Pan Wołodyjowski. Henryk Sienkiewicz
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Pan Wołodyjowski - Henryk Sienkiewicz страница 44
Название: Pan Wołodyjowski
Автор: Henryk Sienkiewicz
Издательство: Public Domain
Жанр: Зарубежная классика
isbn:
isbn:
dzianet (daw.; z wł. giannetto: koń wyścigowy)— piękny rasowy koń paradny.
92
ptastwo — dziś popr.: ptactwo.
93
bandolet — rodzaj krótkiej strzelby używanej przez jazdę; pierwotnie: pas noszony przez prawe ramię, na którym jeźdźcy zawieszali strzelbę, ładunki do niej lub broń białą.
94
krócica — krótka broń palna, nabijana ładunkami od przodu, z zamkiem skałkowym lub kapiszonowym. Krócica mogła mieć dwie, trzy lub cztery lufy. Stosowana głównie do samoobrony, krócica zwana była niekiedy pistoletem podróżnym, jednak od pistoletu różniła się budową zamka.
95
karabon a. karaban — wieloosobowy pojazd konny stosowany do dalekich podróży.
96
podjezdek — młody, dopiero ujeżdżany koń.
97
prawić (daw.) — mówić.
98
samoczwart (starop.) — we cztery osoby (wraz z osobą mówiącą).
99
prosił jej (daw. składnia) — dziś popr.: prosił ją.
100
wraży (daw.) — obcy.
101
hajduczek — zdr. od hajduk: członek piechoty polsko-węgierskiej, formacji wojsk Rzeczypospolitej, zorganizowanej jeszcze w w XVI w. przez Stefana Batorego; hajducy stanowili gwardię przyboczną władców Polski i hetmanów Rzeczypospolitej, później potocznie nazywano tak piechurów również w nadwornych wojskach polskich magnatów.
102
Joannes Casimirus (łac.) — Jan Kazimierz.
103
comparationes (łac.) — porównania.
104
pawęż a. pawęża — tarcza drewniana, czworokątna, wysoka, sięgająca niekiedy od ziemi do ramion żołnierza; używana przez jazdę, a następnie również piechotę.
105
parantela (z łac. parens, parentis: rodzic płci męskiej lub żeńskiej, przodek) — pokrewieństwo, powinowactwo, zwł. ze znanym rodem; wyraz najczęściej używany w lm: parantele.
106
szturmak — tu: broń palna z rozszerzoną u wylotu lufą używana w XVII i XVIII w. w Europie.
107
hajdamak a. hajdamaka (daw.; z tur. hajdamak: napadać, grabić) — zawadiaka, hultaj, łobuz; Kozak; powstaniec kozacki, czyli uczestnik hajdamaczyzny, ruchu chłopskiego przeciw uciskowi szlachty polskiej na Ukrainie w XVIII w.
108
guldynka — rodzaj broni myśliwskiej, strzelba kulowa, gwintowana używana w XVII i XVIII w.
109
imainować a. imaginować (z łac. imaginare) — wyobrażać sobie.
110
kułak — pięść; tu: cios pięścią.
111
ile że — jako że, ponieważ.
112
szermierzów — dziś popr.: szermierzy.
113
władnie — dziś popr.: włada.
114
eksperiencja (z łac.) — doświadczenie.
115
chycić (gw.) — chwycić.
116
jubka a. jupka — ubiór charakterystyczny zwł. dla XVII–XVIII w.; kobiece okrycie wierzchnie; kaftanik na ciepłej podszewce, często podszyty futrem, rozkloszowany na plecach, z rękawami do łokcia.
117
nie zlazę (reg.) — dziś popr.: nie zlezę.
118
prospekt — tu: widok.
119
złożyć ręce w małdrzyk — złożyć dłonie na krzyż, wnętrzem do siebie.
120
ul na wyroju — ul podczas rozdzielenia roju na dwie części, z których jedna ma opuścić ul wraz z młodą królową i założyć ul nowy; rozdzielaniu się roju pszczół towarzyszy wzmożone brzęczenie pszczół i szum.
121
konfidować — zwierzać się.
122
mars — surowy wyraz twarzy; od imienia boga wojny w mit. rzym., Marsa.
СКАЧАТЬ