Итил суы ака торур / Итиль река течет. Фаттах Нурихан

Чтение книги онлайн.

      – Син… белексез! – диде ул, төкерекләрен чәчеп. – Син минем Йолдыз-кашкамны алдың – каршы килмәдем. Инде минем углыма теш кайрыйсыңмы?! Мин сиңа углымны чалырга юл куймам! Әллә син үзең кыргансыңдыр ул бүреләрне… юрамалый… каян белим мин аны!

      – А Тәңрем! А кояш! – диде Утташ кам, кулларын югары күтәреп.

      – Бар, кычкыр! – диде би. – Синең миңа аяк чалырга маташуыңны ырудашлар белмиме әллә? Мин әйтермен, миннән, Койтым бикәдән үч алмакчы булып, үзе үтерткән, диярмен. Бар, ник кычкырмыйсың?! Шунда ук, муеныңа элмәк салып, агач башына асып куярга боерырмын. Бар-бар, кам баба, бар, сөрән сал!

      – Юк, болай булгач салмыйм, кияү! – диде Утташ кам, өзелеп чыкмады микән дигән сыман, сакалын сыйпап. – Шулай да куркыттым дип уйлама.

      – Изгелек, турылык эзләп йөри, имеш! – диде би, кызганнан-кыза барып. – Ыру кайгысын кайгыртып йөри, имеш, үле бүреләр күргән дә, дөньяның астын өскә әйләндерергә дә күп сорамас! Ыруда кем коткы тарата – син! Кем башбаштакланып йөри – син!

      – Язык, язык! Тел тидермә, язык! – диде кам, мыгырданып.

      Башка чакта Күрән бине юашландыра торган, куркыта-өркетә торган сүзләр аңа бөтенләй көчсез тоелды. Камның мыгырдануын ул колагына да элмәде.

      – Мин инде языктан арындым, – диде ул, әз генә дә исе китмичә. – Кирәк булса, тагын арынырмын.

      – Тотышның бүреләрне үтергәнен мин күрмәдем, башкалар да күрмәгән, – диде Утташ кам да, би эзенә төшеп, тышкы бер тынычлык белән. – Шулай да мин шикләнмим, би, ул үтергән! Анда аның уклары ята. Мин барысын да беләм, кияү! Төштән соң аның келәүлектән китүен дә беләм, кичә кич өендә булмавын да беләм. Синең углың башкисәр булып үсә. Йолаларга төкереп карый. Йола бозып язык ясыйсың да, языгымны йолып, тынычландым дип уйлыйсың. Ялгышасың, би! Ыруның иминлеге, тынычлыгы синең көчеңә генә таянмый, ыруны ата-баба йоласы тота. Кешеләр арасында мин түгел, син коткы таратасың, син башбаштаклык эшлисең. Агач башында мин түгел, синең углың асылынып торыр, кияү! Углыңны алып калырга тырышсаң, Тәңре синең үзеңне чакыртып алудан да тартынмас.

      – Җитәр! – диде би.

      – Җитмәс! – диде кам, кире чигенеп. – Ата-баба йоласы, ата-баба түрәсе барлык кеше өчен бер… бигә дә, чурага да…

      Күрән би йомарланган йодрыгын Утташ камның борын төбенә китерде.

      – Менә күрәсеңме… берме бармаклар? – диде. – Шуларны тигезлә, аннары бер булыр.

      Кияү белән бабай, ыру башы белән кам шулай әйтештеләр, әйтештеләр дә кинәт тынып калдылар. Утташ камның күз алдында әйтерсең яктылык чаткысы кабынып китте. Болай ачыктан-ачык талашып, бозылышып берни кыра алмаячагын ул бер тапкыр аңларга тиеш булды. Утны ничек тә астанрак йөртергә кирәк иде.

      – Синеке көч! – диде ул, уфтанган булып. – Тәңре каргышыннан курыкмаган булсам, мин монда килеп тә йөрмәгән булырыем.

      – Кеше-кара күргәнче аларны юк итәргә кирәк, бабай, – диде би дә, юашланып.

      – Шулай итәрбез, кияү, – диде Утташ кам.

      Кешеләр торып йөренә башлаганчы дип, ашыгып, СКАЧАТЬ