Samet Vurgun. Ali Kafkasyalı
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Samet Vurgun - Ali Kafkasyalı страница 21
Название: Samet Vurgun
Автор: Ali Kafkasyalı
Издательство: Elips Kitap
isbn: 978-625-6981-64-5
isbn:
Bu ilahi şe’riyyətə ses verirəm!
Samet Vurgun, Allah’ın şehitler için söylediği “Onlara ölüler demeyin, onlar diridir.” sözünü hatırlatarak “Ey şehid olmuş kahramanlar! Halk için vatan için dökülen kanlar kutsaldır. Onun için gökler türbenize nur saçmaktadır. Bu ilâhî söze, bu ilâhî şiire ben de katılıyorum.” der.
Samet Vurgun, devlet terörünün gemi azıya aldığı 1934 yılında yazdığı “Sabahın Türküsü” şiiriyle anlayan ve düşünen beyinlere; duyan, göynüyen gönüllere “Sabahın Türküsü”yle mesajını beyan etmiştir:
Ey səhər, ey Günəş, ey ulu qüvvət!
Sən ey şəfəqlərdə çimən təbiət!
Sonsuz üfüqlərə yol açan sənət!
Ey bütün bəşərin sabahkı yolu!
Yaşasın torpağın qəhrəman oğlu!
Sən ey bağçaların, bağların barı!
Şairin ilhamı, sənətin yarı!
Dünyanın əvvəlki, sonku ilqarı!
Açıq söyləmirəm sənin adını,
Bir də buludlara çırp qanadını!..
…
Salam gələcəyin böyük adına!
Salam insanlığın etiqadına! (1934)
Komsomol51 Poeması’nda “Məraqlı Bir Hadisə” başlığı altında ibretamiz bir olay anlatılır. Elbette ki Vurgun, poemanın mısra sayısını artırmak için bu olayı yazmamıştır. Burada verilen mesaj gayet açıktır.
Mirpaşa adlı komünist gençlerden biri mescide köpek bağladığı, bunu öğrenen köylülerin kızıp ortalığı velveleye verdiği, bu haksızlığı vicdanın kabul edemeyeceğini, Mirpaşa’nın yaptığı bu ahlâksızlığın Allah’a yapılmış bir hıyanet gibi kabul edildiği ortalıkta konuşulmaktadır. Hayret içerisinde kalan komsomolçular kapalı bir toplantı yaparlar. Mirpaşa da toplantıdadır.
Heyrət içindədir komsomolçular,
Deyirlər maraqlı bir hadisə var:
Mirpaşa məscide bağlamış köpek.
Kendlilər qızışıb qeyzlənərək-
Qarılar, qocalar qiyamət edir,
Kəndin arasında danışıq gedir.
Vicdan götürməyir bu haqsızlığı,
İştə Mirpaşanın exlaqssızlığı
Dillərdə söylənir cinayət kimi,
Söylənir Allaha xəyanət kimi.
…
Qapalı İclas (Kapalı Toplantı)
Aparır iclası yoldaş Bəxtiyar –
Mənim dastanımın baş qəhrəmanı.
Onun gözlərində bir iztirab var,
İştə, düşündürür hər bir insanı
Mənim dastanımın baş qəhrəmanı.
– Mirpaşa doğrudan bir yaramazdır,
Elə bir alçağa ölüm də azdır!
Nə qədər komsomol olsaq da, yenə
Gərək sataşmayaq Allah evinə! –
Dedikcə alışıb yanır gözləri,
Qabardıb döşünü verir irəli.
…
Bəxtiyar
– Əsrlər boyunca o əzan səsi,
İnsanın insanla mübarizəsi
Sizə əfsanələr kimi gəlməsin,
Göydən tökülməmiş nə Tanrı nə din
Bəşər bu yolları keçəydi gərək,
Böyük addımlarla gəlir gələcək…
O məscid, o əzan ordaki insan,
Onların ən gizli sirrinə dalsan,
Hər biri vaxtında yeni bir xəbər,
Hər biri vaxtında canlı bir əsər…
Bəşər vicdanını bağlamış ona,
İnanmışdır onun haqq olduğuna.
İştə, o zamandan, o gündən bəri
Gəlib dolandıqca ömrün illəri.
Hər könül olmuşdur ibadətxana,
İşləmiş iliyə, qarışmış qana.
…
– Məncə bu üsyanda bəşər haqlıdır,
Bu haqda yeni bir dünya saqlıdır!..
Lakin mübarizə, inqilab, üsyan
A yoldaş Mirpaşa, deyildir asan52!
…
İnsanın qəlbində əsrlər boyu
Özünə yer tutub, yurd salan duyğu
Əmrlə insanın çıxmaz canından
Bir də komsomolçu deyil xuligan
Ki, onun ağlına nə gəlsə tutsun.
Ar olsun, doğrudan, sana ar olsun!
Mirpaşa çatmışdı iki qaşını,
Sallamışdı yerə yekə başını…
Deyəsən, qaçmışdı rəngindəki qan,
Peşiman kimiydi tuttuqlarından… (Vurğun, 2005: III/20 vd.)
Vurgun’un, “dastanımın baş qəhrəmanı” diye tanıttığı Bahtiyar’ın başkanlığında kapalı toplantı yapılır, mesele gündeme getirilip enine boyuna tartışılır ve bu eylemin büyük hata olduğu, mescide saygısızlık yapılmaması gerektiği görüşü kabul edilir. Mirpaşa “sana ar olsun” sözleriyle kınanıp pişman edilir.
Samet Vurgun, “inanç” ve “maneviyat” hususunda kulak küpesi yapılması gereken düşünce ve davranışı “Hürmüz və Əhrimən” poemasında “zaman ve mekân”ı tasvir ederken tavsiye etmiştir.
Dönükdür dövranın hökmü, sən öz simanı saf saxla!
Səadətdən, məhəbbətdən danışma hər bir alçaqla!
Bir “Allah” adlanan eşqi sən öz qəlbində axtarsan,
Özün öz hüsnünü tapsan 53 – ölüb getsən də sən varsan! (Vurğun, 1961: III/274)
3.6. Musiki
Bir milletin dünya medeniyeti içerisindeki yerini tayin eden en önemli göstergeden biri şüphesiz ki o milletin musiki medeniyetinin seviyesidir. Bunun şuurunda olan Vurgun hem eserlerinde hem de bütün sosyal faaliyetlerinde Azerbaycan musikisinin dünya medeniyeti sahnesinde hak ettiği yeri alması için büyük gayret göstermiştir.
Vurgun СКАЧАТЬ
Komsomol: Komünist Gençler Birliği, komünist genç.
Asan: Kolay.
Tapsan: Bulsan.