Samet Vurgun. Ali Kafkasyalı

Чтение книги онлайн.

      …

      Dedim: “Ayna üzlüm, sözündə möhkəm,

      Sözün yerindədir, haqlısan bu dəm…” (İbrahimov, 1985: IV/202 vd.)

      Şair “Komsomol Poeması”nın ilk sıralarında Türk’ün mitolojik ulu anası Humay Ana’nın timsali olan bir Türk kızının varlığını, hayatını, düşüncesini ve beklentilerini yorumlayıp dikkatlere sunar.

      Humay, Göktürk Kitabelerinde anlatıldığı gibi, Türklerin bilge, ermiş, çocukları koruyan melek anasıdır. Rusların mitolojik anası Tatyana olduğu gibi Türklerinki de Humay’dır.

      Vurgun, Humay’ın düşünce ve beklentilerini kendi görüş ve beklentileri şeklinde devrin pek de kendilerinden olmayan hâkim güçlerine itiraz edasıyla sunar:

      1935 yılında yazdığı “Tebriz Gözəli” şiirinde, Güney Azerbaycan Türklerine yakın gelecekte bağımsızlıklarını kazanacakları ve ana dillerinin serbest olacağını, âlimlerin de, şairlerin de dağda çobanın da türkülerini ana dillerinde söyleyeceklerini müjdeler:

      Samet Vurgun Güney Azerbaycan’da Pişeverî’nin liderliğinde başlatılan bağımsızlık hareketinin ilk günlerinde Türkçe yayın yapmaya ve Türkçe eğitim öğretim yapmaya başladıklarını “20 Bahar” poemasıyla Nizamî’ye müjdeler. Manzumenin “1. Sinfoniya”sında şöyle söyler:

      Vurgun, 1936’da Puşkin’in baş eseri “Yevgeniy Onegin”i Türk diline tercüme etmesini “Büyük Şairin Şerefine” adlı şiiriyle duyurur (Vurğun, 2005: I/228).

      Vurgun, ömrünün iki yılını geceyi gündüze katıp alın terini dökerek Rus şiirinin şah eserini ilk olarak Türk’ün diline çevirdiğini, kendisinin de bu sanat yolunda dolu olduğunu ve halklar/milletler dünyasında onun da ellerinin/halklarının bulunduğunu yani Rus dilli gibi Türk dilli halklarının da olduğunu, kendisinin de o halklardan birinin oğlu olduğunu işaret eder.

      Aynı bentte sevinç ve mutlulukla önemli bir hususu da belirtir: Can sırdaşım dediği ve hayat sırlarını, gönül sözlerini paylaştığı bu eseri tamamlamanın bahtiyarlığını yaşar. Bu sözlerin bir şairin vicdan sesi ve düşünen bir kalbin ifadesi olduğunu belirtir.

      Samet Vurgun, “Yevgeniy Onegin”i Türkçeye çevirmenin haklı gururunu yaşayıp kendini bahtiyar insan kabul ederken şiirin ikinci bendinde maksadını açıklar:

      Birinci maksadı ufukta Ay-Yıldızlı bayrağın sürekli dalgalanmasıdır. Mehmet Âkif’in İstiklâl Marşı’nın ilk kıtasında “Yurdumun üstünde tüten en son ocak sönmeden bu şafaklarda yüzen al sancak sönmez” dediği gibi o da aynı endişeyle “Ufukta dalgalanan Ay Yıldızım sönmesin diye her gecemi gündüze kattım.” der. Yani Azerbaycan halkını sa’ye, gayrete, hikmete, hizmete çağırır.

      İkinci maksadı ise “sanat vadisinde”, sanat dünyasında Rus kadını СКАЧАТЬ