Krzyżacy. Henryk Sienkiewicz
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Krzyżacy - Henryk Sienkiewicz страница 70

Название: Krzyżacy

Автор: Henryk Sienkiewicz

Издательство: Public Domain

Жанр: Зарубежная классика

Серия:

isbn:

isbn:

СКАЧАТЬ wysokie naczynie o szerokim dnie.

      9

      Władysław I Łokietek — (ok. 1260–1333), król Polski od 1320, przedtem długo walczył o zjednoczenie kraju po okresie rozbicia dzielnicowego. Walcząc o władzę, musiał zbrojnie stłumić bunt mieszczaństwa krakowskiego pod wodzą wójta Alberta (1311–1312), stąd wzmianka o napięciach między mieszczaństwem a stanem rycerskim.

      10

      ad concessionem pecuniarum (łac.) — do wydawania pieniędzy.

      11

      gotowy grosz (daw.) — gotówka.

      12

      gody — święto.

      13

      prawić (daw.) — mówić, opowiadać.

      14

      gonitwy w szrankach — konkurencje konne na turnieju rycerskim; szranki — ogrodzenie placu, na którym odbywał się turniej.

      15

      kmotr, kumotr — dawne określenie grzecznościowe, gdzie indziej także: kum, ojciec chrzestny.

      16

      rad (daw.) — chętnie.

      17

      gad (daw.) — małe zwierzęta, robactwo bądź szkodniki.

      18

      rad (daw.) — chętnie.

      19

      szranki — ogrodzenie placu, na którym odbywał się turniej, przen. sam turniej.

      20

      zowią (daw.) — dziś popr.: nazywają.

      21

      rodzonego — brata.

      22

      Tępa Podkowa — autentyczny herb: złoty krzyż pod białą podkową na niebieskim polu.

      23

      zawołanie — hasło służące do zwoływania rodu, np. w czasie bitwy, umieszczane w górnej części herbu; nie występuje w heraldyce innych krajów.

      24

      wojna Grzymalitów z Nałęczami — wojna domowa w Wielkopolsce, toczona w latach 1382–1385 między przedstawicielami dwóch rodów możnowładców. Konflikt wynikał z różnych koncepcji obsadzenia tronu polskiego po wygaśnięciu linii Piastów.

      25

      zasie — dziś popr.: zaś.

      26

      kmieć — zamożny chłop, posiadający własne gospodarstwo.

      27

      Jan z Oleśnicy — (zm. 1413), wielkorządca Litwy, starosta krakowski.

      28

      opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym.

      29

      opatrzyłem się — dziś: zaopatrzyłem się.

      30

      podjezdek — koń mniejszej wartości, słaby a. młody.

      31

      pawęż (daw.) — wysoka, czworokątna tarcza z drewna obitego skórą lub blachą.

      32

      Witold Kiejstutowicz, zwany Wielkim — (ok. 1350–1430), wielki książę litewski, brat stryjeczny Władysława Jagiełły. W latach 1382–1385 oraz 1390 przejściowo sprzymierzony z Krzyżakami przeciw Jagielle.

      33

      siedziało książę — w dawnej polszczyźnie wyraz ”książę” miał rodzaj nijaki.

      34

      najprzedniejszy (daw.) — najlepszy, najwyższej jakości.

      35

      Burgund — mieszkaniec Burgundii, regionu w centralnej Francji.

      36

      dzieci Beliala — przen. poganie; Belial a. Baal — bożek pogański wspominany w Starym Testamencie.

      37

      Mikołaj z Moskorzowa — dowódca obrony górnego zamku w Wilnie w r. 1390.

      38

      zamkuście nie dali — gdy Krzyżacy zaatakowali Wilno w jesieni 1390, górny zamek obroniła załoga dowodzona przez Mikołaja Moskarzewskiego; w obronie zamku dolnego dowodził i zginął wówczas brat Jagiełły, Korygiełło.

      39

      tedy (daw.) — więc, zatem.

      40

      służały — mający za sobą długą służbę (w domyśle: w wojsku), doświadczony.

      41

      potykać się — walczyć.

СКАЧАТЬ