Сайсары күөлгэ түбэлтэ. Егор Неймохов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ турар төлөпүөн эмискэччи тырылыы түстэ, Элиэнэп туруупканы ылла.

      – Сахаар, хайа, хаһан кэлэҕин, – кэргэнин Марианна саҥата иһилиннэ. – Аспыт сойоору гынна, эйигин кэтэһэ олоробут.

      – Билигин тиийиэм, – Захар Захарович туруупканы уурда, онтон сейфэтин аһан паапкайы ууран иһэн, тугу эрэ өйдөөн арыйда, санаарҕаабыттыы саймаарыччы көрбүт кыыс хаартыскатын сыныйан одууласта.

      «Өлөрүөхсүт – Давыдов буолуо дуо? Ол эрээри силиэстийэлээһин көтүмэхтик саҕаламмыт, – дии санаата. – Ити гынан баран Давыдов көрдөрүүлэрэ да мунаахтар, «быһыылаахпын», «курдук» эҥин буолан, дьонум саараҥныахтарын саараҥнаабыттар».

      Хааннаах саппыкы

1

      Төһө да быһылаан буолбут сирин боротокуолга суруйан, хаартыскаҕа түһэрэн дьыалаҕа тикпиттэрин иһин, бэйэтэ көрдөҕүнэ эрэ сатанарын быһыытынан, Элиэнэп өлүк көстүбүт сирин үчүгэйдик чинчийэн көрдө, силиэстийэҕэ туһалыах айылаах тугу да булбата. Биир эрэ сиргэ хомус күөрэ-лаҥкы кумаламмытынан сылыктаатахха, хантан да сыһан-соһон аҕалыы уонна да атын суол-иис суоҕун быһыытынан, Александрованы чахчы күөлгэ өлөрбүт буолуохтарын сөп. Өлөрүү түүн үөһэ буолбут, оччо хойут кини манна тоҕо кэллэ? Бу диэки дьоннооҕо дуу? Давыдов көрдөрүүлэрин чуолкайдыахха… Туох-ханнык иннинэ Давыдов кимин, олоххо хайдах көрүүлэрдээҕин, төһө бэрээдэктээҕин, туох табаарыстардааҕын билиэххэ, туоһу Хамсееваны кытта кэпсэтиэххэ, ол эрэ кэнниттэн Давыдовы доппуруоска ыҥырыллыа…

      Федор Давыдов ийэлээх аҕата учууталлар этэ. Бу дьон соҕотох уолларын үрдүнэн үрүҥ чыычааҕы көтүппэккэ ииппиттэрэ. Кыракый Федя да дьонун наһаа таптыыра, начаалынай оскуолаҕа наар «биэс», «түөрт» сыаналары ылара. Бэһискэ үөрэнэригэр күһүн, оскуолатыттан дьиэтигэр төннөн иһэн (суоллара бэс чагда нөҥүө ааһара, биэрэстэ кэриҥнээх сири хаамаллара) бииргэ үөрэнэр ыала уолунаан Вадиктыын туохтан эрэ сылтаан иирсэн охсуспуттара. Күүһүнэн баһыйар буолан Вадигы ытаппыта, онуоха уол ытыы-ытыы, туора сүүрэн баран:

      – Иитиэх уол! Иитиэх уол! Эн дьонуҥ төрүт да учуутал буолбатахтар, эн дьиҥнээх төрөппүттэриҥ бичтэр, арыгыһыттар үһү… Учууталлар ол иһин эйигин иитэ ылбыттар.

      Федя кулгааҕа чуҥкунуу түспүтэ:

      – Сымыйалаама!

      – Кырдьык! Кырдьык! Итэҕэйбэтэххинэ, ииппит дьоҥҥуттан ыйыт…

      Федя бөп-бөтүөхтэс буолан дьиэтигэр көтөн түспүтэ уонна аантан хаһыытаабыта:

      – Ийээ! Мин эһиги төрөппүт оҕоҕут буолбатахпын дуо?! Эһиги миигин ииппиккит дуо?! Саҥар диибин ээ, саҥар!

      Иистэнэ олорор ийэтэ тутан олорор таҥаһын мүччү туппутун, сирэйэ кубарыйан хаалбытын көрөөт, уол баччааҥҥа диэри кинини албынныы сылдьыбыттарын өйдөөбүтэ.

      – Ким ону эйиэхэ кэпсээтэ? Оо, үлүгэр да буолар эбит! Һыллыый, биһиги эйиэхэ ону сокуоннай сааскын туоллаххына этиэхпит диэбиппит…

      Онтон ордук Федя тугу да истибэккэ, муостаҕа охтоот, тэбиэлэнэ-тэбиэлэнэ ытаабыта: барыта албын, сымыйа эбит уонна өссө «үкчү аҕаҥ курдуккун…», СКАЧАТЬ