebruik van fruktosepoeier en veral hoëfruktose-mieliestroop, wat dikwels in kommersiële produkte soos gegeurde water, sportdrankies, konfyt en koeldrankstroop gebruik word. Die inname van natuurlike fruktose, soos gevind in vrugte, is hiervan uitgesluit.

      Oligosakkariede

      Oligosakkariede word nie verteer nie en word as ’n vesel beskou. Dit fermenteer in die kolon en vorm kortketting-vetsure. Wanneer ’n oormaat ingeneem word, kan dit lei tot buikongemak, waaronder winderigheid, maagkrampe en diarree. Mense wat las het van ’n prikkelbare derm en spastiese kolon word afgeraai om dit te gebruik. Oligosakkariede, wat inulien en FOS (frukto-oligosakkariede) insluit, is ook bekend as prebiotika (voedsel vir die dermvriendelike probiotika) en word toenemend in voedselbereiding gebruik.

      Heuning

      Heuning is ’n natuurlike produk, is byna twee keer soeter as suiker en dra by tot die sagtheid en klamheid van gebak. Kommersiële heuning bevat dikwels glukosestroop, wat die GI daarvan verhoog. Maak seker dat die heuning wat jy gebruik, suiwer ongeprosesseerde rou heuning is. Heuning behoort in dieselfde beperkte hoeveelhede as suiker ingeneem te word.

      Die vervanging van suiker in ’n resep

      Lees die inligting wat op die houer van die versoeter verskaf word. Daar sal ook aangedui word of die spesifieke versoeter hittebestand is en of dit geskik is vir bak en kook. Hoeveel van die versoeter gebruik moet word om die ekwivalent in suiker te vervang, word gewoonlik in milliliter of gram aangedui.

      Waar moontlik toon ek by die resepte in hierdie boek by die spesifieke versoeter aan hoeveel suiker dit verteenwoordig, sodat jy volgens omstandighede en voorkeur dit deur ’n ander versoeter kan vervang.

      Die vetinhoud van jou dieet

      Te veel liggaamsvet en die oormatige gebruik van vet in die dieet kan insulienweerstandigheid aanwakker omdat dit insulienaktiwiteit onderdruk en ’n styging in die bloedglukose kan meebring.

      Hiperlipemie

      Diabete het ’n verhoogde risiko vir die vernouing van are en om hartvatsiektes te ontwikkel weens ’n verhoging in die bloedvetwaardes ten opsigte van totale cholesterol, trigliseriede en LDL-cholesterol (wat die aarwand laat aanpak). Hierdie toestand staan bekend as hiperlipemie. ’n Vetinname van 20% tot 30% (en in sommige gevalle tot 35%) van die totale energie van die dieet word as wenslik beskou. Die liggaam het essensiële vetsure nodig omdat dit nie deur die liggaam self vervaardig kan word nie. Vette is ook belangrike draers van vetoplosbare vitamien A, D, E en K. Navorsing dui daarop dat die hoë mono-onversadigde vetsuurinhoud van olyfolie, canola-olie, neutolie, carotino-olie (palmvrugolie), avokado en avokado-olie voordelig is vir diabete, veral in die behandeling van verhoogde trigliseriede. Ondanks teenstrydige aansprake wat van tyd tot tyd die rondte doen, toon betroubare navorsingstudies steeds dat die inname van versadigde vette en transvetsure beperk moet word en dat dit vervang behoort te word deur mono- en poli-onversadigde vette. Gesels gerus met jou dieetkundige hieroor wanneer jou maaltydplan saamgestel word.

      Wenke om jou vetinname te verminder

      Maak die volgende deel van jou leefstyl:

      •Kies klein porsies maer rooivleis, pluimvee of vis. Verwyder die vel van pluimvee en sny die sigbare vet van vleis af. Stoom, stowe of rooster voedsel met min olie by ’n laer hitte. Wanneer jy roerbraai, voeg ’n paar druppels kookwater by soos nodig om die gereg met minder olie gaar te maak.

      •Oondrooster vleis in ’n oondpan op ’n rakkie om die vet en vleissap op te vang.

      •Maak ’n laevet-vleissous van die vleissap in die oondpan deur ysblokkies in die oondpan te gooi om die vet te laat stol. Skep die gestolde vet saam met die ysblokkies af.

      •Gebruik die minimum vet of olie wanneer voedsel berei word en vermy dit heeltemal waar moontlik.

      •Gebruik ’n spuitbottel met olie of verf die pan liggies met olie om die aanbranding van die kos te voorkom, of gebruik kookgereedskap met ’n kleefwerende afwerking.

      •Gebruik sagte botter of margarien spaarsaam en vermy dit waar moontlik.

      •Smeer eerder laevet-maaskaas, ’n laevet-doopsous, blatjang, tamatiesous of laeolie-mayonnaise in plaas van margarien op ’n sny brood.

      •Gebruik “lite” of laeolie-slaaisouse, suurlemoensap, balsemiekasyn en ’n paar druppels olyfolie in plaas van ryk, vetterige slaaisouse.

      •Vervang room in geregte deur ongegeurde laevetjogurt, laevet- ingedampte melk of sagte tofoe (sojawrongel)

      •Vervang roomkaas in geregte deur ricotta- of gladde, vetvrye maaskaas.

      •Vervang ’n gesmelte kaasbolaag deur gerasperde kaas wat met droë broodkrummels gemeng is, of strooi ’n bietjie sesamsaad saam met die kaas oor.

      •Vervang ryk skilfer- of broskorsdeeg deur filodeeg. Verf die filodeegvelle liggies met melk of bespuit dit met kleefwerende kossproei.

      •Gebruik laevetmelk, -jogurt, -kaas en -roomys.

      •Lees die etikette van voedselprodukte om jou te vergewis van al die vette daarin – ook dié wat “versteek” is.

      •Beperk jou inname van transvetsure, wat ontstaan wanneer olie vir diepbraai verhit word. Harde margarien bevat ook transvetsure, wat dikwels as gedeeltelik gehidrogeneerde vet op voedseletikette aangedui word.

      Hoë bloeddruk

      Hoë bloeddruk (hipertensie) kan in baie gevalle verlaag word deur jou soutinname te beperk en deur te verslank indien jy oorgewig is. Probeer om jou totale daaglikse soutinname te beperk tot hoogstens 5 ml (1 teelepel).

      Hou ook die volgende in СКАЧАТЬ