Барыта алҕас этэ…. Огдо

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ атас-доҕор дии-дии ыстаҥалыыр ыарыы киниэхэ төрүкү да суоҕа. Ону баара, бу мирк диэҥҥэ дьиктитик ыллардаҕа. Тоҕо эрэ Виталийы, наһаа уһуннук күүппүт курдук, олус түргэнник уонна дьикти баҕайытык бэйэтигэр чугастык ылыммыта… Кинилэр кэпсэтэр уһун киэһэлэрэ, сөбүлээн суруйсар истиҥ чаттара… кыыс санаатыгар туохтааҕар да күндү этэ… Хомойуох иһин… бу барыта «ааспыта» диэн өйдөбүлгэ тиксиэх муҥай?!

      Маайыс санаатыгар, аны Виталий кинини чугаһатыа суоҕа, «албыннаабытын» буруй оҥостон бэйэтин дууһатын кэбийиэ… уонна миигин тэйитэр былааннаах эбит, ол иһин да бу ыҥырдаҕа диэн наһаа хомойбута… Таптыыбын диир кыаҕа суоҕа, аһынабын диирэ, тыыннаах киһиэхэ, аньыыта да бэрт буоллаҕа. Таптал туһунан саныыр да бобуулаах курдуга, кими сымыйалыаҥый? Ситэри билбэтэх, сирэй көрсүбэтэх киһигин тута итинник үрдүктүк сыаналааһын, дьиҥэр, бэйэни албыннаныы буоллаҕа. Ол да буоллар, кыыс сүрэҕэ уолга аһынар икки, харыһыйар икки былаастаах тардыһар курдуга. Туох эрэ үтүөнү оҥорон, бу уол олоҕун сырдата түһүөх баҕа санааҕа куустаран кыыс им-дьим олорбута. Кини мааҕын уолу көрөөт, оннооҕор куттаммытын да сатаан өйдөөбөтөҕө, өһүргэммэтэҕэ. Ийэ оҕотун харыһыйар, сүрэҕэр ыксары ыга кууһан көмүскүүр иэйиитигэр маарынныыр туох эрэ дьикти баҕайытык кинини хам тутан долгуппута. Сүүрэн тиийэн кууһан ылаат, уол баастаах-чэрдээх дьаабы сирэйин уоскутан ууруон, салыннар даҕаны сыллаан ылыах санаа хаста да көтөн түспүтэ.

      Ол эрээри Маайыс инньэ гынар кыаҕа суоҕа, кини хаһан да уолга сыстыбатах, буолаары буолан эр дьоҥҥо чугаһаабатах туҥуй-сэмэй майгыта кинини көстүбэт ситиинэн ыга баайбыта. Ол оннугар кыыс өйүгэр уол кэпсээнэ ыраахтан дуораан курдук иһиллибитэ, дьылҕа кытаанах кыһарыйыыта кини тута… сөбүлүү көрбүт (дьиҥэр, истибит, аахпыт буоллаҕа ини?) Виталигын самнарбытыттан курутуйбута уонна ону кытта тэҥҥэ атыны санаабыта. «Миигин хайгыыр профессор уола баара, наһаа сэҥээрэр буолара… абам эбит, билсэ барарым дуу, хайдах да быһаарыллыбат боппуруос диэн суох, мин булгуччу ыйыталаһыам, билиэм… уонна Виталийга көмөлөһүөм…»

      Маайыс оргууйдук төбөтүн көтөҕөн уол диэки көрбүтэ, анарааҥҥыта кыыстан куотар курдук илиитинэн бүөлүү туппут хараҕын кистээбит этэ уонна уол диэҕи итэҕэппэт кыырыктыйбыт баттахтар дьикти баҕайытык, «тоойуом, бу эн аналыҥ буолбатах, ааны сабан бар, уһаама» диэхтии, сааһа-наара суох ыһыллан, кулгааҕын кэннигэр мустубут этилэрэ. Кыыс, тугун дьиибэтэй диэн мунаара көрбүтэ да, сылаас тыыны билбэтэх, өлбүтү санатар тымныы баттахтар тугу да саҥарар кыахтара суоҕа…

      Кини турбута. Уол хамсаабатаҕа. Кыыс аан диэки баран иһэн:

      – Виталий, мин бу эргин кэллэрбин эрэ билсэ сылдьыам, – диэн, хоргуппаттын эрэ диэбит курдук, олуона соҕустук тыл көтөхпүтэ.

      Киһи сүр ыараханнык үөһэ тыыммыта уонна:

      – Бэркэ сылдьаар, наадаҕын ситиһээр, – диэн аат эрэ харата, уларыйан хаалбыт кэһиэхтээх куолаһынан хардарбыта уонна илиитинэн хайдах эрэ сүүһүн дуу, оройун дуу таарыйарыгар… СКАЧАТЬ