Zəmanəmizin qəhrəmanı. Михаил Лермонтов
Чтение книги онлайн.
Читать онлайн книгу Zəmanəmizin qəhrəmanı - Михаил Лермонтов страница 4
Название: Zəmanəmizin qəhrəmanı
Автор: Михаил Лермонтов
Издательство: Altun Kitab
Серия: Dünya ədəbiyyatından seçmələr
isbn: 9789952241198
isbn:
Bununla da razılaşdım… Neyləmək olardı? Elə adamlar var ki, onlarla mütləq razılaşmalısan.
– Bəs axırı nə oldu? – deyə mən Maksim Maksimıçdan soruşdum. – O, Belanı özünə ram eləyə bildimi? Yoxsa qız əsarətdə qalıb vətən həsrətiylə əriyib məhv oldu?
– Əzizim, vətən həsrəti nədir? Onun aulundan görünən dağlar qaladan da görünürdü. Onlara da elə bu lazımdı. Bundan başqa, Qriqori Adeksandroviç hər gün ona bir şey bağışlayırdı. İlk günlər Bela dinmədən, qürurla bu hədiyyələri rədd eləyirdi. Hədiyyələr də qulluqçu qadına qalır, onun dilini daha da şirinləşdirirdi. Ah, bu hədiyyələr! Əlvan bir cındır üçün qadın nələr eləməz!.. Eh, nə isə, bunları bir qırağa qoyaq.
Qriqori Alekseyeviç onunla çox əlləşdi. Bu arada o, tatarcanı da öyrəndi, Bela da bizim dili anlamağa başlamışdı. O, yavaş-yavaş gözaltı, qıyqacı nəzərlərlə Qriqori Aleksandroviçə baxmağa alışdı, lakin yenə də qüssəsindən əl çəkmirdi. Öz dilində astadan, elə həzin-həzin mahnılar oxuyurdu ki, qonşu otaqdan onun səsini eşidəndə mən də qüssələnirdim. Bir mənzərəni heç vaxt unutmayacağam. Bir dəfə evlərinin yanından keçəndə pəncərəyə boylandım. Bela başını köksünə əyərək taxtın üstündə oturmuşdu. Qriqori Alekseyeviç isə qapının ağzında dayanmışdı. O:
– Qulaq as, mənim pərim, – deyirdi, – özün bilirsən ki, sən gec-tez mənim olacaqsan, bəs mənə niyə əzab verirsən? Yoxsa sən bir çeçeni sevirsən? Elədirsə, mən səni bu saat evinizə buraxaram.
Bela güclə duyulacaq bir titrəyişlə əsdi və başını buladı.
– Yoxsa, – deyə Qriqori Alekseyeviç davam etdi, – mənə nifrət eləyirsən?
Bela ah çəkdi.
– Yoxsa sənin dinin məni sevməyə yol vermir?! – deyə Peçorin soruşdu.
Belanın rəngi qaçdı və dinmədi. Peçorin onu dilə tutmağa başladı:
– Mənə inan, bütün tayfaların Tanrısı birdir, Tanrı səni sevməyə izin verirsə, sənin məni sevməyini niyə yasaq etməlidir?
Bela başını köksünə əyərək taxtın üstündə oturmuşdu. Qriqori Alekseyeviç isə qapının ağzında dayanmışdı.
Bela bu yeni fikrə heyran olmuş kimi diqqətlə onun üzünə baxdı. Qızın gözlərində həm etimadsızlıq, həm də inanmaq arzusu vardı. Gözlər də ki, nə gözlər! İki köz kimi parıldayan gözlər!
– Qulaq as, sevimli Bela! – deyə Peçorin sözünə davam etdi. – Mənim səni nə qədər sevdiyimi özün görürsən. Sənin könlünü xoş eləmək üçün mən hər şeyimdən keçməyə hazıram. Mən sənin xoşbəxt olmağını istəyirəm. Sən yenə də qüssələnsən, o zaman mən ölərəm. De, üzün heç güləcəkmi?
Bela qara gözlərini ondan ayırmadan fikrə getdi, sonra nəvazişlə gülümsədi, razılıq əlaməti olaraq başını tərpətdi. Peçorin onun əlini əlinə alaraq Belanı dilə tutmağa başladı ki, qız onu öpsün. Qız zərif hərəkətlərlə özünü qoruyur, tez-tez təkrar edirdi: “Lazım deyil, lazım deyil”. Peçorin israr etməyə başladı. Bela titrədi, ağladı:
– Mən sənin əsirinəm, kölənəm. Sən məni, əlbəttə, məcbur edə bilərsən, – deyib təkrar gözünün yaşını tökdü.
Qriqori Alekseyeviç yumruğunu alnına çırpıb cəld o biri otağa keçdi. Mən içəri girdim. O, qollarını çatıb otaqda qaşqabaqlı halda gəzişirdi.
– Nə olub, dostum? – soruşdum.
– Qadın deyil, bu, şeytandır! – deyə cavab verdi. – Amma namusuma and olsun ki, o, mənim olacaq…
Mən başımı buladım. Peçorin isə:
– Mərc gəlirsinizmi? – dedi. – Bir həftəyə kimi!
– Baxarıq, – dedim və biz mərcləşərək ayrıldıq.
Ertəsi gün bəzi şeylər almaq üçün o, kazakını Qızlar şəhərinə göndərdi. Kazak oradan çoxlu İran parçaları ilə geri qayıtdı.
Aldığı hədiyyələri mənə göstərərək:
– Necə bilirsiniz, Maksim Maksimıç, – dedi, – Asiya gözəli bu ipək-mahudların qarşısında dayana biləcəkmi?
Mən:
– Siz çərkəz qızlarını tanımırsınız, – deyə cavab verdim. – Bunlar nə gürcü, nə də Zaqafqaziyadakı tatar qızlarıdır, qətiyyən onlara bənzəməzlər. Bunların öz dəbləri var, həm də başqa cür tərbiyə görüblər.
Qriqori Alekseyeviç gülümsədi və fitlə marş çalmağa başladı.
Axır ki, mən haqlı çıxdım; bəxşişlər istənilən nəticəni göstərmədi. Bela bir qədər nəvazişkar oldu və onun inamı artdı – vəssəlam.
Bir gün Peçorin son vasitəyə əl atmağa qərar verdi. Səhər tezdən atının yəhərlənməsini əmr etdi. Çərkəzlər kimi geyindi, silahlandı. Sonra Belanın otağına girdi:
– Bela! – dedi, – Səni nə qədər sevdiyimi bilirsən. İnanırdım ki, sən də məni sevəcəksən. Səhv etmişəm. Sağlıqla qal! Var-dövlətimin hamısı sənin olsun. İstəyirsən qal, istəyirsən atan evinə qayıt – azadsan. Mən özümü cəzalandırmaq istəyirəm. Ya bir güllə, ya da bir qılınc zərbəsi… Məni xatırla və günahımdan keç!
Peçorin ondan cavab almadıqda qapıya doğru bir-iki addım atdı. Bela yerindən sıçradı, hıçqıra-hıçqıra onun boynuna atıldı. Qapının dalında mən də ağladım. Sonra o, Peçorini nə qədər sevdiyini bizim yanımızdaca etiraf etdi. Onlar xoşbəxt idilər!
Belanın atası qızın qalada olmasından şübhələnmişdi. Bir neçə gün sonra xəbər tutduq ki, qocanı öldürüblər.
Kazbiç elə bilirmiş ki, Əzəmət onun atını atasının razılığı ilə oğurlayıb. Bir gün Kazbiç auldan üç verst kənarda yolda durub gözləyirmiş. Qoca da qızını axtarmaqdan gəlirmiş. Kazbiç qəfildən kolun arxasından çıxaraq pişik kimi daldan atın belinə sıçrayır, bir qılınc zərbəsiylə onu atdan salır. Atı çapıb aradan çıxır. Qocanın adamları baş verən hadisəni təpədən görsələr də, Kazbiçə çata bilmirlər.
Söhbət bu yerə çatanda biz çayımızı içib qurtarmışdıq. Çoxdan qoşulmuş atlar qarda üşüyürdülər. Daxmadan çıxdıq. Hava aydınlaşmışdı. Sağımızda-solumuzda dərin uçurumlar qaralırdı. Yola düşdük. СКАЧАТЬ