1001 Kelime 1001 Hüzün. Yasin Topaloğlu

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ herhangi bir suretle olursa olsun geçmesiyle nevumma alakadar olmadığım için çepeçevre hendeklere hâkim olan parmaklığa gidip dirseklerimi dayadım ve böylece bilmem ne kadar zaman tam bir belahet içinde hiçbir şey düşünmeyerek orada kaldım. (Eugene Fromentin, “Dominique”, s. 234)

35 | Beliye (Ar.): Felaket, keder, tasa

      Tornacı Ömer, başlı başına bir beliye olmakla beraber, Nakilci’ye nispetle ikinci derecede sayılan zorbalardandı. Birçok işlerde ondan öğüt alırdı, onun emriyle hareket ederdi. (M. Turhan Tan, “Devrilen Kazan”, s. 91)

36 | Bermutat (Far. + Ar.): Alışılagelen biçimde, her zaman olduğu gibi

      Belki Wilson’un hareket tarzındaki bu son vaka tamamıyla tesadüfi olan isim birliği bir de aynı zamanda mektebe girişimize eklenince yüksek sınıftaki arkadaşlarımız arasında bizim kardeş olduğumuz kanaatinin yayılmasına sebep oldu. Onlar bermutat küçüklerin işleri hakkında doğru olarak malumat edinmediler. (Edgar Allan Poe, “İşitilmedik Hikâyeler”, s. 180)

37 | Berzah (Ar.): Sıkıntılı yer; sorgu suale cevap veremeyen ölülerin bekletildiği yer. Dinî inanışlara göre ölenlerin ruhlarının kıyamete kadar bulunduğu yer

      Kaçmak, diliyle davet ettiği bu berzahtan kurtulmak imkânı yoktu. (M. Turhan Tan, “Cehennemden Selam”, s. 359)

38 | Beşaret (Ar.): Müjde, muştu, iyi haber

      Demek ki Türklere karşı bütün Ortodoks evliya artık seferber olmuşlardı. Bu, Bizans âlemi için büyük bir beşaretti.(M. Turhan Tan, “Krallar Avlayan Türk”, s. 65)

39) | Beşaşet (Ar.): Güler yüzlülük

      Ertesi gün Migurski talimden geldiği vakit eskisi gibi hafif adımlarla kendisini karşılamaya gelen karısının yüzünde başka bir beşaşet görmekle hem sevindi hem şaştı. (Lev Tolstoy, “Niçin?”, s. 145)

40) | Beşerî (Ar.): İnsanoğlu ile ilgili

      O sırada bütün şark hududu imtidadınca bir hercümerç, beşeri bir meddücezir vardı.(M. Turhan Tan, “Cehennemden Selam”, s. 287)

41) | Beşeriyet (Ar.): İnsanlık

      Ne kadar yazık ki, pek münevver olduklarını ve beşeriyetteki fikir hareketleriyle yakından alakadar olduklarını iddia eden bazı yazıcılarımız, eski Türklerin sabun bilmediklerini iddia edecek kadar tarihten gaflet gösteriyorlar. (M. Turhan Tan, “Cengiz Han”, s. 182)

42) | Beyhude (Far.): Yararsız, anlamsız, boşuna

      Bütün bir halkın kararından daha akilane bir şey aramak beyhudedir. Bununla beraber gençlerin kendiliklerinden yapacakları bu küçük tenezzühten sultanın intikam almakta gecikmeyeceğini bilirsiniz. (Nikolay Vasilyeviç Gogol, “Taras Bulba”, s. 50)

43) | Bidayet (Ar.):Başlama, başlangıç

      Geçirdiğim balayı bidayette beni mesut ediyor gibi idi. Fakat çok geçmeden bu hayal suya düştü. Bununla beraber bir ay için olsun dişimi sıktım. Bu esnada utanma ve can sıkıntısı ile fenalıklar geçiriyordum. Çok geçmedi ruhumu, yeis ve ızdırap kapladı. (Lev Tolstoy, “Kreutzer Sonat”, s. 48)

44) | Bihuş (Far.): Şaşkın, sersem, aklı başında olmayan, deli

      Cinayet, ipek ve sırmalar arasında upuzun yatıyordu, cani de medhuş ve bihuş kendi eserinin önünde diz çöküp oturuyordu. (M. Turhan Tan, “Krallar Avlayan Türk”, s. 269)

45) | Bikes (Far.): Kimsesiz

      Türk diyarının nakesler elinde bikes kalmasını fırsat tutarak meydana atılmıştı ve daha ilk hamlede binlerce, binlerce kese akçeyi dercep eylemişti. (M. Turhan Tan, “Cehennemden Selam”, s. 116)

46) | Bilaihtiyar (Ar.): İstemeksizin, gayriihtiyari

      Mütenekkir imparator, müsellah hizmetçinin kendisini zorla götürecekmiş gibi görünmesine ve hareketini çabuklaştırmak isteyişine bilaihtiyar güldü. Kim olduğu bilinse o memleket, taşına ve toprağına kadar ayağa kalkardı. Şimdi uşak gönderip de kendisini huzura çağıran Hızır Hoca hakikati bilse gönderdiği şu uşaktan daha miskin tavırlar alıp ayaklarına kapanırdı. (M. Turhan Tan, “Timurlenk”, s. 136)

47) | Bilhassa (Ar.): Özellikle

      Tartaren onların durmadan kendisine baktıklarını gördü. Bilhassa karşısında olan bir tanesi gözlerini ona dikmiş ve yol boyunca gözlerini gözlerinden ayırmamıştı. Kadın örtülü olmakla beraber iri sürmeli çekik gözlerinin parlaklığı, örtünün altından vakit vakit görülen zarif bileklerdeki altın bilezikler, her şey, sesinin ahengi, hemen çocukça denilecek kadar zarif baş hareketleri, bunların altında genç, güzel, şayan-ı perestiş bir şeyler olduğunu anlatıyordu. Bedbaht Tartaren nereye saklanacağını bilmiyor, bu güzel Doğulu gözlerin sessiz nevazişi onu şaşırtıyor, tahrik ediyor, öldürüyordu. Harareti basıyor, sonra üşüyordu. (AlphonseDaudet, “Taraskonlu Tartaren”, s. 69)

48) | Binaenaleyh (Ar.): Bundan dolayı, bundan ötürü, bunun için, bunun üzerine

      Onun liyakati ve içtimai basiretkârlığı değilse bile ahlaki ciheti benden daha dakik idi. O zaman bana kin hissinden başka bir şey vermeyen ve bende o kadar acı bir istihkar hissi uyandıran bu fısıltı hâlindeki nasihatleri o kadar çok reddetmemiş olsaydım bugün daha iyi binaenaleyh daha bahtiyar bir insan olurdum.(Edgar Allan Poe, “İşitilmedik Hikâyeler”, s. 184)

49) | Binnefis (Ar.): Kendi kendisi, kendiliğinden

      Hâlbuki o, Kinleri Sunglara ezdirmekle binnefis Sungurların da zayıf düşmesini ve kolay hazmolunacak yumuşak bir lokma hâline gelmesini istihdaf ediyordu. (M. Turhan Tan, “Cengiz Han”, s. 217)

50) | Buse (Far.): Öpücük

      Anlaşma bu şekilde bittikten, antlar içilip kararlar katileştirildikten sonra Yuvanis hem fikrî hem kalbî bir muahede demek olan uzlaşmayı bir buseyle mühürlemek istedi. (M. Turhan Tan, “Krallar Avlayan Türk”, s. 179)

51) | Bürudet (Ar.): Soğukluk

      Bu bürudet ve husumetin, bizim için normal bir hâl olduğunu başlangıçta anlamadım. Çünkü şehvetimiz uyanınca onlar uyuyor, aramızda ne bürudet ne husumet kalıyordu. (Lev Tolstoy, “Kreutzer Sonat”, s. 49)

      c ç

52 | Cebren (Ar.): Zorla

      Fena hâlde yaralıyım. Hizmetçimin cebren girmeyi tasavvur ettiği bu şatoda bulunmaktansa geceyi açıkta geçirmeyi tercih ediyorum. Şato, uzun, zamanlardan beri hakikatte olduğu kadar Mistres Radcliffe’in hayalinde de melankoli ile büyüklüğünü cem etmiş ve çatık çehresini Apenin Dağları arasında yükseltmiş binalardan biridir. Bütün görünüşlere nazaran burası son zamanlarda muvakkaten terk edilmiştir. (Edgar Allan Poe, “İşitilmedik Hikâyeler”, s. 170)

53 | Ceffelkalem (Ar.): Düşünüp taşınmadan, bir çırpıda

      Kız, olsa olsa, sarayda seçkin bir mevki ister veya istetirdi. Hâlbuki Tevekkül Hanım, ulu orta ve ceffelkalem, Sahipkıran Timur Han Hazretleri’ni kocalığa layık bulmuyorlardı. (M. Turhan Tan, “Timurlenk”, s. 136)

54 | Cehdetmek (Ar.): Çalışıp çabalamak

      Bir beni sevdiğini söylemesi kaldı. Muhakkak beni seviyor, ben de bunu biliyorum. Bana karşı kayıtsız görünmek için ne kadar cehdetse nafile, bu kanaatimi değiştiremez. (Lev Tolstoy, “Katya”, s. 33)

55 | Celadet (Ar.): Yiğitlik, kahramanlık

      Küçük sipahi bu şanlı melhamede yoldaşlarına âdeta kılavuzluk etmişti, hep önde yürümüştü. Kara Mehmet Paşa ise en ünlü babayiğitleri imrendirecek celadetler СКАЧАТЬ