O krasnoludkach i sierotce Marysi. Maria Konopnicka
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу O krasnoludkach i sierotce Marysi - Maria Konopnicka страница 11

Название: O krasnoludkach i sierotce Marysi

Автор: Maria Konopnicka

Издательство: Public Domain

Жанр: Мифы. Легенды. Эпос

Серия:

isbn:

isbn:

СКАЧАТЬ ją, jaka miłosierna!… Jaką się to opiekunką obrała! Ruszaj, skądeś przyszła, a do cudzych drzwi nosa nie wtykaj, bo ci przytną razem i z tą piszczką207 twoją!

      Przykro było Kukulinie taką odprawę wziąć; ale że w chałupie ucichło, więc myśli:

      „Niech tam, udobrucha się ona. Mało co człowiek w złości powie, a tego mu pamiętać nie trza. Dobrze, że już cicho”.

      I poszła.

      Ale i Krasnoludki usłyszały krzyk Podziomka swego, więc mówią:

      – Źle! Nie ma co, trza iść na ratunek.

      Nie minął pacierz, a tu w chałupie dziwo! Wysuwają się spod pieca malusieńkie człowieczki w żółtych i w zielonych opończach208, czerwoną czapeczkę trzyma każdy w ręku, nisko się babie kłania i prosi, żeby tego ich towarzysza puściła wolno, a oni jej talarów209 w zapaskę210 nasypią, ile tylko strzyma211.

      Już babie serce zmiękło, kiedy o talarach posłyszała, aleć sąsiadka krzyknie jej nad uchem:

      – Nie puszczaj go z dobrej woli, kumo212, jeśli w Boga wierzysz, bo ci twego chłopaka nie oddadzą, a talary – to prawie próchno i tyle!

      Więc baba:

      – Fora ze dwora! Chłopaka mego oddajcie, a waszych talarów nie chcę! Umykaj, jeden z drugim, bo się całej kompanii dostanie!

      Stuliły uszy krasnoludki. Jeden za drugim myk pod piec. A baba Podziomka za kark i na śmietnisko.

      Wrzasnął Podziomek jak kociak, kiedy go z ręki kto na ziemię puści – nie tyle z bólu, ile ze strachu, bo nie wiedział, co z nim tutaj będzie.

      Aż się tu na oną chwilę obejrzy Kukulina ku chacie. Patrzy, leży ów nieborak na śmieciach i płacze. Więc się zaraz do niego wróciła, oczy mu z łez otarła, mile do niego zagadała, chleba mu kawałek ze swego śniadania ułamała, w rękę mu wetknęła, przygarść213 trawki zielonej urwała, sucho mu, czysto podesłała, a widząc, że słońce w górę szło, wyszukała nad rowem wielki liść łopianu i jakby namiotkiem od skwaru go zakryła.

      Spojrzał wdzięcznie na wdowę Podziomek, a widząc, iż Marychna klaszcze w rączyny z uciechy, że on tak sobie schludnie na tej trawce i pod tym liściem leży, uśmiechnął się do niej mile, uczuł wielką słodycz w sercu, wielką rzewność214 i wielką wdzięczność razem.

      – Daj Bóg odpłacić! – szepnął sam do siebie, gdy Kukulina z dzieckiem na ręku odeszła.

      Rada była wziąć go215 z sobą, ale nie śmiała… Toć on matkę ma, a matka, wiadome rzeczy, choć i skarci, i rózgą przetrzepie, zaś znów utuli i w ramiona weźmie…

      Tak myślała Kukulina, nie wiedząc, że Krasnoludki dziecko babie zamieniły i że to nie jej własne, tylko podrzucone.

      Tak przeszedł dzień. Wieczorem wyszła baba patrzeć, co się stało, a tu Podziomka ani śladu, a pod progiem leży Jaśko: włoski jak lenek, oczęta jak chabry, ustka jak poziomka leśna!

      Krasnoludki to odniosły go babie, a swego na powrót zabrały.

      Dopieroż radość była i uciecha! Nasmażyła baba jajecznicy coś z dziesięciu jaj, zaprosiła sąsiadkę na nią, jeszcze i kukiełkę216 pod popiołem upiekła – tak jej dziękowała.

      Wyrósł potem ten Jaśko na słusznego chłopca, ale zawsze dziki był, od ludzi uciekał, po lasach i po górach się włóczył, a precz powiadał, jakie to on skarby, jakie dziwy u tych ludków pod ziemią widział. Ludzie go też za głupiego mieli, a tej mowie bynajmniej nie wierzyli; i tak zostało.

      Tymczasem Podziomek prędko się z bólu wylizał. Krasnoludki znają różne zioła i cudowne maści. Jakoż go zaczęli okładać, nakadzać, smarować, to pokrzykiem217, to komarzym sadłem, to pajęczą żółcią, tak go i wyleczyli.

      Król Błystek lubił Podziomka tego, w łasce swojej go miał i litościwym okiem patrzył na wiecznie głodnego.

      I Podziomek bardzo też króla miłował i często siadywał u nóg królewskich, to własnym oddechem rozgrzewając mu zziębnięte nogi, to piosenki na fujarce grając, od których jakby cieplej nieco czyniło się w Kryształowej Grocie.

      Ale kiedy o żywność chodziło, zapominał Podziomek o wszystkim, chleb tylko na myśli mając, a do miski i łyżki nikomu nie dając przystępu przed sobą. Gdy mu się kto w tym przeciwił218, wtedy w srogą złość wpadał i gotów był sam przeciw całej drużynie stanąć.

      Jednego dnia robi się okrutny hałas.

      Podziomek napadł szafarza219, iż mu ten, jako i inszym220, tylko trzy ziarnka grochu na cały dzień dał, i nie dość że go poturbował srodze, jeszcze sam na skargę do króla szedł, że mu się krzywda dzieje.

      Odprawił go król, mówiąc, że jedno prawo dla wszystkich być musi; aliści Podziomek tym bardziej burzyć się zaczął.

      – Kiedy tak – powiada – kiedy tu dla mnie sprawiedliwości nie ma, to ja na ziemię idę! U lada baby lepszy tam wikt221 znajdę niż tu na królewskim stole!

      Więc insi222 ze śmiechem:

      – Idź, idź, niedojadku jakiś! Jednej gęby mniej będzie na te ciężkie czasy!

      Bo myśleli, że żarty.

      A Podziomek:

      – Żebyście wiedzieli, że pójdę!

      Więc ci znów ze śmiechem:

      – A przynieśże nam wieści o wiośnie, kiedyś taki zuch!

      Na to Podziomek:

      – Żebyście wiedzieli, że przyniosę!

      I podpasał opończę rzemieniem, fujarkę za pazuchę zatknął, królowi się pokłonił, fajkę nałożył i ruszył ku wyjściu.

      III

      Zmierzch już zapadał, kiedy Podziomek, na kraju groty stanąwszy, odsapnął i po stronach rozglądać się zaczął.

      Bór223 tam czarny stał, po sosnach krakały wrony, w kotlinach bieliły się jeszcze niestopione śniegi, mokre igliwie СКАЧАТЬ



<p>207</p>

piszczka – tu: określenie płaczącej dziewczynki. [przypis edytorski]

<p>208</p>

opończa – rodzaj płaszcza, z kapturem, bez rękawów, noszonego między XIV a XVII wiekiem. [przypis edytorski]

<p>209</p>

talar – srebrna moneta. [przypis edytorski]

<p>210</p>

zapaska – duży fartuch noszony dawniej przez wiejskie kobiety. [przypis edytorski]

<p>211</p>

strzymać – utrzymać, wytrzymać; tu: pomieścić. [przypis edytorski]

<p>212</p>

kuma (daw. pot.) – przyjaciółka, koleżanka. [przypis edytorski]

<p>213</p>

przygarść (daw.) – mała ilość czegoś. [przypis edytorski]

<p>214</p>

rzewność – smutek, tęsknota. [przypis edytorski]

<p>215</p>

rada była wziąć – była skłonna, chętna wziąć. [przypis edytorski]

<p>216</p>

kukiełka (daw.) – słodka bułka. [przypis edytorski]

<p>217</p>

pokrzyk – wilcza jagoda; roślina trująca, wykorzystywana w lecznictwie. [przypis edytorski]

<p>218</p>

przeciwić się (daw.) – dziś: sprzeciwić się, sprzeciwiać się. [przypis edytorski]

<p>219</p>

szafarz – osoba zarządzająca gospodarstwem, spiżarnią. [przypis edytorski]

<p>220</p>

jako i inszym – tak jak i innym. [przypis edytorski]

<p>221</p>

wikt (daw.) – wyżywienie. [przypis edytorski]

<p>222</p>

insi – inni. [przypis edytorski]

<p>223</p>

bór – duży las iglasty. [przypis edytorski]