Килиим. Огдо

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ дьикти баҕайытык ылыммата. Уруок ирдэбилинэн сүүртэхтэринэ, суккуруур тыына эрэ ордон төннөн кэлиитигэр, дьон тарҕаһан эрэр буолар. Хайыһарынан сылайан-элэйэн, сыһыллан-соһуллан аҕай кэлэригэр, халлаан хараҥарар, мааҕын турунуу саҕана лыык курдук дьонтон саатар биир киһи хаалаахтаабат муҥа. Онтуката баара, ноолоох эбит, арай онус кылааска сырыттаҕына, медосмотрга көрөн баран, балыыһаҕа чып гыннарбыттар. Ыксаан, хата баччаҕа тиийиэх бэйэтэ, ыйы ыйдаан эмтээннэр, чиэппэрин көтүтэ сыһан, кыһанан туран абырахтаан-абыраан, атын киһи буолан, оскуолатыгар төннүбүттээх. Итиниэхэ диэри ким билиэй, Килиимнэрэ сүрэҕэр төрүкү да кыратыттан улахан кэһиллиилээх эбит. Ону көрө-кэтии сылдьан куруук эмтэниэхтээҕин үрэх баһа тыаҕа, быраас суох сиригэр, ким болҕойуой? Ити иһин сүүрээри гыннаҕына бопторор, тыына тиийбэт эбитин дьэ кэлэн өйдүүр. Ол да иһин футболга тоҕо биир эрэ мээчиги былдьаһа-тарыһа төкүнүтэллэрин сатаан өйдөөбөт эбит! Били Хоттабыч оҕонньор курдук аптаах бытыктааҕа буоллар, биирин эмэ туура тардан ылан баран, барыларыгар биирдии мээчиги үөһэттэн көтүтэн түһэрэри ыраланара оруннаах эбит буолбаат!

      Танара орто оскуолатын бүтэрэригэр, ыччаты ынах ыата ыытыаҕыҥ дииллэрин истэн, бачыымнанан турар. Оҕолорго ыҥырыы таһааран хотоҥҥо баран «Мукучу» сопхуоска 18 ынаҕы икки сыл тухары ыан, көрөн-истэн, үүккэ үрдүк көрдөрүү иһин күннэри-түүннэри түбүгүрэн, хара үлэҕэ эрчиллэн, таарыччы сатабыллаах хаһаайыстыбанньык буола сыспыттааҕа.

      Ол быыһыгар дьээбэтэ-хообото син биир батарбат. Ыанньыксыттар сэттиэлэр, бары да анаан таҥыллыбыт этэрээт курдук, күлүү-үөрүү быһа тутан сиэбит ыччаттара. Кинилэр икки Киристиинэлээхтэр. Ону оонньоон бэйэ икки ардыгар биирин Ооппуус, иккиһин Мооппуус диэн ааттыыллар. Сайын буолла да, бука бары тутуспутунан, эргэ баҕайы сайылыкка олороллор. Оччолорго дьиэ-уот туох аанньа туруктаах буолуой, барыта быраҕыллыбыт, самнархай да буоллар син мээнэ хомунан-дьаһанан олороллор. Аһыылларыгар уп-уһун остуоллаахтар. Остолобуойу санатар. Ол тула бары барыта буолар, сайылыкка сонун ити уһун остуолунан киирэр. Былаан толоруутун кэтиир, үүтү бэрэбиэркэлиир, үлэ хаамыытын көрөр ыраахтан-чугастан тойон-хотун кэллэҕинэ, мунньахтаары гыннахтарына, остуолларын тула чөкөһөн олороллор. Оччоҕо оруобуна «Кыһыл муннук» буола түһэр. Алҕас хантан эрэ охсуллубут артыыс да кэлэрэ буоллар, син биир ол остуолларын тула кылахачыһан олорон көрүөхтэрэ эбитэ ини. Ону баара, кинилэр кыра кытыы сирдэригэр, сайылыкка буолуохтааҕар, бөһүөлэктэригэр даҕаны, Килиим ыанньыксыттыырын саҕана биир да идэлээх ырыаһыт кинилэргэ тиийэ сылдьыбатаҕа.

      Хата, арай биирдэ, Кэбээйиттэн аҕытаассыйалыыр биригээдэ кэллэ. Тугу аҕытаассыйалаабыта биллибэт, ким да ону өйдөөбөтөх. Быһата «ырыа уонна муусука», «сонун сир эдэр ыччата» диэн ылыннахтара дии. Үөрүү-көтүү, сир аннынан сибигинэһии, сэргэхсийии бөҕөтө буолла. Ханна барыахтарай, эмиэ били аһыыр остуолларын тула, кэнсиэр көрөөрү кылаллан бэлэм олордулар. «Артыыстар» утуйар хостон, туттан-хаптан, таҥнан-симэнэн тахсан «саалаҕа олорооччуларын» соһуталыахтаахтар. Хайыахтарай, СКАЧАТЬ