4. Ишлаб чиқариш – арзон олиб, қиммат сотиш эмас. У хомашёни мақбул нархда сотиб олиш ва ана шу маҳсулотни камроқ сарфлар билан харидорга маъқул келадиган сифатли истеъмол маҳсулотига айлантиришдир. Қимор, бозордаги спекуляциялар, ноҳалол ўйинлар тараққиётга тўсиқ бўлади.
Бу тамойиллар қандай пайдо бўлгани, амалда қандай ишлагани ва амалга қандай татбиқ этилиши келгуси бобларда баён қилинади.
I БОБ
Катта йўлнинг бошида
1921 йилнинг 31 майида Форд мотор компанияси беш миллионинчи автомобилни ишлаб чиқарди. Энди у менинг музейимда, мен ўттиз йил аввал ишлаб чиқаришни бошлаган ва 1893 йил баҳорида илк бор қониқарли тарзда ишлаган бензин двигателли кичкина автомобиль ёнида турибди. Мен бу машинада Дирборнга далачумчуқлар учиб келган пайтда сайр қилдим, бу чумчуқлар ҳамиша, ҳар йили 2 апрелда учиб келади. Машиналарнинг на ташқи кўринишида, на ички қурилишида ва на материалларида бирор ўхшашлик бор. Фақат асосий жиҳати ўзгармаган, фақат эскисидаги айрим “жимжималар”ни ҳозирги автомобилларимизга қўлламаяпмиз. Ўша кичкина машина, икки цилиндрлилигига қарамасдан, соатига йигирма мил4 тезликда 11 литрли ёқилғиси билан олтмиш мил йўл босганди. Бу ҳозир ҳам яхши кўрсаткич ҳисобланади.
Автомобилнинг умумий чизмаси технология ва материалларга қараганда жуда секин ўзгарарди. Албатта, у такомиллаштирилган: замонавий Форд машинаси, яъни “Т Model” тўрт цилиндрли автостартерга, ҳар жиҳатдан қулай ва омилкор машинага айланган. У аввалгиларидан соддалашган, аммо ундаги ҳар бир унсур аввалги андазасида ҳам топилиши мумкин. Барча ўзгаришларни биз, асосий моделга янгилик қилиш орқали эмас, синовлар билан киритганмиз. Шундан бир муҳим хулосани чиқараман: ҳар гал янги ғоя кетидан чопгандан кўра, мавжуд яхши ғояни такомиллаштиришга куч сарфлаган афзал.
Фермадаги ҳаёт менга транспортнинг яхшироқ тур лари ва воситаларини яратиш учун туртки берган. Мен 1863 йил 30 июлда Мичиган штатининг Дирборн шаҳри яқинидаги фермер хўжалигида дунёга келганман ва ёдимдаги илк хотира – хўжаликда иш натижасини ҳисобга олганда жуда кўп меҳнат қилинар эди. Бугунги фермер хўжаликлари ҳақида ҳам шуни айта оламан.
Одамлар орасида ота-онам ўта қашшоқ бўлгани, ёшлигим эса оғир қийинчиликда ўтгани ҳақида афсона юради. Тўғри, улар жуда бой бўлмаган, аммо қашшоқ ҳам эмасди. Мичигандаги аксарият фермерларга солиштирганда, улар нисбатан бадавлат эди. Мен туғилган уй ҳали ҳам қўр тўкиб турибди ва ферма билан бирга мулкимнинг бир қисми ҳисобланади.
Фермамизда ва бошқа қўшни хўжаликларда оғир қўл меҳнатидан кўп фойдаланиларди. Болалигимданоқ СКАЧАТЬ
4
1 мил 1,609 километрга тенг, яъни Форднинг биринчи автомашинаси 32 километр/соат тезликда юрган.