Пьесалар / Пьесы. Карим Тинчурин

Чтение книги онлайн.

      Гыйлаҗ бабай. Кая инде ул жалованьелар! Менә пристаньда йөк ташыган вакытларда көненә йөз егермешәр тиен төшергән чаклар була иде. Ул вакыт яшь идем әле. Хәзер картайдык инде. Мин бит хәзер авыр эшләргә ярамыйм. Өс-башны карыйлар. Тамак тук. Миңа хәзер инде артыгы кирәкми дә. Бай да, бикә дә, үлгәч яхшылап җирләрбез, диделәр. Өчен дә, җидесен дә, кырыгын да яхшылап, муллаларга сәдакалар биреп, Коръән укытып уздырырбыз, диделәр. Миңа шунысы булса, башкасын сорамыйм инде. Алла кабул итсен. Торасын тордык инде. Кеше кулында булу белән ахирәт якларын бер дә рәтләп булмады. Гөнаһы күп инде. Тапшырдык.

      Мансур. Бер дә курыкма, бабай. Мондагыдан кыен булмас әле.

      Гыйлаҗ бабай. Булмасын инде. Юкса дөньяда да михнәт, ахирәттә дә тәмуг булса, кыенрак шул. Әнә байларның эше җайлы. Дөньяда да рәхәт, ахирәттә дә аларның җайлы булыр.

      Мансур. Ни өчен алай дип уйлыйсың?

      Гыйлаҗ бабай. Байлар намазын укый, зәкятен бирә, сәдакасын бирә. Хаҗына бара, корбанын чала. Аңар мулласы да, ишаны да догасын бирә. Ә безнең ишеләр догасыз, фатихасыз, гөнаһка чумып, каралып бетәсең.

      Мансур. Укый беләсеңме?

      Гыйлаҗ бабай. Һи, каян беләсең аны! Безнең заманда ул юк иде. Әтидән яшьли ятим калдык. Унике яшьтән бирле кеше кулында. Рәтләп догаларны да белеп булмый. Үлгәч, анда сорарлар.

      Мансур. Кайда?

      Гыйлаҗ бабай (бармагы белән җирне күрсәтеп). Тегендә.

      Мансур. Кемнәр?

      Гыйлаҗ бабай. Ни инде… сораячаклар инде.

      Мансур. Соң кемнәр сораячаклар?

      Гыйлаҗ бабай. Әллә…

      Мансур (бармагы белән җирне күрсәтеп). Анда балчыктан башка беркем дә юк.

      Гыйлаҗ бабай. Юк?

      Мансур. Юк!

      Гыйлаҗ бабай. Көш, дим, зимагурлар! Кая киләсең тагын? Хәзер бай кайтыр бит. Әллә бәреп тәпиләреңне сындырганны көтәсеңме? Көш! Тәмуг кисәве!.. Көш, дим, рәхмәт төшкере!..

      Мансур (тәмәкесен чыгарып). Бабай, тәмәке тартасыңмы?

      Гыйлаҗ бабай. Юк, андый эшләргә, Аллага шөкер, өйрәнеп булмады. Ашап-эчеп, тәмәкеләр дә тарта башласаң, кая инде ул безгә. Андый эшләр безгә кул түгел. Син соң үзең кем буласың?

      Мансур. Минем исемем Мансур.

      Гыйлаҗ бабай. Бай баласымы? Сәүдәдәме?

      Мансур. Юк, мин дә крестьян баласы.

      Гыйлаҗ бабай (гаҗәпләнеп). Крәстиэн малае? Соң монда нишләп кенә торасың?

      Мансур. Газетада эшлим.

      Гыйлаҗ бабай (гаҗәпләнеп). Алай!.. Ул гәзит дигәнне син язасыңмы?

      Мансур. Әйе, шул язучыларның берсе булам.

      Гыйлаҗ бабай. Алай… Байга килгән идеңмени? (Тора.)

      Мансур. Әйе.

      Гыйлаҗ бабай. Гәзит китердеңме әллә?