Krzyżacy, tom pierwszy. Генрик Сенкевич
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Krzyżacy, tom pierwszy - Генрик Сенкевич страница 38

Название: Krzyżacy, tom pierwszy

Автор: Генрик Сенкевич

Издательство: Public Domain

Жанр: Повести

Серия:

isbn:

isbn:

СКАЧАТЬ królów Francji wielokrotnie wybierano dwóch, a nawet trzech papieży jednocześnie. Obóz związany z Francją stworzył drugą siedzibę papieską w mieście Avingon. Obecnie papieże awiniońscy uznawani są za antypapieży (osoby nieprawnie sprawujące ten urząd), a okres ten określany jest mianem „wielkiej schizmy zachodniej”. W czasie przedstawianym w powieści papieżem awiniońskim był Benedykt XIII, a rzymskim – Bonifacy IX. [przypis edytorski]

82

zlisić się (daw.) – zrazić się, zniechęcić. [przypis edytorski]

83

być za elektem – być żoną biskupa-elekta. [przypis edytorski]

84

śpik – dziś popr.: szpik. [przypis edytorski]

85

Zawisza Czarny z Garbowa – (ok. 1370–1428) polski rycerz, przez pewien czas na służbie króla Węgier Zygmunta Luksemburskiego. [przypis edytorski]

86

Jan Farurej z Garbowa – rycerz, brat Zawiszy Czarnego. [przypis edytorski]

87

Mikołaj Powała z Taczewa – (ok. 1380 – ok. 1415), rycerz i dyplomata, powołany do rady wojennej przed bitwą pod Grunwaldem. [przypis edytorski]

88

Paweł (Paszko) zwany Złodziej z Biskupic – rycerz, uczestnik bitwy pod Grunwaldem. [przypis edytorski]

89

Abdank a. Awdaniec – średniowieczny ród rycerski. [przypis edytorski]

90

Krystyn z Ostrowa – (1352–1430), marszałek dworu królowej Jadwigi, w bitwie pod Grunwaldem wystawił własną chorągiew. [przypis edytorski]

91

Jakub z Kobylan – (zm. 1454), rycerz i dowódca, w latach 1425–1430 marszałek dworu wielkiego księcia litewskiego Witolda. [przypis edytorski]

92

knykcie – stawy w palcach u rąk bądź odcinki między tymi stawami. [przypis edytorski]

93

komes – dostojnik dworski bądź zarządca okręgu. [przypis edytorski]

94

nieprzyjaciel z Awinionu – antypapież. [przypis edytorski]

95

zgoda między królem a kniaziem Witoldem na Niemcach skrupiła – sens: skutki tej zgody spadły na Niemców. [przypis edytorski]

96

siła (daw.) – wiele. [przypis edytorski]

97

Świdrygiełło – (ok. 1370-1452), najmłodszy brat Jagiełły, przeciwnik unii polsko-litewskiej, często spiskujący z Krzyżakami. [przypis edytorski]

98

Konrad von Jungingen – (1355–1407) wielki mistrz zakonu krzyżackiego w latach 1393–1407, zręczny polityk, umiejętnie rozgrywający konflikty między książętami litewskimi. [przypis edytorski]

99

Ulrich von Jungingen – 1360–1410, wielki mistrz zakonu krzyżackiego, zginął w bitwie pod Grunwaldem. W momencie przedstawianym w książce wielkim mistrzem zakonu był jego brat, Konrad. [przypis edytorski]

100

kniaź – książę. [przypis edytorski]

101

żelezie – dziś popr.: żelazie. [przypis edytorski]

102

nadmiar – ponad zwykłą miarę, nadmiernie. [przypis edytorski]

103

praw – znaczenie: ma rację. [przypis edytorski]

104

naniecić, rozniecić – rozpalić. [przypis edytorski]

105

Anna Danuta – (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]

106

czeladź – służba. [przypis edytorski]

107

Kiejstutówna – córka Kiejstuta; Kiejstut – (ok. 1310–1382), książę trocki, wielki książę litewski w ostatnich latach życia, skonfliktowany z Władysławem Jagiełłą i uwięziony przez niego w Krewie, gdzie zmarł. [przypis edytorski]

108

Janusz I Starszy (Warszawski) – (ok. 1346–1429), książę mazowiecki, lennik Władysława Jagiełły. [przypis edytorski]

109

niedziela (daw.) – tydzień. [przypis edytorski]

110

jeno (daw.) – tylko. [przypis edytorski]

111

ninie (daw.) – teraz. [przypis edytorski]

112

siła (daw.) – wiele. [przypis edytorski]

113

księżna Anna Danuta – (1358–1448), córka księcia trockiego Kiejstuta i Biruty, żona księcia mazowieckiego Janusza (było to najdłużej trwające małżeństwo w dziejach dynastii). [przypis edytorski]

114

lutnia (muz.) – dawny instrument strunowy szarpany. [przypis edytorski]

115

pacholik – chłopiec. [przypis edytorski]

116

rybałt – wędrowny muzyk lub śpiewak. [przypis edytorski]

117

gęśle (muz.) – ludowy instrument smyczkowy, podobny do skrzypiec. [przypis edytorski]

118

młódka (daw.) – młoda dziewczyna. [przypis edytorski]

119

z dworzany – dziś popr.: z dworzanami. [przypis edytorski]

120

przygodzić się (daw.) – przydarzyć się. [przypis edytorski]

121

siestra – błąd w stylizacji, taka wymowa możliwa była na wschodzie Polski, a z tekstu wynika, że Bogdaniec leżał w Wielkopolsce. [przypis edytorski]

122

Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim – (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]

123

bojarzyn a. bojar – rycerz, szlachcic ruski, wołoski lub litewski. [przypis edytorski]

124

Witold Kiejstutowicz, zwany wielkim – (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle. [przypis edytorski]

125

gotuje (daw.) – przygotowuje. [przypis edytorski]

126

ziścić się – spełnić się. [przypis edytorski]

127

przeciw którym nikomu niesporo – sens: nikt nie ma ochoty na potyczkę z nimi. [przypis edytorski]

128

roków – dziś popr.: lat. [przypis edytorski]

129

blach – tj. СКАЧАТЬ