4
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Mihail Gorbaçov’un, Kazakistan Komünist Partisi Birinci Sekreteri, Kazak kökenli Dinmuxamed Qunayev’i azlederek yerine Rus kökenli Genadi Kolbin’in ataması üzerine, Aralık 1986’da Kazakistan’ın başkenti Almatı’da patlak veren olaylardır. Barışçı göstericilere silahlı müdahalede bulunulması yüzünden dağıtılması sırasında yüzlerce gösterici ölmüştür.
5
Qunan/kunan, iki yaşını doldurmuş erkek attır.
6
Baytal, iki ile dört yaş arasındaki kulunlamamış kısraktır.
7
Esağa, Esqul Ağa hitabının kısaltılmış biçimidir.
8
Dönen, dört yaşına girmiş hayvandır.
9
Cümle “Ne dersin oğlum, gelir mi?” şeklinde çevrilebilir. Kazaklar günlük hayatta zaman zaman Kazakça ile Rusçayı karıştırarak konuşurlar.
10
Qalıñ veya qalıñmal, evleneceği kıza erkeğin verdiği hayvan ve paradır.
11
Baylık, zenginlik demektir.
12
Kırgız Aladağı (Kaz. Alataw, Kır. Alatoo), kutlu sayılır ve Kırgızların millî simgelerinden biridir.
13
Bayke, Bay Äke (Bay Ağa) hitabının kısaltılmışıdır ve daha çok baylar yani zenginler için kullanılır.
14
Bay, zengin demektir.
15
“Doğru söylüyorum! Harbi sözdür!” anlamında Rusça ibaredir.
16
“Önce içimizi ısıtmayalım mı, bayke?”
17
“Açabilir miyiz?”
18
“Bayke, atı taşıyacak araba da birazdan ulaşır. Ardımızdan geliyor.”
19
“Geçen gün el sıkıştığımız üzere parayı yani doları da getirdik. İşte…”
20
Kökqağaz/gökkâğıt, dolar demektir.
21
“Tam tamına yüz bin.”
22
Kazakça “noqtabaw” yani yular parası, satılan malın yular parası olarak verilen bahşiştir.
23
“Evvelce varmış, şu zamanda neye lazım? “
24
Tamaşa, Kazak televizyonunda uzun yıllar yayımlanan skeçli mizah programıdır. Büyük salonlarda, binlerce seyircinin önünde çekimi yapılan program daha sonra televizyonda da yayımlanmaktadır.
25
Aytıs, atışma demektir. Aytıs geleneği Kazak kültüründe hâlâ çok canlıdır. Büyük ödüller konarak düzenlenen aytıs yarışmaları televizyonlarda da yayımlanmaktadır.
26
“Çok az bir şey yetişmiyor, eksik.”
27
“İki tane.”
28
Kökpar, boğazlanmış keçi veya enek tekeyi rakiplerinden kurtularak getirip belli bir dairenin içine atma esasına dayanan, atlı iki takım hâlinde oynanan Kazak millî oyunudur.
29
Qıylıekeñ/Kıyleken, Qıylı Äkeñ yani Kıylıbay Ağa hitabının kısaltılmış biçimidir.
30
“Anlayın lütfen, yanında birileri var, yurt dışından.”
31
“Nasıl cesaret ediyorsunuz, böyle Caylıbay Sembayeç’i…”
32
Şamana veya şepeten, Kazakçada “äñgelek” denen kokulu küçük bir kavun türüdür.
33
“O var ya… O var ya…”
34
“Kökmoynak diyor.”
35
Gök pazar, sebze, meyve ve gıda maddeleri satılan yarı açık pazar.
36
Talqan/talkan, kavrulmuş mısır, buğday ve darı unu ve bundan yapılan yemektir.
37
Sart adı, ilkin Orta Asya’da yerleşik yaşayan, tarım ve ticaretle uğraşan İrani halklara verilen umumi ad iken sonraları Özbek, bilhassa Tacik anlamında kullanılmıştır. Kazak anlayışında Sartlar ticarete yatkınlıkları, işgüzarlıkları, çalışkanlıkları ve biraz da kurnazlıklarıyla öne çıkmaktadır.
38
Soğım/sokum, СКАЧАТЬ