Чужая бацькаўшчына. Вячаслаў Адамчык

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ пастаю, – падняў Мiця пруткi ў новым кажусе каўнер.

      Лiтавар лёг на локаць i пачаў слухаць, што расказвае гэты чужы чалавек у вялiкай, як варонiна гняздо, авечай шапцы.

      – Можа, хто быў у тым боку? Гэта як ехаць з Дварчан у Наваградак. Акраз праз Шайбакова. Там быў некалi татарскi двор, а потым манаполька, карчма была. Карчму трымаў Кузюк. Вядзьмар, казалi. Балаголы, што вазiлi яўрэям соль, з Дварчан у Наваградак, заязджалi да яго пагрэцца. Раз заехаў да яго дварчанскi каваль Мазура. Плячысты, вялiкi мужчына быў – у даўнейшую хату, пэўна, i не ўлез бы. Гэта ж цяпер столь пачалi рабiць вышай, а даўней i вокны меншыя пускалi, каб цяплей у хаце было.

      – Ды i цяпер як у каго, – падсунуўся на локцi Бронiк Лiтавар.

      – Дзiва што, – упапад яму сказаў Алесiн малацьбiт, каб не перапыняць гутаркi. – Выпiў той Мазура гарэлкi, i яна такi, мусiць, яму добра па лобе дала. Адшчыкнуў ад хлеба мякiшу, сцiснуў у жменi, паклаў абедзве рукi на стол i клiча Кузюка: «Хадзi сюды! Раз ты вядзьмар, то ўгадай, у якой руцэ хлеб». Кузюк i так i сяк адгаворваецца. «Адгадвай, бо бiць буду, – кажа Мазура. – Толькi помнi: не ўгадаеш – кварту гарэлкi паставiш». Дзе ж дзенешся, кулакi ў Мазуры былi, не раўнуючы, як карчы. Паказаў Кузюк, ды не на тую руку – не ўгадаў. Расшчамiў Мазура кулак, а мякiшу там няма.

      – Такi, мусiць, i вядзьмар быў, раз не ўгадаў, – перабiў нехта Алесiнага малацьбiта.

      – Ого, не быў!.. – заварушыў авечаю шапкаю малацьбiт. – Вот паслухай!.. Паставiў Кузюк яшчэ кварту гарэлкi, а што зробiш – не ўгадаў. Мазура дабавiў у чубе i паехаў дадому.

      Прайшло, можа, гадоў дзесяць цi болей. Памёр той стары вядзьмар. Карчму нехта спалiў, там i знаку ўжо не асталося. Варочаўся Мазура з кiрмашу дадому. Шарэць яшчэ ў горадзе пачало. Покуль даехаў да Шайбакова – ноч нахапiлася. Цёмна – хоць на воўка ўзлезь. Пад’язджае да крыжавое дарогi, якраз там, дзе карчма была. Бачыць – нябожчык Кузюк стаiць. У Мазуры аж валасы зашавялiлiся. Ён шлёг па канi, а Кузюк уздагон, учапiўся за драбiну i бяжыць каля воза. Толькi каля першых дварчанскiх хат згiнуў… Прыехаў Мазура дадому, распрог каня, прыйшоў у хату i бачыць – за акном зноў стаiць Кузюк.

      Мазура схапiў нейкi млён i за iм. Кузюк у возера, уплаў. I Мазура за iм. То пэўна ўтапiўся б, каб сын не пераняў. То мне ж сам Мазура расказваў…

      Усе маўчалi. Нехта густа соп у нос.

      – Можа, п’яны быў, сп’яна i падалося, – услых падумаў Бронiк Лiтавар.

      – Вядома ж, не цвярозы, з кiрмашу едучы. Да п’янага больш прыстае нячыстая сiла, – падняўся на коленкi Алесiн малацьбiт.

      Глухая ноч мякка асядала на зямлю. З жаўтлявага, заваленага хмарамi неба дзьмуў сiберны вецер. На прысадзiстым дубку шапацела, як шапацiць, блiзячыся, дождж, i дрыжала цвёрдае лiсце. У густым шуме лесу востра лускала сухое галлё.

      Начлежнiкi паднялi галовы, настаўляючы вушы ў той бок, дзе быў чуваць гэты сухi нудны скрып.

      Конi адышлiся пад самы грудок. На чарнаце рунi бялеўся нiзенькi Мондраў конь.

      – Хлопцы, дальбог, вунь Кузюк iдзе, – раптам не то засмяяўся, не то здзiвiўся Бронiк Лiтавар.

      – Ты СКАЧАТЬ