Woestynwysheid. Ronell Bezuidenhout

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ inligting vermeerder, maar ons lewe lyk nie veel anders ná al die geleerdery nie. Met ons koppe mag ons die “regte” antwoorde kan gee, maar dit verander selde ’n duit aan ons hart.

      Ons is ook selfs meesters met die vorms wat ons kies waarbinne ons onsself wil uitdruk. Of dalk – vanuit die tradisie waarbinne ek leef – het ons meesters van die gestroopte vorm geword. Die minimum ritueel. Geen hulpmiddels. Kaal mure. Glasvensters is daar om lig in te laat, nie om ikone in te smee nie. Slegs die analitiese en skerpsnydende woord (van die dominee) en Woord (wat verkondig word). Ons “verstaan” die liefde van God, dink ons, vanuit ons Paulus-manier. Ons as instelling het selfs die liefde in so ’n spesifieke vorm gegiet dat óns besluit het wie mag deel wees van die vorm en wie nie. ’n Lang ruk was dit: swart eenkant, wit anderkant; deesdae is die groot vraag gays aan watter kant? Die straights het nie ’n probleem nie. Die Belharbelydenis maak dit nou weer eens vir ons ongemaklik, want nou konfronteer dit ons al weer met “ons” en “hulle”. Is God nou op ’n “buitengewone” manier aan die kant van die armes? Kan tog nie, want wat van ons wat nie arm is nie? En, ja, die Belharbelydenis is ’n “struggle”-belydenis – maar wie “struggle” nou deesdae? So “Paulus” ons op sinodale vlak, in ons eredienste en in ons gesprekke om die etenstafel.

      Maar the times they are a-changin’! Dit is soos ’n onderwater-aardbewing waarvan die trillinge nog nie die land se oppervlak bereik het nie. Maar dit is daar. Dié met fyner ontwikkelde intuïsie is reeds besig om op te let na die onmisbare. Die soeke na méér. Daar is ’n groeiende behoefte aan die mistiese intuïtiewe deel van die geloof.

      Ek kan nie anders nie as om te glimlag en tong in die kies te sê: Dit is toe nie die “Age of Aquarius” wat sou aanbreek en waarteen ons Christene al die tyd gewaarsku is nie, dit is die “Age of St. John”. Omdat ons, metafories gesproke, vir Petrus en vir Paulus “voorgetrek” het, het Johannes eenkant gaan staan. Tog het Johannes nie weggegaan nie. Hy het geweet dat hy die een of ander tyd na vore gaan tree, want, net soos in die geval van die onversorgde siel, gaan ook die spirituele behoeftes nie weg nie, dit wag geduldig om gehoor te word.

      Ons het iets verloor en dalk is dit die herontdekking van die Johannes-metafoor wat ons kan help om dit weer te vind. Johannes, as die mistiese intuïtiewe deel van geloof, help ons om te begryp dat die “verstaan” van die liefde kan verander in, soos Dorothee Sölle dit passievol beskryf, ’n ervaring van “die passievolle gekheid van die liefde”.

      As jy as ’n Christen hier lees, wil ek jou herinner dat ons glo dat Jesus die “absurditeit” van God se liefde verteenwoordig. Dit is totale malligheid dat mense moet glo dat God vir die wêreld kom wys het hoe liefde lyk – en dit in die gestalte van ’n mens. Ons kan dit Paulinies – metafories gesproke – bestudeer. Ons kan dit selfs, soos ’n Petrus, in ’n bepaalde vorm giet en aanbid. Wat maak ons, as Johannesse, daarmee?

      In alle mistiese godsdienste (neem kennis, nie net in die mistieke uitlewing van die Christendom nie) is die liefde ván God die beweegrede wat ’n liefde vír God by mense aanwakker. Geen mens kan die opdrag om God lief te hê nakom as die opdrag nie verander in ’n vryheid van keuse nie. Jy kan nie iemand met ’n opdrag dwing om I/iemand lief te hê nie. Maar as dit ’n eie keuse word, dan word die opdrag uitvoerbaar. Dit gebeur wanneer jy so deur die Liefde oorweldig word dat die enigste reaksie daarop jou eie gedrag vol liefde is.

      Die mooiste uitdrukking van iemand wat dit intens verstaan het, was ene Rabi’a al-Adawiya, ’n Moslemvrou en self deel van die Soefi-beweging uit die agtste eeu. Luister net na hierdie roerende gebed waar sy iets van hierdie liefde vir haar God uitbid:

      Allah, as ek U liefhet uit vrees vir die hel, laat ek dan brand in die hel.

      As ek u liefhet uit hoop op die Paradys, weerhou dan die Paradys van my;

      maar as ek liefhet ter wille van U Self, weerhou dan tog nie

      u ewige skoonheid van my nie.

      Dít is iemand wat haar totale verslaafdheid aan God so kon uitleef dat sy op ’n keer kon bid: “Wat U ook al vir my beskore het, gee dit aan u vyande; watter deel van die skepping U ook al aan my wou skenk, gee dit aan u vriende, want U alleen is genoeg vir my.”

      Ek glo dat ons behoefte aan hierdie absurditeit, die totale verslaafdheid aan God se liefde, baie mense se smagting is. Dit is wat ons bedoel as ons praat van die dít wat nie reg is nie. Natuurlik is daar baie mense wat kan opstaan en sê ek is gans en al tevrede met my lewe net soos dit is. Natuurlik is daar selfs gelowiges wat wil glo dat ons niks moet verander aan enige styl wat aan ons bekend is nie. Ek het baie respek vir mense wat hulself op ander plekke op die reis bevind. Maar ek wéét, al is dit bloot my eie weet, dat iets in my resoneer terwyl ek, stotterend en met ongeoefende woorde, probeer vertel dat daar “méér” is. Gewis is ek nie alleen nie. ’n Magdom mense probeer dié smagting op ’n verskeidenheid maniere vul, maar tog, wanneer ons – soos Rumi ons herinner – soggens deurmekaar wakker word, besef ons dat ons weer ’n keer op die verkeerde plek aan die slaap geraak het. Ons is nog nie tuis nie …

      Die lewenskuns van diepgang

      My eie sug, soos soveel mense om my s’n, is nie na vooruitgang nie – soos Richard Foster ons in die begin herinner het. Vooruitgang is ’n relatiewe begrip. Wanneer is ek nou “vooruit genoeg” om vooruit te wees? Waar is vooruit in elk geval? Wie bepaal die beginsels van “vooruit”? Daar gaan tog altyd iemand wees wat meer vóór is as ek. En is die een wat voor is beter, of selfs op ’n beter plek, as die een wat agterna kom?

      Nee, my behoefte is nie vooruitgang nie, my behoefte is verdieping.

      ’n Goeie vriend het my ’n lewensles geleer wat ek tot vandag toe onthou en steeds herhaal. Baie lank gelede het ek ’n tyd lank in ’n gemeente op ’n klein plattelandse dorpie gaan werk. Eendag vra ek hierdie mentor: “Wat doen ’n mens vir so ’n kort rukkie op ’n plek as jy uit die staanspoor weet dat jy buitendien nie lank hier gaan bly nie?” Sy antwoord is vandag nog my strewe: “Jy kan vlak ploeg en ’n klomp mense se lewe aanraak, of jy kan kies om diep te ploeg en dalk ’n paar mense se lewe te beïnvloed.”

      Dalk is dit waaroor die wêreld se sug gaan: na mense wat kies om diep te ploeg.

      Daar is ’n klomp mense wat voor ons geleef het wat die kuns bemeester het om diep te ploeg. Dit is op hul spore wat ek my eie stapritme die laaste klomp jare probeer inpas. Dit is spore wat diep lê, want dit is spore wat deur eeue, oor en oor, agterna gestap is. Dit is juis op hul spore wat ek jou uitnooi om saam te kom stap deur die volgende klomp bladsye. Dit is mense wat nie die bagasie moes dra van die kritiek van die moderne era teen vormgodsdiens nie; dit was manne en vroue, met uiterse skerp intellektuele vermoëns, wat met intense passie die inhoud van hul geloof bestudeer het, en vir ons wonderlike leesmateriaal daaroor nagelaat het. Meer nog, dit was mense vir wie die intuïtiewe en die mistiese so alledaags was dat niemand hul wenkbroue gelig het nie. Hul Petrus en Paulus en Johannes was goed geïntegreer.

      Daar is ’n moeilike woord wat veral in die Ortodokse Christelike tradisie gebruik word wat vir ons ’n goeie verduideliking bied om hierdie driemanskap te verstaan. Die woord “perikoresis” beskryf die onderlinge verhouding van die Drie-eenheid. Saam – so wil perikoresis dit hê – is die drie ’n eenheid, maar die drie het elkeen, afsonderlik, steeds ’n eie, onafhanklike identiteit. Die “Trio van die Triniteit”. Alhoewel soveel mense vandag, vanuit ons kritiese rasionele verstaan, met reg vrae oor die Drie-eenheid vra, help iemand soos die Katolieke priester David Steindl-Rast, ’n bejaarde Benediktynse monnik, ons as hy dit só beskryf:

Dankbaarheid is een manier waarop ons die werk van die drie-enige God binne ons kan begryp. Die lewe kom vanuit die Vader, die fontein en die bron van goddelikheid, die СКАЧАТЬ