Еракка китеп кара = Взгляни издалека. Мөдәррис Әгъләмов

Чтение книги онлайн.

СКАЧАТЬ саен, малайлар тәгәрәп китәләр. Картларның җомга намазына җыелуларын күрү белән, алар минем тирәгә җыела:

      – Әй, «Иман», әйдә әле безнең иманыбызны да укытып ал!

      Шулай итеп, миңа яңа кушамат тагылды да калды.

      Еллар үтте. Мин дә авылдан китеп, Казан дәүләт университетына укырга кердем. Профессор Хатип ага Госман «XIX гасыр әдәбияты»ннан курс-лекция укый. Шушы шигырьне укып китте:

      …«Иман шарты»н өйрәнмәсә – яман, дигән…

      Мин сикереп торам (әдәпсез!):

      – Ялгыш укыйсыз, Хатип ага, – дим һәм шигырьне баштан алып хәтердән көйләп чыгам. Нәкъ әбичә итеп.

      – Син моны каян беләсең?

      – Әби өйрәтте.

      Баксаң, мәшһүр татар-башкорт-казах шагыйре Акмулла әсәре икән ул.

      Менә сиңа әби, менә сиңа «Иман» кушаматы.

      Бәлки, шигырь әнә шуннан башлангандыр.

* * *

      Район газетасында, «Яшь ленинчы»да, «Ялкын»да шигырьләрем басыла башлагач, миннән бәйрәм шигырьләре яздырырга керештеләр. Әниләр бәйрәме, Октябрь, Җиңү бәйрәмнәре. Тәгәрәтәм генә. Бер язгы бәйрәмдә район газетасында шигырем басылды. Үземчә бик шәп инде:

      Яшәсе дә безгә яшәсе –

      Яңа язда бөтен планетада

      Уйнап торсын дуслык рәшәсе.

      Авыл клубында дәртләнеп-дәртләнеп укыдым.

      Алкышларга күмелдем. Урамга чыккач, гармунчы Рәзим:

      – Пүчтәк шигырь бу! – диде. – Шигырь мондый булмый.

      Үтерде, гарьләндем.

      – Ә ничек була? Менә үзең язып кара.

      – Менә ничек була:

      Яусаң яу, яңгыр!

      Яумасаң, тамма да!

      Сөйсәң сөй, җаным,

      Сөймәсәң ялынмаем.

      – Рифмасы юк, – дидем мин, үҗәтләнеп.

      – Әй, надан! – диде ул, – «яусаң», «яңгыр», «яумасаң», «ялынмаем» – рифмалар түгелме?

      Тетрәнеп киттем. Сибәләп кенә торган яңгырга кушылып күз яшьләрем тәгәрәде. Эчтән генә сөеп йөргән күрше кызы – Гасимә күз алдыма килеп басты.

      Әнә шундый сабак бирде миңа гармунчы, җиде класс белемле калхузчы авылдашым.

      Шигырь, бәлки, шуннан башлангандыр.

* * *

      Инде иң беренче язган, иң беренче басылган шигыремә килик. 1958 ел. Ул «Истәлекләр» дип атала.

      Истәлекләр алар күптөрле,

      Истәлекләр алар күп кала –

      Бер истәлек булып, әнкәмнең

      Чиккән сөлгеләре саклана.

      Чиккән сөлгеләре саклана

      Бизәге лә, аның бизәге –

      Карый кебек миңа бизәктән

      Әнкәемнең нурлы күзләре.

      Миңа 12 яшь. Әнкәемне югалту хәсрәтеннән гаҗиз булганнан язылгандыр дип уйлыйм. Мин үз гомеремдә (шөкер!), кешеләргә ияреп, шагыйрь булу хыялы белән шигырь язмадым. Бала чагымнан шигырь теориясе турында китаплар укып өйрәнмәдем. Әбинең шигъри күңеле, шигъри теле Кол Галине, Тукайны яхшы белүе, шулар арасында иҗат иткән дистәләгән шагыйрьләрне күңелдән көйләве, мөнәҗәтләре мине шигърияткә алып килде.

      Зөләйха бер көн йатыб СКАЧАТЬ