Linkoln. Карл Август Сэндберг

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ style="font-size:15px;">      Bu arada, Demokratlar Partiyası daxilində kəskin ixtilaf yaranmışdı. Nəticədə partiya iki fraksiyaya bölünmüş, hər fraksiya öz qurultayını çağırmışdı. İrəli gedərək vurğulamaq lazımdır ki, demokratların parçalanması respublikaçıların qələbəsini xeyli asanlaşdırdı.

      Respublikaçıların əksəriyyəti həlledici qurultayın Çikaqoda keçirilməsini istəyirdi. Onlar mərkəzi komitəni inandırırdılar ki, qurultay hansısa şərq şəhərində keçirilsə, partiya ölkənin qərb bölgələrində səs itirə bilər. Hazırda Birləşmiş Ştatların ən böyük şəhərlərindən biri olan Çikaqo hələ o vaxtlar çox sürətlə inkişaf edirdi. Bu şəhərin əhalisinə cəsurluq və işgüzarlıq xas idi.

      Beləliklə, Respublikaçılar Partiyasının həlledici qurultayının Çikaqoda keçirilməsi qərarlaşdırıldı. 1860-cı il mayın ortalarında təşkil olunan tədbirdə iştirak eləmək üçün qatarlar 40 min qonaq və 500 nümayəndə gətirdi. (Qurultayda nümayəndələr arasında səsvermə baş tutacaq, respublikaçı namizədlər arasında ən çox səs toplayan, prezident postu uğrunda demokratların namizədi ilə mübarizə aparacaqdı.)

      Linkolnun qərargahında istənilən nümayəndə, ya mühüm qonaq siqara, çaxıra, viskiyə qonaq edilir, onlarla gizli söhbət aparılırdı.

      Sivardın qərargahında da eyni üsullar tətbiq edilirdi.

      Nümayəndələrin gəldiyi qatarlarda keçirilən sınaq səsverməsindən belə aydın oldu ki, Sivard səslərin əksəriyyətini alacaq. Miçiqan, Viskonsi, Minnesota, Nyu-York, Kaliforniya və Massaçusetsdən olan bütün nümayəndələr Sivardın tərəfində idi.

      Linkolnun qərargahında çalışanlar isə əmin idilər ki, əgər Sivard respublikaçıların namizədlər siyahısında birinci olsa, onda seçkini demokratlar qazanacaqlar. Onların bu təbliğatı işə yaradı və bir çoxları, həqiqətən, demokratların qalib gələcəyindən çəkinib Sivardı dəstəkləməkdən imtina etdi.

      Çikaqoya gələn 40 min adam hay-küy salıb bir ağızdan «Avraam Linkoln», «Qoca Eyb» (uşaqlıqda Linkolnu «Eyb» deyə çağırırdılar) , «Odunyaranların namizədi» deyə qışqırır, qəhrəmanımızın şəninə təriflər yağdırır, onu yerə-göyə sığışdıra bilmirdilər.

      İşi belə görə Çikaqonun başbilənləri qurultay zalını Sivardın tərəfdarlarının ixtiyarına verdilər. Lakin qurultay günü səhər erkəndən çoxminlik kütlə zalın qapısına dirəndi. Linkolnun tərəfdarları saxta icazə vərəqəsi ilə içəri keçib bütün yerləri tutdular və keçidləri doldurdular. Sivardın pulla tutulmuş yüzlərlə nyu-yorklu tərəfdarı isə içəri keçə bilmədi.

      Linkolnun qərargahında çalışanlar öz ətraflarına minlərlə boğazdansaz kişi toplamışdı. Linkolnun bir işarəsi kifayət idi ki, onların qışqırığı Çikaqonu başına götürsün. Bu gursəslilərdən biri də Çikaqolu Eyms idi. Deyilənə görə, sakit havada onun səsini Miçiqan gölünün o tayından eşitmək olurdu.

      Məhz bu cür adamların sayəsində Linkoln öz mənəvi üstünlüyünü daha da gücləndirirdi. Kənardan baxana elə gəlirdi ki, bütün ABŞ qəhrəmanımızın qələbəsi üçün səfərbərdir!

      Yekun səslər hesablanmağa başlayanda isə nəhəng izdiham səssizliyə büründü. Hər kəs böyük həyəcanla nəticələri gözləyirdi.

      Nəhayət, qurultayın sədri kütlə qarşısına çıxaraq elan elədi: «Avraam Linkoln Respublikaçılar Partiyasından Birləşmiş Ştatların prezidentliyinə namizəd seçilmişdir!»

      İzdiham hərəkətə gəldi və qulaqbatırıcı uğultu qopdu. Adamlar bir-birini qucaqlayır, ağlayır, gülür, sevinclə qışqırışırdılar.

      Həmin gecə Senqamon çayına bitişik ərazilərdə tonqallar yandı. Sevinən camaatın «urra» səsləri səhərə qədər kəsmədi.

      İyunda isə demokratların qurultayında Duqlas ABŞ prezidentliyinə namizəd oldu.

      Yüzlərlə qəzet, saysız-hesabsız küçə natiqləri Linkolnu dayanmadan tərifləyir, onu «müdrik Eyb», «odunyaranların namizədi», «xalq içindən çıxan adam», «vicdanlı Eyb» adlandırırdılar.

      Yoxsul daxmadan çıxmış bir adam indi hakimiyyətin ən yüksək pilləsinin bir addımlığında idi.

      Duqlas işinin asan olmayacağını indi daha yaxşı anlayırdı. O, xüsusilə, Ayova ştatında yerləşən, əhalisi kifayət qədər çox və mütləq əksəriyyəti ağdərililərdən ibarət olan Pensilvaniyanın belə respublikaçıların tərəfini tutduğunu eşidəndə katibinə tərəf dönüb demişdi: «Linkoln prezident olacaq!»

      Yay və payız arxada qaldı. Seçki kampaniyası sona çatdı.

      1860-cı il noyabrın 6-da səhər tezdən səsvermə prosesinə start verildi. Senqamon qraflığında Duqlas, Sprinqfilddə Linkoln irəli çıxdı. Linkoln axşam öz dostları ilə respublikaçılara məxsus qadın klubuna getdi. Xanımlar onu əhatəyə aldılar: «Necəsiniz, cənab prezident?» Avraam və yanındakılar oturmağa macal tapmamış, poçtalyon əlində teleqram başlarının üstünü kəsdirdi. Teleqramda yazılmışdı ki, Nyu-York belə respublikaçılara səs verib.

      Bu o demək idi ki, Linkolnun prezident seçilməsi artıq an məsələsidir.

      Qəhrəmanımız şad xəbəri arvadına çatdırmaq üçün evə tələsdi. Onun həyat yoldaşına ilk sözləri bu oldu: «Meri, bizi seçdilər!»

      Bölünmüş ev

      Quldarlığın ləğvi üçün çalışan Linkolnun prezident seçilməsi kəskin mübahisə doğurdu. Bu mübahisəni hətta güc yolu ilə həll etmək istəyənlər belə tapıldı. Məsələn, «Konfedereysi» adlı bir qəzet yazırdı: «Qoy nə olur olsun, bəlkə, Potomak çayı qandan qırmızı rəngə boyanacaq, Pensilvaniya eybəcər hala salınmış meyitlərlə başdan-başa örtüləcək, ancaq Avraam Linkolnun təntənəli şəkildə prezident vəzifəsini tutması kimi bir rüsvayçılıqla Cənub ştatları heç vaxt razılaşmayacaq».

      Tezliklə bu cür təhdidlərin boşuna olmadığı ortaya çıxdı, məsələn, Cənubi Karolinanın Nümayəndələr palatası 10 min əsgərin toplanmasına qərar verdi. Silah alınması üçün Corciya ştatı 1 milyon, Luiziana ştatı isə yarım milyon dollar ayırdı.

      Linkolnun ünvanına yazılmış məktublar isə təhqirlərlə, həqarətlərlə dolu idi: onu «ölkənin başına bəla açan insanaoxşar meymun», «hoqqabaz», «idiot» adlandırırdılar. Məktub müəllifləri hədə-qorxularını da əsirgəmir və açıq şəkildə yazırdılar ki, yeni prezidenti asacaqlar, yandıracaqlar.

      Linkoln isə bütün bu təhqir və təhdidlərə bir o qədər də əhəmiyyət vermədən Çikaqoda gələcəkdə vitse-prezident olacaq Hannibal Hamlinlə (1809–1891) görüşdü. O, vəzifə səlahiyyətlərinin icrasına başladıqdan sonra yüksək dövlət vəzifələrini viqlərlə, sonradan respublikaçı olan demokratlar arasında СКАЧАТЬ