Paul de (1780–1873) – francuski wojskowy i historyk, adiutant Napoleona. [przypis edytorski]
70
rębajło – człowiek dobrze walczący białą bronią. [przypis edytorski]
71
Klemens XII – właśc. Lorenzo Corsini (1652–1740), papież od 1730, znany z konstytucji apostolskiej potępiającej masonerię. [przypis edytorski]
72
Santa Maria Maggiore – rzymska bazylika Najświętszej Marii Panny. [przypis edytorski]
73
donżuan – kobieciarz. [przypis edytorski]
74
markiz de La Fayette (1757–1834) – francuski polityk, liberał i dowódca wojskowy, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. [przypis edytorski]
Ludwik XVIII (1755–1824) – król Francji z dynastii Burbonów od 1814. [przypis edytorski]
78
ministeriał – urzędnik. [przypis edytorski]
79
przyjaciel Favrasa, który czekał wiadomości o jego powieszeniu – 19 II 1790 r. margrabia de Favras został powieszony za próbę ocalenia rodziny królewskiej oraz zorganizowanie spisku antyrewolucyjnego. Co ciekawe, brał w nim również udział przyszły król Ludwik XVIII. [przypis edytorski]
80
galernik – ówczesne prawo francuskie uwzględniało karę zesłania na galery. [przypis edytorski]
81
czczy – nic nieznaczący. [przypis edytorski]
82
liliput – karzeł. [przypis edytorski]
83
Jacqueminot, Jean-François (1787–1865) – generał napoleoński, polityk i przemysłowiec francuski. [przypis edytorski]
84
Gouvion-Saint-Cyr, Laurent de (1764–1830) – kilkukrotny francuski minister wojny. [przypis edytorski]
85
Piemont – region w północno-zachodnich Włoszech, jego głównym miastem jest Turyn. [przypis edytorski]
86
Constant, Benjamin (1767–1830) – polityk i pisarz francuski, pochodzący ze Szwajcarii, autor m. in. powiastki Adolf i licznych dzieł z zakresu filozofii politycznej, związany uczuciowo z panią de Staël. [przypis edytorski]
87
dla której Beniamin Constant się bił – właściwie to: Benjamin Constant; o cześć kochanki króla Prus (Wilhelma II) walczył tak naprawdę kuzyn Constanta – August. [przypis edytorski]
w dniu zarządzeń – chodzi o rozkazy Karola X, takie jak: zniesienie wolności prasy czy rozwiązanie Izby Deputowanych, które stały się bezpośrednim powodem wybuchu rewolucji lipcowej z 27–29 VII 1830 r. [przypis edytorski]
91
prowincjał – zakonnik mianowany na przełożonego prowincji zakonu. [przypis edytorski]
92
chwat – człowiek energiczny, dzielny, śmiały. [przypis edytorski]
93
As You Like It (ang.) – Jak wam się podoba, sztuka Williama Shakespeare'a. [przypis edytorski]
94
paolo – dawna moneta włoska wprowadzona przez papieża Pawła III. [przypis edytorski]
95
faworyty – bokobrody, baczki. [przypis edytorski]
96
sławny filozof, Niemiec – czyli wybitny matematyk Philippe-Jacques Müller. [przypis edytorski]
97
mizantrop – osoba stroniąca od ludzi, odczuwająca do nich niechęć. [przypis edytorski]
98
markiz de LaFayette (1757–1834) – francuski polityk, liberał i dowódca wojskowy, uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. [przypis edytorski]
99
Plutarch z Cheronei (50–125 n.e.) – grecki historyk i mówca, autor m. in. Żywotów równoległych. [przypis edytorski]
100
Epaminondas (ok. 420 p.n.e.–362 p.n.e.) – wojskowy i polityk z Teb, kilkakrotnie pokonał Spartę. [przypis edytorski]
101
vulgo (łac.) – w języku gminu. [przypis edytorski]
102
Byron, Georges (1788–1824) – poeta, czołowy przedstawiciel angielskiego romantyzmu; zwolennik europejskich ruchów niepodległościowych. [przypis edytorski]
103
Brougham, Henry Peter (1778–1868) – polityk, prawnik i dziennikarz brytyjski, kanclerz w latach 1830-1834. [przypis edytorski]
104
Canova, Antonio (1757–1822) – włoski rzeźbiarz, architekt i malarz. [przypis edytorski]
105
Rossini, Gioachino Antonio (1792–1868) – włoski kompozytor operowy. [przypis edytorski]
106
Constant, Benjamin (1767–1830) – polityk i pisarz francuski, pochodzący ze Szwajcarii, autor m. in. powiastki Adolf i licznych dzieł z zakresu filozofii politycznej, związany uczuciowo z panią de Staël. [przypis edytorski]
Périer, Casimir (1777–1832) – polityk francuski. [przypis edytorski]
109
Vitet, Louis (1736–1809) – lekarz i polityk francuski. [przypis edytorski]
110
Ternaux, Louis Mortimer (1808–1872) – historyk i polityk francuski. [przypis edytorski]
111
et consortes (łac.) – i towarzysze, i wspólnicy (ci, którzy dzielą z nim los). [przypis edytorski]
112
Sir Walter Scott (1771–1832) – ogromnie popularny w XIX w. powieściopisarz, twórca stylu powieści historycznej, w której fakty wymieszane były z legendami, ludowymi wierzeniami i wątkami fabularnymi. [przypis edytorski]
113
de Rémusat, Charles François Marie (1797–1875) – pisarz i polityk francuski. [przypis edytorski]
114
afektowany – tu: wykwintny. [przypis edytorski]
115
Fleury, Abraham-Joseph Bénard (1750–1822) – aktor Comédie Française, wybitny komik. [przypis edytorski]
116
Scheffer, Ary (1795–1858) – malarz francuski pochodzenia holenderskiego. [przypis edytorski]
