Сайланма әсәрләр. 4 томда. Том 3. Ахат Гаффар

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ style="font-size:15px;">      Зөлфирә.

      Йосыф.

      Рахман.

      Мөкатдәс.

      Үзебез һәм замандашларыбыз яшәгән вакыт.

БЕРЕНЧЕ КИСӘКБЕРЕНЧЕ КҮРЕНЕШ

      Көз. Алма бакчасы ачыклыгындагы умарталык. Шушында ук каравылчы йорты һәм иске җил тегермәне. Анда умарталар саклана. Уртада тишегенә учак ягыла торган тегермән ташы ята. Рюкзаклар күтәргән бер төркем яшьләр йөгерешеп керә дә шаулаша-гөрләшә кайсы кая таралышып бетә. Тегермәннән Мөкатдәс чыга. Мылтык, шомпол, сүс, чүпрәк тоткан. Рахман килеп чыга. Шәмсия күренә.

      Рахман. Җикәнкүлдә үрдәк юк микән?

      Мөкатдәс. Сине көтеп яталар, ди.

      Рахман. Алайса, нигә мылтыгыңны алып чыктың?

      Мөкатдәс. Чистартырга. Күгәреп ята.

      Рахман. Бир, үзем чистартам.

      Мөкатдәс. Бу сиңа атаңның келәт түбәсен ябу түгел.

      Рахман көлә.

      Шәмсия. Келәт түбәсе нишләгән?

      Мөкатдәс (Рахманга ымлап). Ә, үзеннән сора. (Тегермәннең арткы почмагындагы бүкәнгә утырып, мылтык чистарта башлый.)

      Рахман. Өченче ел, төзелеш институтының беренче курсын тәмамлагач, авылга ялга кайттым. Әти келәт сала. Алай үлчәп карый, болай үлчәп карый – түбәсенә калае җитми. Яле, улым, ел буе бушка ипи ашамаганыңны күрсәт әле дигәч, моңа түбә сызымы сызып бирдем. Калай җитте. Икенче көнне йокыдан торганчы, түбә келәткә җәелгән дә яткан. Шиңгән әрекмән яфрагымыни!.. Түбә ябуларны өченче курста гына үткәнгә мин гаеплемени? (Көләләр.)

      Былтыр филологиягә күчтем. Хәзер менә фольклор җыям – җыр, әкият. Әле ярый бусын беренче курста ук укыттылар.

      Шәмсия. Группагыз колхоз кырында бәрәңге җыя, син – әкият.

      Рахман. Тиздән бу җирләр су астында кала. Авыл һәм халык шәһәргә күчеп бетә. Җыры да бәрәңгедәй кирәкле дип, группа җитәкчебез җыярга, сорашырга кушты. Үз авылым ич – кемдә нинди җыр, әкият, бәет барлыгын яхшы беләм.

      Шәмсия. Бөтен җирдә бульдозерлар…

      Мөкатдәс. Яэҗүҗ-мәэҗүҗләр алар! Бөтен җирне актаралар, урманнарны кисәләр, күлләрне күмәләр…

      Рахман. Авыл күчә… Бөртекләп авылның җанындагы хәзинәсен җыеп йөрим. Кайчан да булса цивилизация дигән чая егет, шушы борынгы җирне су белән күмгәненә үкенеп, җиргә ятып, бер елар микән?

      Шәмсия. Шагыйрь дә икән әле син!

      Рахман. Рәхмәт.

      Шәмсия (кулын маңгаена куеп). Югалды болар, таралышып беттеләр.

      Мөкатдәс. Бакчаның теге ягына җибәрдем мин аларны. Коры ботак анда чокыр тулы.

      Рахман. Бер корыган алмагачны тотасы да кисәсе иде инде.

      Мөкатдәс (мылтык селкеп). Йомшак җирең кычыта мәллә? Тоз белән бер генә гөпелдәтермен… Ә бәлкем, ул алмагач яңарып китәр, кем белә? Табигать сабыр булганны ярата.

      Рахман. Барыбер су күмә ич.

      Мөкатдәс. Күмә… Тик намусны түгел.

      Казлар кычкырган тавыш.

      Шәмсия (күккә карап елмая). Кыр казлары! Өчәү!

      Мөкатдәс (Рахманга). Бар! Бервакытны барыбер үләселәр дип, шуларны атып төшер, алайса… СКАЧАТЬ