Білім беру аймағындағы конфликтология. Әлия Құдайбергенова
Чтение книги онлайн.

Читать онлайн книгу Білім беру аймағындағы конфликтология - Әлия Құдайбергенова страница 16

СКАЧАТЬ немесе жартылай бейнеленеді. Ұлтаралық конфликтерде мұндай жағдай барынша жиі байқалады.

      «Жалған» конфликте объективті конфликтік жағдаят толығымен болмайды, субъектілер арасында байқалатындай қайшылық жоқ, алайда оған қарамастан, тараптар қарым-қатынас конфликтін сезіп, тайталасқа түседі.

      Кейбір конфликтерде тараптардың бірі жағдаятты бұрмалай немесе қате, ал екіншісі оны барынша адекватты түрде түсіндіреді. Жағдаятты конфликтік деп қабылдап бірінші субъект әрекет ете бастайды, ал конфликтік әрекеттердің адресаты атанған екінші субъектінің жағдаятты конфликтік деп бағалауға көбірек негіздемесі болады. Дегенмен ол да туындаған мәселенің кездейсоқтығын түсінбесе, толығымен объективті болмайды.

      Жағдаятты конфликтік деп бағалаудың өзі негіздеме береді және конфликті болдырмайтындардың бәрін әрекет етуге міндеттейтіні белгілі. Бұл туындаған конфликтіні және оның болжап болмайтын салдарын уақытылы жоюдың барынша ыңғайлы сәті болып табылады.

      Сонымен, конфликтік жағдаят қарапайым, күн сайынғы өмірлік жағдайлардан бірнеше ерекшеліктермен айрықшаланады.

      Енді, әдетте, конфликтік жағдаятқа және конфликтің өзіне ілесе жүретін әлеуметтік-психологиялық атмосфераға толығырақ тоқталамыз. Оны шартты түрде әлеуметтік шиеленістік деп атаймыз.

4.2. Әлеуметтік қысым

      Әлеуметтік қысым қоғамдық таным және мінез-құлық жағдайын, шындықты бағалау және қабылдаудың ерекше жағдайын білдіреді. Әдетте, бұл жағдай конфликтіге тән. Әлеуметтік конфликт масштабы, негізінен, конфликт масштабымен салыстыруға келеді. Қоғамдағы тұлғааралық, топаралық, ұлтаралық конфликт туралы немесе жаһандық конфликт туралы сөз қозғауға болады. Орыс тілі сөздігінде конфликт ұғымы қандай да бір қарым-қатынас жағдайының тынышсыз әрі қолайсыздыққа ұшырататын қауіп-қатерімен түсіндіріледі. Құқық, әлеуметтану, психология, әлеуметтік философия бойынша еңбектерді талдай келе, біз әлеуметтік конфликтің қысқа әрі нақты түсініктемесін беруге тырыстық.

      Әлеуметтік қысым табиғи немесе әлеуметтік орта қысымынан туындаған және барынша ұзақ уақыт бойы созылатын топтың немесе қоғамның эмоционалды жағдайын толығымен білдіреді. Адамдардың қарапайым жағдайы табиғаттың бақылауға көнбейтін әсерлерінен күрт өзгереді: климаттың өзгеруі, ресурстардың жойылуы, жер сілкінісі, т. б.

      Әлеуметтік қысым кез келген қоғамдық құбылыс секілді нақты бір орын, уақыт және жағдайлар үйлесімінде әрекет ететін жалпы алғышарт пен локалды себептерге ие.

      Қысымның жалпы алғышарттарына наразылықтың жинақталуына, психологиялық шаршау мен ашуланшақ мінездің артуына, жеке топтар мен индивидтердің агрессияшылдығының өсуіне алып келетін қажеттіліктер, мүдделер, тұрғындардың барлық жиынын немесе белгілі бір бөлігін әлеуметтік тұрғыдан күту және оларды қамтамасыз ету шаралары арасындағы келіспеушілік жағдаятының тұрақты әрі ұзақ уақыт бойы шешілмеуі жатады.

      Басқа сөзбен айтар болсақ, мәселе СКАЧАТЬ