Ek kies steeds die kerk. Neels Jackson

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ bestaan genoeg is vir die geloof; die “wat” is nie belangrik nie.

      Ná Bultmann het van sy studente egter aangevoer dit is tog moontlik om meer van die historiese Jesus agter te kom. ’n Tweede fase van die soektog het begin. Sedertdien het die navorsing só ontwikkel dat daar al gepraat word van ’n derde fase, waarin daar ook van die insigte van verskeie vakgebiede soos die sielkunde, sosiologie en antropologie gebruik gemaak word.

      In die proses word verskeie uiteenlopende hipoteses gestel oor presies wie die mens Jesus regtig was. Daar is veral min eenstemmigheid oor wat sy bedoeling was met die “koninkryk van God” wat hy verkondig het.

      Een belangrike ontwikkeling was die Jesus-Seminaar wat in die jare tagtig en negentig van die vorige eeu teoloë van reg oor die wêreld betrek het. Deelnemers het ná grondige navorsing gestem oor die vraag of woorde en dade wat deur die Evangelies aan Jesus toegeskryf word, werklik van Hom kom en of dit deur sy volgelinge aan Hom toegedig is.

      Die resultaat was dat slegs sowat 18% van sy woorde en 16% van sy optredes in die Evangelies volgens dié navorsers ’n historiese basis in die lewe van Jesus het.

      Die maagdelike verwekking en die leë graf is twee van die sake wat volgens hulle geen historiese basis het nie. Ook die natuurwonders soos dat Hy op die water geloop en die storms stil gemaak het, het volgens hulle nie regtig só gebeur nie.

      Vir baie gelowiges is sulke uitsprake skokkend en ondermyn dit hul geloof.

      Inderdaad erken van die navorsers dat hulle nie gelowig is nie en dat die navorsing vir hulle bloot ’n akademiese oefening is. In Duitsland woed daar byvoorbeeld ’n herrie om die kop van die teoloog Gerd Lüdemann wat twee jaar gelede in ’n “ope brief aan Jesus” in Der Spiegel sy ongeloof te kenne gegee het. Sy kollegas aan die fakulteit teologie by die Universiteit van Göttingen het sy kop geëis. Uiteindelik het dit gelei tot hofsake wat nog oor Lüdemann se posisie uitsluitsel moet gee.

      Sommige teoloë, soos die Amerikaner Marcus Borg, het egter ’n nuwe manier gevind om te glo waarin die insigte van die navorsing oor die historiese Jesus verreken word. Só stel Borg in sy boek Meeting Jesus Again for the First Time sy lesers opnuut aan Jesus voor asof dit ’n eerste kennismaking is.

      In Suid-Afrika is prof. Andries van Aarde van die Universiteit van Pretoria se fakulteit teologie ’n lid van die Jesus-Seminaar. Sy boek Fatherless in Galilee: Jesus as Child of God word volgende jaar in Amerika uitgegee. Van Aarde is ’n ernstige gelowige en aktief betrokke in die Hervormde Kerk.

      Dr. Daan van Wyk jr., predikant van die Hervormde gemeente Zuurfontein, bepleit in sy doktorale proefskrif dat die kerk kennis moet neem van dié navorsing. Hy het onlangs sy doktorsgraad onder Van Aarde gekry met ’n proefskrif oor die relevansie van die navorsing oor die historiese Jesus vir die kerk en teologie.

      Van Wyk wys daarop dat daar lidmate met verskillende denkraamwerke in die kerk is. Party mense aanvaar bloot die Bybel as volledige en gesaghebbende Woord van God en kan die resultate van sulke navorsing ignoreer. Vir hulle is dit nie ’n probleem nie.

      Ander mense sien die geskiedenis egter só dat iets wat nie letterlik histories gebeur het nie, nie “waar” kan wees nie. Dié mense kan hul geloof verloor as hulle gekonfronteer word met resultate van die navorsing oor die historiese Jesus.

      Volgens Van Wyk kan die kerk nie die resultate van die navorsing van sy lidmate weghou nie. Onder meer tree die Jesus-Seminaar op as konsultante vir ’n rolprent deur die vervaardiger Paul Verhoeven oor die lewe van Jesus. Dis ook onvermydelik dat die inligting deur die internet, koerante en tydskrifte by lidmate uitkom.

      Die kerk kan enersyds daarop wys dat die resultate van die ondersoek na die historiese Jesus nie vreeslik vasstaan nie. Suiwer histories gesien bly dit alles maar teorieë en hipoteses.

      Maar, sê Van Wyk, die postmodernisme bied die moontlikheid van ’n ander oplossing. Omdat dit ruimte maak vir verskillende beroepe op die waarheid en dat waarheid nie noodwendig deur historiese feitelikheid begrond hoef te word nie, kan mense met dié denkraamwerk hul geloof behou, ondanks die resultate van die navorsing.

      Van Wyk wys daarop dat die kerk, soos die res van die samelewing, nou die oorgang van ou denkraamwerke na nuwes moet verwerk. Dit skep onsekerhede en vrese.

      Juis in dié tye moet die navorsing oor die historiese Jesus met omsigtigheid hanteer word, anders lei dit tot die ondergrawing en verbrokkeling van geloof. Dán ry dit die eintlike roeping van die kerk, die verkondiging van die eenvoudige evangelie van die gekruisigde en opgestane Here, in die wiele.

      Hy pleit dus vir ’n openhartige en vrymoedige debat sodat die kerk steeds aan sy lidmate leiding kan gee oor hoe om die omstrede kwessies te hanteer. Dit sou die kerk by die punt kon bring om opnuut na sy belydenis te kyk deur ’n eietydse interpretasie van die bestaande belydenisse of deur ’n nuwe belydenis.

      (Uit Beeld, 13 Oktober 2000.)

      TE VEEL VAN ONS IS RYK EN TE VEEL IS ARM

      (Beyers Naudé)

      Dr. Beyers Naudé glimlag breed en steek sy hand uit om te groet wanneer hy op ’n rolstoel ingestoot word in die portaal van die aftreeoord waar ons op hom wag.

      Dat sy verstand ondanks sy 86 jaar en ernstige siekte nog glashelder is, blyk met die intrapslag. Hy groet my op die naam en herken die fotograaf Dawid Roux, al het Dawid hom nog net twee keer, albei kere ’n paar jaar gelede, afgeneem.

      “Ek kan nie nou al doodgaan nie,” lag hy in antwoord op ’n opmerking oor hoe goed hy lyk. En vir iemand wat só siek was dat mense om hom gedink het dis die einde, lyk oom Bey inderdaad goed in sy blou hemp, baadjie en das – al is hy klein in sy rolstoel. By hom, soos hoeveel dekades al, is sy vrou, tannie Ilse.

      Ons gaan sit in ’n eetkamertjie. As dit warmer word, beplan sy om oom Bey die middag vir die eerste keer weer ’n slag uit te stoot na buite. Ek kyk op my horlosie, want ons het beloof ons sal oom Bey nie langer as ’n kwartier besig hou nie. Hy word nog baie gou moeg, al gaan dit nou beter met hom, het sy seun, mnr. Johan Naudé, vroeër verduidelik.

      Die dokters het gesê dat sy een long verkalk het en dat hy daarom sukkel om asem te kry, vertel oom Bey as ons om die tafeltjie sit. Sy hande beduie terwyl hy praat. Hulle kan niks daaraan doen nie, voeg hy by. Tannie Ilse vul aan dat dit die min suurstof is wat hy inkry, wat veroorsaak dat sy energievlakke so laag is.

      Hy sorg darem dat hy oefening kry. Met die loopraam stap hy op en af in die gang. Dis noodsaaklik vir sy bene, sê oom Bey. Maar ja, dis vermoeiend ook. Op die vraag hoe hy voel oor al die eerbewyse wat nou na sy kant kom, soos die Vryheid van Johannesburg wat môre aan hom toegeken word, skud hy net sy kop en glimlag. Dis asof hy na woorde soek voordat hy antwoord dat hy nooit só iets verwag het nie.

      Hy glimlag as hy kyk na Dawid se foto’s van die nuwe naambordjies van Beyers Naudérylaan (soos D.F. Malanrylaan voortaan genoem gaan word), en sê aanvanklik wou hy nie glo dat hy nou só vereer word nie. Hy het gedink dis seker ’n fout. Maar hy is baie dankbaar daaroor, veral omdat sy vrou en kinders dit saam met hom kan beleef.

      Volg hy darem nog die nuus? “Jáá,” antwoord hy, asof hy wil sê: “Maar natuurlik!” Hy kry Beeld elke dag, sê hy en tel op sy vingers af: “En die Sowetan, en The Citizen en The Star.” En hy lees hulle weer self.

      “Dankie, Vader,” sê tannie Ilse. Daar was ’n tyd СКАЧАТЬ