Fizjologia żywienia. Коллектив авторов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ produkująca batokiny. W dużej mierze warunkują one efektywność termogenezy i/lub stymulują brązowienie adipocytów. Część z nich jest również pozytywnymi regulatorami gospodarek lipidowej i węglowodanowej.

      ● Termogeneza to kosztowny energetycznie proces, polegający na preferencyjnym wyzwalaniu ciepła w brązowych adipocytach. Są w nim wykorzystywane kwasy tłuszczowe powstające równocześnie wskutek uruchomienia kaskady lipolitycznej. Podstawowym inicjatorem termogenezy jest ekspozycja na chłód, efektorem są zaś mitochondria bogate w termogeninę (UCP-1).

      ● Brązowienie adipocytów to proces polegający na powstawaniu beżowych komórek tłuszczowych z już istniejących białych adipocytów (transdyferencjacja) lub specyficznych prekursorów. Kluczowym elementem w jego przebiegu jest biogeneza mitochondriów obfitujących w UCP-1.

      ● Aby zapoczątkować proces brązowienia i podtrzymać jego efekt, konieczna jest odpowiednia stymulacja adipocytów. Zidentyfikowano bardzo wiele substancji będących aktywatorami lub inhibitorami procesu brązowienia.

      ● Brązowienie w mechanizmie transdyferencjacji jest procesem odwracalnym. Mowa wtedy o bieleniu adipocytów.

      ● Proces brązowienia adipocytów ma duży potencjał, by stać się celem nowoczesnej terapii leczenia otyłości i jej układowych powikłań.

      Piśmiennictwo

      1. Fasshauer M., Blüher M.: Adipokines in health and disease. Trends Pharmacol. Sci. 2015; 36(7): 461–470.

      2. Hall J.E. (red.): Guyton and Hall Textbook of Medical Physiology (wyd. 12). Saunders Elsevier, Philadelphia 2011.

      3. Harms M., Seale P.: Brown and beige fat: Development, function and therapeutic potential. Nat. Med. 2013; 19(10): 1252–1263.

      4. Jasińska A., Pietruczuk M.: Adipocytokiny – białka o wielokierunkowym działaniu. Diagn. Labor. 2010; 46(3): 331–338.

      5. Kajimura S.: Adipose tissue in 2016: Advances in the understanding of adipose tissue biology. Nat. Rev. Endocrinol. 2017; 13(2): 69–70.

      6. Kajimura S., Spiegelman B.M., Seale P.: Brown and beige fat: Physiological roles beyond heat generation. Cell Metab. 2015; 22(4): 546–559.

      7. Kokot F., Koj A., Kozik A., Wilczok T. (red.): Biochemia Harpera ilustrowana (wyd. 6 uaktualnione), Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.

      8. Korek E., Krauss H.: Nowe adipokiny o potencjalnym znaczeniu w patogenezie otyłości i zaburzeń metabolicznych. Postepy Hig. Med. Dosw. (online) 2015; 69: 799–810.

      9. Lau W.B., Ohashi K., Wang Y. i wsp.: Role of adipokines in cardiovascular disease. Circ. J. 2017; 81(7): 920–928.

      10. Lidell M.E., Betz M.J., Dahlqvist Leinhard O. i wsp.: Evidence for two types of brown adipose tissue in humans. Nat. Med. 2013; 19(5): 631–634.

      11. Luo L., Liu M.: Adipose tissue in control of metabolism. J. Endocrinol. 2016; 231(3): R77–R99.

      12. Marroquí L., Gonzalez A., Ñeco P. i wsp.: Role of leptin in the pancreatic β-cell: Effects and signaling pathways. J. Mol. Endocrinol. 2012; 49(1): R9–R17.

      13. Murawska-Ciałowicz E.: Tkanka tłuszczowa – charakterystyka morfologiczna i biochemiczna różnych depozytów. Postepy Hig. Med. Dosw. (online) 2017; 71: 466–484.

      14. Nakamura K., Fuster J.J., Walsh K.: Adipokines: A link between obesity and cardiovascular disease. J. Cardiol. 2014; 63(4): 250–259.

      15. Rosen E.D., Spiegelman B.M.: What we talk about when we talk about fat. Cell 2014; 156(1–2): 20–44.

      16. Rosenwald M., Perdikari A., Rülicke T., Wolfrum C.: Bi-directional interconversion of brite and white adipocytes. Nat. Cell Biol. 2013; 15(6): 659–667.

      17. Shabalina I.G., Petrovic N., de Jong J.M. i wsp.: UCP1 in brite/beige adipose tissue mitochondria is functionally thermogenic. Cell Rep. 2013; 5(5): 1196–1203.

      18. Shibata R., Ouchi N., Ohashi K., Murohara T.: The role of adipokines in cardiovascular disease. J. Cardiol. 2017; 70(4): 329–334.

      19. Skowrońska B., Fichna M., Fichna P.: Rola tkanki tłuszczowej w układzie dokrewnym. Endokrynol. Otył. Zab. Przem. Mat. 2005; 1: 21–29.

      20. Smekal A., Vaclavik J.: Adipokines and cardiovascular disease: A comprehensive review. Biomed. Pap. Med. Fac. Univ. Palacky Olomouc Czech Repub. 2017; 161(1): 31–40.

      21. Villarroya F., Cereijo R., Villarroya J., Giralt M.: Brown adipose tissue as a secretory organ. Nat. Rev. Endocrinol. 2017; 13(1): 26–35.

      22. Wang G.X., Zhao X.Y., Lin J.D.: The brown fat secretome: Metabolic functions beyond thermo-genesis. Trends Endocrinol. Metab. 2015; 26(5): 231–237.

      23. Wiśniewski O.W., Malinowska M., Gibas-Dorna M.: Physiologically-induced adipocyte browning. Postepy Hig. Med. Dosw. (online) 2018; 72: 499–511.

      24. World Health Organization: Fact sheet on obesity and overweight, http://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight (dostęp: 10.07.2018).

      25. Wu J., Boström P., Sparks L.M. i wsp.: Beige adipocytes are a distinct type of thermogenic fat cell in mouse and human. Cell 2012; 150(2): 366–376.

      3

      Regulacja gospodarki wodno-elektrolitowej organizmu

Leszek Niepolski

      Woda jest substancją niezbędną do życia. Jej odpowiednia podaż stanowi jeden z najważniejszych elementów prawidłowego żywienia, niezależnie od wieku człowieka. Woda jest elementem budulcowym wszystkich komórek i tkanek. Jest również dobrym rozpuszczalnikiem dla większości związków chemicznych biorących udział w metabolizmie naszego organizmu. Tworzą one z wodą mieszaniny zwane roztworami.

Roztwór (wodny) = substancja rozpuszczona + rozpuszczalnik (woda)

      Woda pełni również funkcję dobrego środka transportu wewnątrzustrojowego, który pozwala rozprowadzić po cały organizmie substancje odżywcze oraz odprowadzić zbędne produkty przemiany materii. Wraz z wodą usuwane są z organizmu toksyny. Jest niezbędna jako substrat lub katalizator dla większości procesów przemiany materii. Uczestniczy we wszystkich etapach trawienia oraz reguluje temperaturę naszego organizmu.

      3.1. Zawartość wody w organizmie

      Woda stanowi ok. 60% masy ciała dorosłego, nieotyłego człowieka. Ogólna zawartość wody w ustroju jest zmienna i zależy od wieku, płci oraz procentowej zawartości tłuszczu. Wraz z wiekiem całkowita zawartość wody w organizmie się zmniejsza (tab. 3.1).

СКАЧАТЬ