Йөзек кашы / Перстень. Фатих Хусни

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ дә, үзем беләм мин: кызлар сөйсен өчен, иң элек бер пар ялтыравыклы итек, бер тужурка, сатин күлмәк, хәтфә кәләпүш кирәк…

      Җәйге эшләрне бетергәч, иң кимендә әнә шуларны эшләп кайту нияте белән шахтага китәргә булдым. Әти белән әни каршы торып караганнар иде дә, авызларын тиз томаладым. Җилкәм үсте, синең искеңнән бозып теккән камзулга сыймый башладым, дидем. Шуннан үзләре аңладылар тагын. Эш хәзер конторда, паспорт алуда. Баштан ук шикләнгән идем, дөрес шикләнгән икәнмен, конторда күземне дә ачырмыйлар. Яшелрәк әле син, диләр. Тагын бер-ике җәй Янбулат кояшы астында пеш, аннары шахта тишегенә таман гына булырсың, дип көләләр. Маташтырмагыз, бар пешүем җиткән минем, китәм булгач китәм. Контор идәннәренә төкермәдем дә ичмасам, паспортсыз көйгә киттем дә бардым.

      Юлда Кәче авылы кешеләренә очрап, алар белән бардык. Безнең ярты авыл шахтада, үзебез урнаштырырбыз, диделәр. Яшькә яшь булсам да, буем бар минем, кулларым да бар. Кәче кешеләре ошатып ук куйдылар. «Молодец, йөрәгең җиткән», – диләр.

      Голубовка дигән шахтага килеп җиттек. Чынлап та, Кәче кешеләре баскан икән үзен, килгән көнне үк җыелып эчтеләр, мин – бердәнбер Янбулат малае – бөтенләй югалып калдым. Эчтеләр, эчтеләр дә, аннары Эт бистәсе дигән урынга кайтып сугыштылар. Барысын да эчемә җыеп кына торам. Хәер, эчкә җыярлык әллә нәрсә дә юк. Кәҗә оясы чаклы гына өйләр, стеналары балчыктан, тәрәзәләренең ватылган өлгеләренә иске мендәрләр тыгып куйганнар. Ул бала, ул чебен – ерып йөргесез. Нужаны мин безнең авылда гына дип уйлаган идем, монда да бар икән ул нужа, монда әле озынрак сакаллысы саклап тора икән.

      Беренче тапкыр клетка утырып шахтага төшкәндә әти белән әнине искә алуымны, ходокның түшәменә маңгаемны бәреп күземнән утлар күренгәнне, лавага кереп җиткәч лампам сүнеп, нишләргә белмичә аптырап калуымны язып тормыйм. Карт шахтёрлар әйтәләр, башта ул шулай була, диләр. Беренче көннәрдә үземне дә түгел, кешеләрне дә түгел, атларны кызганып йөдәдем. Сукыр атлар. Мескеннәр, гомерләре буена шунда җир астында вагонетка тартып интегәләр икән. Күзгә караган төсле карыйлар җаннарым. Боларга караганда безнең җир өсте атлары кунак кызлары икән. Якты кояш астында рәхәтләнеп эшлиләр, яшел тугайларда утлап йөриләр. Ә Сабан туйларында инде үзләре дә ирек ача, кешене дә ирек ачтыралар. Кинәт Вәсиләләрнең чабыш атлары исемә төшә. Их, атланыр идем дә туган-үскән җирләремә кайтып китәр идем.

      Атландым атның биленә,

      Киттем сахра җиренә…

      Их!

      Килүемә ун көннән артык түгел, әле беренче получканы да алмаган, ә күңел, читлеккә керәсе килмәгән кош төсле, әллә кайда очып йөри. Барысы да, барысы да синең өчен бит, Вәсилә! Аллы-зәңгәрле ленталар тагып, шомырт кара күзләреңне сирпеп, сикергәли-сикергәли әллә кайдан гына килеп чыктың да мине менә монда, җир астына китереп тыктың. Ялтыравыклы итекләр киеп кайтсам, үзеңнең дә үзәгеңне өзәрмен әле өзүен.

      Өмет тә киң, кесә дә тирән, акча гына аз. Беренче получкадан соң «Бу нишләп болай гына?» дип телемне кузгатмакчы булган идем дә, арт яктан кемдер килеп иңбашымнан СКАЧАТЬ