Kortetjies en 'n lange. PG du Plessis

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ iets van my nek se masjinerie – seker een van die aste – uit sy bus uit los, en dis vir my half of die bearing skeef draai. Jy weet soos die planter hier onder by die …”

      Ek sê ek verstaan sy nek het half vasgeslaan. Die meganika sal mens, soos by ’n verstuite bees, eers sien as jy slag.

      Hy’s toe so met sy kop op veertig grade en sy gesig se sporing so sewe en dertig grade uit, naderhand hotel toe.

      “Die meisie agter die toonbank vra toe wat verkeerd is, want die oggend is ek haaks daar uit toe ek die sleutel by haar ingegee het. Vertel ek haar … maar nou nie van die oog-krinkery nie. Dis toe dat sy sê sy sal die ding maar vir my probeer uitvryf, want dis toe net haar ou lostydjie – ek bedoel van die werk …”

      Ek sal dit nie van die meisie dink nie, verseker ek.

      “Sy’t die ding toe bo in my kamer loop uitvryf tot hy weer vierkantig sit, en so … Kopseer weg, ná drie maande. En toe het ons my beursie loop haal en gaan eet en dans en ek het haar vertel van my plase en goed. Maar die nag toe sê sy ’n ding van stand: sy vra my hoe gaan dit met die hoofpyn. Toe weet ek dis Trynie wat daar vir my lê en kyk, want sy het ook altyd gehoofpyn oor kopseer. Stand.

      “Toe’s ek maar die volgende dag vroeg weg, voor sy opgestaan het. ’n Man kan so onverantwoordelik raak as jou kopseer ’n slag oor is.”

      Nou vir wat kla jy?

      “Sy werk glo deesdae hier by die steakhouse in die dorp, en ek hoor sy verneem waar ek bly …”

      Hoe lyk sy?

      “Nie mooi nie, maar handig …”

      Ek kyk hom so en ek weet hoe my ooitjies moes gevoel het toe die groot ram hier afgelaai is.

      Dis ’n kwessie van stand, waar stand, soos Grand-Pa, nie meer werk nie.

      Genis het nie las van sy kop nie. Ek wis waar Koos die aand sou eet – anderkant stand en Grand-Pa.

      Ten hemele, ter helle, en hierso

      “… en dan sê jy sommer vir Jacob, as jy hom raakloop, dit gaan goed met Sielie en die kinders, en Ounooi is nou by Jan-hulle en dit lyk nie of dit baie goed gaan daar nie, want ek hoor nou die dag van Ennie van Peet-hulle hulle gebruik die ou mens meer vir ’n huishulp as wat hulle haar oppas, want die arme ou mens moet glo nou bed opmaak en skottelgoed was … en met Koos se span gaan dit glo redelik, behalwe dat dit lyk of daardie jongste een ook wil beginne steel, want daar’s by die winkel ingebreek … of los dit liewer, want ’n mens wil nie die siele ontstel nie, maar sê tog vir oorle Pa, hy moet weet wat Anna doen, want wat sy maak, is nie reg nie …”

      Ek kom eers agter wat aangaan toe oorle Pa se boodskap gestuur word.

      Want ek sit en dommel op die voorstoep, en dis drie-uur die middag. Dis Oktober, dit het gereën en die boere het bakkies omgegooi van baldadigheid en oor hulle natpad nie meer ken nie. Nou’s die reën verby en die son stoom die aarde al van vroeg vanoggend af – of hy sy vog wil terugvat en klaarkry.

      Dié dat ek met swaar oë sit en kyk na die middag, na die vlieë wat te dik en te loom is om te vlieg en dus maar rondstap, na die rooi politoer op die stoepie, na die barste in die stoepmuurtjie, na die rens in die melk op my halfgedrinkte, vierde koppie koffie.

      In die weste vorm daar ’n donderwolk wat elders gaan loop reën, nadat hy hier by ons geblo het.

      Ek sit op die stoep, want binne-in wil die oom nie klaarkry met sterwe nie. Die dokter moes al ry om iemand anders die lewe te gaan inhelp, en hy kon nie bly tot die uithelp hier klaar is nie.

      Dis nie goed om drie-uur op ’n warm dag te moet sterwe nie.

      Dis ook nie goed om te moet sit en wakker bly, terwyl dit aan die gang is nie.

      Ek verwyt myself dat ek ’n “geleentheid” geword het. Toe die tannie en haar dogter die oggend, klaar aangetrek, deur die rivier kom om te vra of ek hulle nie ’n geleentheid wil gee na die sterfbed van die onbekende nie, het ek ’n swak oomblik beleef. Ek het hulle mare uitgehoor oor die langdurigheid van die familielid se sterwe. Ek het hulle woord aanvaar dat die einde nou uiteindelik daar is. Hulle belofte dat ek nie lank sal hoef te vertoewe nie, het eg geklink. Ek het gesê ek sal hulle vervoer, omdat ek verleë geword het van die pleiting in die ou vrou se stem, en half uit verleentheid oor die twee deegrolle wat by die dogter se hals uitgepeul het. Die rokkie is in skraler, jonger dae aangeskaf.

      Ek het net die bakkie op die plaas, en ons sit drie voor: Ek bestuur, die tannie vat ’n tweevoet-breedte aan die ander kant en Anna sit die middelstuk met haar gawes vol.

      Anna sit, uit noodsaak, neem ek aan, met haar bene weerskante van die rathefboom. In die dae van die rokkie se ontwerp het die some en halslyne na mekaar toe geneig. Haar sigbare hompe vermeerder dus tot vier. Ratverander word problematies ten opsigte van logistiek en fatsoenlikheid.

      Ons ry. Die sinkplaatpad se na-trillings bewe in Anna se vlees, en ek storm die hoogtes om ratverander te vermy. Haar ma praat oor die dood.

      Sy kom uit ’n geslag wat pynlik en langdurig doodgaan en oor wie lang sterwensverhale vertel kan word – mense wat, alle lyding ten spyt, die ewigheid vroom en stil ingaan, met ’n gesangvers op die lippe.

      So ry ons dan – onder die geklank van doodsgedagtes, met die bibberende vlees tussen ons, en in vierde rat.

      By die plotjie waarheen hulle my beduie, word meer oor begrafnisreëlings gepraat as oor die sterwende se lot. Mettertyd belowe die tannie en Anna hulle sal na die oom omsien, terwyl die huisvrou die nodige vir ’n eventuele begrafnis gaan inkoop. Hulle belowe om hom om te keer en uit te skud as hy dalk stik.

      En nou sit ek op die stoep en ek luister na die boodskappe wat die oom oorkant toe moet saamneem: vir Jacob en vir oorle Pa, oor die welstand van Ounooi en ander agtergeblewenes.

      Dis nie aldag dat jy boodskap-geleentheid kry oorkant toe nie.

      “… en sê vir Kallie van Anna se dinge … sê vir hom hy was nog nie behoorlik koud nie, toe’s Niklaas daar, en hy …”

      Waar Anna op die gegewe oomblik in die huis was, weet ek nie, maar haar stem sny deur alle mure, deur my middag en my loomheid:

      “Ma los vir Niklaas uit! Vir wat wil Ma nou vir Kallie loop en jaloers maak?”

      Dit was die aanvangsvraag. Dit het dadelik oorgeslaan in stellinge oor haar ma se gedrag sedert die dood van oorle Pa. Opwindende maar onherhaalbare luisterstof.

      Tot hulle tot ’n ooreenkoms gekom het: Hulle sal elders loop praat, want wat die sterwende toe al gehoor het oor die dinge van ma en dogter, sou oorle Pa en Kallie ten hemele of ter helle laat skree het.

      Die sessie word dus buite onder die vyeboom langs die windpomp voortgesit. Van daar hoor ek alle argumente oor wat die dode behoort te weet van die agtergeblewenes.

      Ek luister aandagtig, want ek dag daar staan bietjie te veel motors by die huisie anderkant die rivier, en bekende name word genoem. Ek luister so goed dat ek te laat hoor die oom stik.

      Maar hy’s toe al blou en sy langdurigheid het geëindig.

      Ons ry uiteindelik terug. Skuldigheid, vlees en dood op ’n ry voor in ’n СКАЧАТЬ