Иқтисодиёт қандай тузилган. Ха-Джун Чанг

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ оширди, бу эса Британия экспортини рақобатбардош қилиб қўйди. Аҳоли ва компаниялар томонидан харажатларнинг қисқариши натижасида 1979-1983-йилларни қамраб олган чуқур таназзул бошланди. Ишсизлар сони 3,3 миллионга етди ва бу ҳокимиятга келган ҳукуматнинг Жеймс Каллаханнинг Лейбористлар партияси даврида ишсизлик даражасини танқид қилган саъй-ҳаракатлари билан боғлиқ, бу "Лейбористлар ишламайди" шиори остида Буюк Британиядаги ишсизлар сонини миллиондан ортиқ одамга етказди. Иқтисодий таназзул даврида рақобатбардошлиги пасайишдан азият чекаётган Британия саноатининг катта қисми йўқ қилинди. Манчестер, Ливерпул ва Шеффилд каби кўплаб анъанавий саноат марказлари, шунингдек, Шимолий Англия ва Уелснинг тоғ-кон саноати вайронага айлангани "Қувур иши" (Гримлидаги кўмир кончилари ҳақида, яъни Ёркширдаги Гриметорп шаҳри) каби филмларда кўрсатилган.

Актёр: Роналд Рейган ва АҚШ иқтисодиётининг ўзгариши

      Собиқ актёр ва Калифорниянинг собиқ губернатори Роналд Рейган 1981-йилда АҚШ президенти бўлди ва ўз ютуқлари бўйича Маргарет Тетчердан ўзиб кетди. Унинг ҳукумати энг юқори даромад солиғи ставкаларини кескин пасайтириб, бундай қисқартиришлар бой одамларга сармоя киритиш ва бойлик яратиш учун янги рағбатлар беришини тушунтирди, чунки улар ўз сармоялари самарасидан максимал даражада фойдаланишлари мумкин эди. Рейганнинг таъкидлашича, кўпроқ бойлик ишлаб чиқаришга ҳисса қўшган ҳолда, бой одамлар ҳам кўпроқ пул сарфлайдилар, янги иш ўринлари яратадилар ва ишчилар учун юқори даромад келтирадилар. Ушбу ёндашув "пастга тушиш" назарияси деб аталади. Шу билан бирга, ҳукумат камбағалларга бериладиган субсидияларни (айниқса, уй-жой билан таъминлашда) қисқартирди ва ишчиларни қаттиқроқ ишлашга кўпроқ рағбатлантириш учун энг кам иш ҳақи музлатилди. Ўйлаб кўрсангиз, бунда ғалати бир мантиқ бор: нега кўпроқ меҳнат қилишга киришиш учун бойларни янада бойитиш, камбағалларни эса янада қашшоқлаш керак? Бироқ қанчалик ғалати туюлмасин, бу ўзига хос таъминот иқтисодиёти Қўшма Штатларда ва ундан кейинги ўттиз йилликда иқтисодий сиёсатнинг асосий тамойилига айланди.

      Буюк Британиядаги каби бу ерда ҳам инфляцияни пасайтириш учун фоиз ставкалари оширилган. 1979-1981-йилларда улар йилига 10 фоиздан 20 фоизга кўтарилди. Япония ва бошқа хорижий рақобатчилар билан солиштирганда аллақачон ўз ўрнини йўқотаётган АҚШ ишлаб чиқариш саноатининг муҳим қисми молиявий харажатларнинг бу ўсишига дош бера олмади. Ўрта Ғарбнинг анъанавий саноат маркази “Занглаган камар”га айланди.29

      Бу даврда АҚШда молиявий дерегуляция замонавий иқтисодий тизимга асос солди. Бир компаниянинг амалдаги раҳбарнинг иродасига қарши бошқа компанияга қўшилиб кетишининг тез ўсиши бутун АҚШ корпоратив маданиятини ўзгартирди. Сотиб олишга ёрдам берганларнинг кўпчилиги босқинчилар эди, улар фақат активларни олиб ташлашдан манфаатдор эдилар (яъни, бу компаниянинг узоқ муддатли ҳаётийлигига қандай таъсир қилишидан қатъи назар, қимматбаҳо нарсаларни сотиш). Бу ёндашув 1987-йилда "Уолл-стрит" СКАЧАТЬ