Źródło i mielizny. Гилберт Кит Честертон
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Źródło i mielizny - Гилберт Кит Честертон страница 14

Название: Źródło i mielizny

Автор: Гилберт Кит Честертон

Издательство: PDW

Жанр: Религиозные тексты

Серия:

isbn: 9788380792890

isbn:

СКАЧАТЬ tę obłudną oligarchię, przeciw której się zbuntowali. Lecz nie mogłem również odnieść się do nich z zupełną sympatią, bo naprawdę wierzyłem w ową równość obywateli, w którą politycy udają, że wierzą. Dla celów tego artykułu wystarczy ująć problem bardzo zwięźle. Wszystkie argumenty na rzecz włoskiego faszyzmu da się streścić w dwóch słowach, i są to dwa słowa, których nie ujrzycie w wielkonakładowych gazetach: „tajne stowarzyszenia”. Wszystkie zaś argumenty przeciw włoskiemu faszyzmowi da się streścić jednym słowem, od dawna nie używanym i prawie zapomnianym: „prawowitość”.

      Co się tyczy tajnych stowarzyszeń, faszyści mieli słuszny powód, by rozpędzić polityków na cztery wiatry, gdyż umowa społeczna, jaką politycy zawarli z wyborcami została po kryjomu anulowana przez umowy, jakie w tajemnicy zawierali z mafią i niejawnymi, zorganizowanymi grupami nacisku. Co się tyczy prawowitości, faszyzm nigdy nie mógł znaleźć dobrego umocowania, gdyż nie opierał się na autorytecie, a tylko na sile; zaś siła to najsłabsze, co może być. Wszystko, co faszyści mieli na ten temat do powiedzenia, można by streścić w słowach: „Zgoda, nie jesteśmy większością, jesteśmy za to najbardziej dynamiczną i inteligentną mniejszością” – co stanowi świetną zachętę dla dowolnej innej inteligentnej mniejszości, żeby wykazała się jeszcze większym dynamizmem. To zaś może się skończyć taką właśnie anarchią, jakiej faszyzm chciał zapobiec. W porównaniu z tym, monarchia absolutna i demokracja stanowią prawowitą władzę. Nie ma przecież wątpliwości, kto jest najstarszym synem króla ani kto zdobył najwięcej głosów w wyborach, choćby ludzie wybierali mechanicznie i bezmyślnie. Za to walka o władzę między inteligentnymi mniejszościami to dla państwa dość przerażająca perspektywa.

      Конец ознакомительного фрагмента.

      Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

      Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию на ЛитРес.

      Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.

      1

      Jest to esej, którego temat wyjściowy stanowi aliteracja, czyli zabieg literacki, polegający na użyciu jeden za drugim, lub w bliskim sąsiedztwie, wyrazów, które zaczynają się od tej samej litery.

      W języku polskim aliteracja ma zwykle charakter humorystyczny, jak np. w wierszu Elektrybałta z Cyberiady Lema, zaczynającym się od słów: Cyprian cyberotoman, cynik, ceniąc czule czarnej córy cesarskiej cud ciemnego ciała, ciągle cytrą czarował… Z kolei język angielski bardzo aliterację ceni, lubi i uważa za ładną. W polskich przekładach najczęściej jest ona pomijana, choć zdarzają się wyjątki.

      Chesterton również, zgodnie z duchem swojego języka, miał do aliteracji upodobanie, co widać chociażby w tytułach wielu jego książek: What’s Wrong with the World, Four Faultless Felons, Tremendous Trifles, A Miscellany of Men, Divorce versus Democracy, Fancies versus Fads, Irish Impressions, The Paradoxes of Mr. Pond. Natomiast w tekstach książek, jak się zdaje, stosował aliterację zarówno celowo, jak przypadkowo.

      Wspomniany w eseju Piers Plowman (Widzenie Piotra Oracza) to średniowieczny utwór Williama Langlanda. Cytaty zawierające aliterację pochodzą z poważnych utworów: Preludes I T. S. Eliota, The Eve of Waterloo Byrona, → Rime of the Ancient Mariner (Pieśń o Starym Żeglarzu) Coleridge’a i Last Poems Housmana, podczas gdy cytat pozbawiony aliteracji pochodzi z utworu zupełnie niepoważnego, czyli zbioru absurdalnej poezji Bab Ballads W. S. Gilberta.

      Chesterton oczywiście nie miał potrzeby objaśniać swoim anglojęzycznym czytelnikom, co znaczą angielskie wyrażenia aliteracyjne. W wypadku czytelników polskich stwarza to jednak problem. Tłumaczka pozwoliła sobie włączyć objaśnienie bezpośrednio do tekstu, gdyż w przeciwnym razie dalsza część eseju byłaby niezrozumiała.

      Wszystkie przypisy pochodzą od tłumaczki, z wyjątkiem przypisu 2. w tym eseju.

      2

      Patrz przeprosiny w „Tytułem wstępu” (przypis Autora).

      3

      Peter Piper to postać z dziecinnej rymowanki, będącej zarazem aliteracyjnym łamańcem językowym, zaczynającej się od słów Peter Piper picked a peck of pickled peppers; można go uznać za odpowiednik naszego króla Karola, który kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego.

      4

      Mowa o Samuelu Johnsonie, zwanym Doktorem z racji swej uczoności, wybitnym angielskim znawcy literatury, eseiście i leksykografie z drugiej połowy XVIII wieku.

      5

      Tomasz Hood (1799-1845) – angielski humorysta; pisał też wiersze o niedoli ubogich, prostych ludzi.

      6

      Dom Piotrowy, czyli Peterhouse, to najstarsze kolegium Uniwersytetu Cambridge, założone przez Kościół katolicki w końcu XIII wieku.

      7

      Powiedzenie angielskie, używane w sytuacji, kiedy zaciąga się dług u jednej osoby, żeby spłacić dług u innej.

      8

      Tyle wart był jeden funt brytyjski przed reformą dziesiętną.

      9

      Gra słów: dominikanie to po łacinie dominicanes, czyli Domini canes – psy Pana Boga. Zadaniem tych psów było ściganie i atakowanie wilków, czyli szerzycieli herezji. Legenda głosi, że kiedy miał się urodzić święty Dominik (późniejszy założyciel zakonu dominikanów), jego matka miała sen, że urodzi szczenię. W chrześcijańskiej symbolice św. Dominik jest nieraz malowany w towarzystwie wielkiego, czarno-białego psa.

      10

      La Trappe („Pułapka”) to nazwa XII-wiecznego opactwa, gdzie powstał zakon trapistów.

      11

      W języku angielskim słowo rapparee, oznaczające w XVII wieku irlandzkiego najemnego żołnierza lub korsarza, nasuwa fonetyczne skojarzenie ze słowami takimi jak np. rap (szturchaniec), rapacious (drapieżny) СКАЧАТЬ