Gələcəyə ön söz. Qulu Məhərrəmli

Чтение книги онлайн.

      Publisist sözünün gücü

      Təntənəli məclisdə masamızdakı həmkarlarımızdan biri «Jurnalistlər evi» ndə ona verilmiş mənzilin orderini alıb geri döndüyündə hamılıqla onu təbrik edib xeyli xoş sözlər söylədik. O da nəzakətlə təşəkkür edib «gün o gün olsun, sizi də eyni münasibətlə təbrik edək» dedi. Dostum Qulu Məhərrəmli də eləmə tənbəllik gülə-gülə qayıtdı ki, bizdə ki bu ağıl var, çətin belə bir şey olsun. Stol ətrafında əyləşmiş deputatlı-jurnalistli hamımız uğunub getdik gülməkdən…

      Amma anladığım qədər hərə özlüyündə bir şeyə gülürdü. Şəxsən mən Qulunun sarkazmına, hələ də yumor hissini itirmədiyinə və özümə gülürdüm, o da bütün bunlarla yanaşı, görünür onun zarafatını hələ də anlaya bilənlərin mövcudluğuna sevinirdi. Amma ən dəhşətlisi o idi ki, hamı söhbətin nədən getdiyini gözəl anlayırdı. Bəlkə də, bəziləri bizim elə, doğrudan da, ağılsız olduğumuza gülür, öz aləmlərində düşünürdülər ki, belə «axmaqlar» olmasaydı, onların qılıncının dalı da, qabağı da kəsməyəcəkdi. Əslində isə Qulu bizi güldürmək yox, düşündürmək istəyirdi. Demək istəyirdi ki, gülmək yox, ağlamaq lazımdır. Həyat prinsiplərini, abrını və illərdir qazandığı hörməti itirmək istəməyənlərə artıq gülürlər. İnsanların gözünə dik baxıb sözünü deyənlərə ağılsız kimi baxırlar…

      Geniş auditoriya Qulu Məhərrəmlini ekranlarda bir televiziya aparıcısı və siyasi şərhçi kimi görüb. Elmi ictimaiyyət isə onu həm də nüfuzlu jurnalistika mütəxəssisi, nəzəriyyəçi-alim, bu sahənin aktual problemlərinə dair sanballı tədqiqatların, dərslik və lüğətlərin müəllifi, ana dilimizin çağdaş problemlərini araşdıran, bu dilin təmizliyi uğrunda çarpışan ciddi alim kimi tanıyır.

      Mən isə onu istedadlı jurnalist, güclü qələm sahibi, yuxarıda təsvir etdiyim epizoddakı Qulu kimi tanıyır və sevirəm. Mənim üçün etiraz etməyi bacaran insan milli ruhun və milli xarakterin daşıyıcısı, xalqın həqiqi təmsilçisidir. Buna görə də mən peşəkarlığına, istedadına, həqiqi vətəndaş mövqeyinə, diletantlığa etiraz edib mənəviyyatsızlığa «yox» deyə bildiyinə, haqsızlığa səssiz qalmadığına görə Qulu müəllimi həm də bu xalqın böyük ziyalısı sayıram.

      Qulu Məhərrəmli başdan-ayağa yaradıcı adamdır və çoxşaxəli yaradıcılığında da publisistika ayrıca yer tutur. «Təkcə «Ayna» dakı sanballı yazılarını nəzərdən keçirmək kifayətdir ki, onun yaşadığımız narahat dünyanın, çağdaş dövrümüzün düşünən insanının, günümüzün mənəvi-psixoloji mənzərəsini necə ustalıqla cızmasının şahidi olasan» (Gülrux Əlibəyli). O, varlığımız və ictimai əxlaqımız üçün təhlükə yaradan meyilləri cəsarətlə tənqid etməkdən çəkinmir. Buna görə də onun yazıları təkcə bu günümüzün mənzərəsi deyil, həm də sabaha mesajlardır, gələcəyə ön sözdür…

      2013…

      İlin sitatı:

      «Qarabağda sivilizasiyalar yox, siyasi maraqlar toqquşur»

      Vətənpərvərlik, boşboğazlıq və yapon fədakarlığı

      Yox, mən Ə.Əylislinin «Daş yuxuları»ndan danışmayacam. Bu əsərdəki uğursuz epizodlar, işlədilən sərt ifadələr, həqiqətin təhrif olunması və ən başlıcası milli heysiyyətə toxunan mizan-tərəzinin pozulması haqda deyilən fikirlərə şərikəm. Gərək o boyda yazıçı xüsusi şövqlə təsvir etdiyi zorakı hadisələr üzərindən ləyaqət ölçülərinə sığmayan formada bütöv bir xalqın üzərinə yeriməyəydi. Həm də hər addımda onu didib-parçalamağa hazır olanlara bu fürsəti verməyəydi.

      Nə isə… olan-oldu və bəlli oldu ki, qeyzlənmiş çoxluq istedadlı yazıçının, əxlaqını qəbul etmədiyi bir cəmiyyət və rejimlə savaşına normal baxmır. Ona görə də Ə.Əylisli kimi böyük yazıçıya olan iyrənc hücumlar ara vermir. Daha çox bir barmaq işarəsi ilə idarə olunan oyuna bənzəyən bu kütləvi hücumların əsas motivi isə belə hallarda kara gələn «vətənpərvərlik» bayatısıdır. Bəli, Vətənin dar günündə onun açıq yaralarına məlhəm olmayanlar indi vətənpərvərlik şərqisinə güc veriblər, duyğuları dilə gəlib coşmaqda, bülbül kimi ötməkdədirlər. Bu saxta vətənpərvərlik adamı çox qorxudur…

      Azərbaycanda xalq hərəkatı başlayanda, millətin yüzlərlə övladı torpaqları qorumaq uğrunda fanatikcəsinə döyüşlərə yollananda biz vətənpərvərliyin gerçək üzünü gördük. Mübariz İbrahimovun şücaəti sayəsində bu duyğunu yenidən yaşadıq. Yəni həqiqi vətənsevərlər şüar demir, «lazım gələrsə…» kimi səfeh boşboğazlıqlar eləmir, çünki onlar əməl adamlarıdır və vətənpərvərliyi müqəddəs missiya bilirlər. Bir də var saxta vətənpərvərlər! Onların sevgisi dildədir və bu adamlar Vətənə qazanc mənbəyi, rüşvət ocağı, mənsəb meydanı kimi baxırlar.

      Bu dünyanı görə-görə gəldikcə «vətənpərvərlik yaramazların son sığınacağıdır» kəlamının nə qədər sərrast deyildiyinə adamda zərrə qədər də şübhə qalmır. Həqiqətən, insan halının hissi-emosional çaları olan vətənpərvərlik bir çox saxtakarlar üçün yaramazlığını, bacarıqsızlığını, bivecliyini, diş altında olan tamahını ört-basdır etmək, həqiqətin üzərinə pərdə çəkmək üçün bir şüardır. Elə cazibədar şüar ki, onunla kütlənin kütləşmiş duyğularını hərəkətə gətirmək, adamları hara desən yönəltmək mümkündür, çətini mexanizm işə düşənəcəndir.

      «Vətənpərvərlik» bu gün Azərbaycan jurnalistikasında da sevimli mövzulardandır. Məmurlar mətbuatı vətənpərvər olmağa və ölkənin «sirlərini» yaymamağa çağırır, rəsmilər jurnalistləri vətənpərvər olmamaqda qınayır. Jurnalistikanın mahiyyətindən bixəbər, amma yaltaqlıqda saç ağartmış hansısa universitet müəllimi də gələcəyin jurnalistlərinə dönə-dönə vətənpərvər olmağı tövsiyə edir. Amma bu məmur da, vəzifəli şəxs də, heç vaxt burnuna həqiqi jurnalistika havası dəyməmiş həmin o riyakar müəllim də vətənpərvərliyin nədən ibarət olduğunu anlada bilmir. Onlara elə gəlir ki, vətənpərvərlik vacib ictimai olayları xəbərləməkdən vaz keçmək, nöqsanlara göz yummaq, dövləti zəiflədən, ictimai əxlaqı pozan məsələlərlə bağlı araşdırma aparmaqdan çəkinmək, bir sözlə, jurnalistikanın əsas missiyasını unudub buyruq qulu olmaqdır. Halbuki jurnalist vətənpərvərliyinin çox sadə formulu var: baş verən olayları dəqiq və qərəzsiz xəbərləmək, həqiqətin yanında olmaq, cəmiyyəti düzgün məlumatlandırmaq! Biz bu missiyanı vicdanla gerçəkləşdirə biliriksə, öz peşə borcumuzu yerinə yetiririk. Yox, bunu edə bilmiriksə, üstəgəl hələ bir fərsiz məmurların sınıq-salxaq təbliğat maşınına miniriksə, hətta manipulyasiyadan da çəkinmiriksə, onda bizim ağızdolusu vətənpərvərlikdən dəm vurmaqdan başqa çarəmiz qalmır…

      Yaponlar bizdən xeyli irəlidədir, təkcə texnologiyada yox, həm də işgüzarlıqda, ağılda və düşüncə tərzində. Təbii ki, yapon jurnalistinin vətənpərvərlik təsəvvürü də xeyli fərqlidir və bunu dostum Elçin Şıxlı Yaponiyadakı son zəlzələdən sonra bu ölkəyə səfərindən yazdığı təəssüratlarında çox parlaq təsvir edib. Söhbət zəlzələ vaxtı dəhşətli dağıntıya məruz qalmış İsinomaki şəhərində çıxan yerli qəzetin əməkdaşlarının adamı heyrətləndirən fədakarlığından gedir.

      Təsəvvür edin, zəlzələdən dağılmış şəhərdə bir həftədir ki, işıq yoxdur, qəzetlər çıxmır, televiziya və radio işləmir, təbii ki, internet də çalışmır. Zəlzələdən sarsılmış insanlar hər şeydən məlumatsızdır, ətraflarında nə baş verdiyini bilmirlər. СКАЧАТЬ