Fizjologia żywienia. Коллектив авторов

Чтение книги онлайн.

      Oskar Wojciech Wiśniewski, student

      Wydział Lekarski I

      kierunek lekarski

      Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

      Ludzie z natury dobrzy pragną wiedzy.

      Szanowni Państwo!

      Kierując się myślą wyrażoną przez Leonarda da Vinci, przekazujemy Państwu kompendium podstawowej wiedzy na temat fizjologii żywienia.

      Biorąc do ręki ten podręcznik, zapoznają się Państwo z funkcjonowaniem układu pokarmowego oraz strukturami i czynnikami odpowiedzianymi za regulację łaknienia. Ze względu na rozwój badań dotyczących tkanki tłuszczowej uzyskają też Państwo najnowszą wiedzę na temat jej roli w organizmie człowieka. W kolejnych rozdziałach znajdą Państwo informacje na temat regulacji gospodarki wodno-elektrolitowej, zapotrzebowania energetycznego organizmu człowieka oraz roli, jaką odgrywają w nim białka, węglowodany, tłuszcze, mikroelementy i witaminy. Przygotowując podręcznik, staraliśmy się zawrzeć w nim najważniejsze informacje dotyczące zmian metabolicznych i hormonalnych związanych ze wzrostem i redukcją masy ciała, omówiliśmy też znaczenie układu pokarmowego i sposobu żywienia w utrzymaniu prawidłowej funkcji immunologicznej ludzkiego organizmu. Ze względu na rosnącą liczbę publikacji oraz zainteresowanie świata medycznego rolą mikrobioty jelitowej, przeanalizowaliśmy zarówno czynniki żywieniowe wpływające na jej kształtowanie, jak i ogromną rolę, jaką odgrywa ona w funkcjonowaniu organizmu jako całości. W książce znalazły się ponadto najnowsze zasady żywienia w różnych okresach życia oraz w odniesieniu do osób aktywnych fizycznie. Przedstawiliśmy także informacje na temat stosowanych ostatnio nowinek dietetycznych i zamienników cukru w świetle aktualnych doniesień naukowych oraz omówiliśmy główne kierunki badań z obszaru nowej nauki, jaką jest genomika żywienia.

      Podręcznik oddajemy do rąk wielu adresatów, a zwłaszcza bliskich nam studentów kształcących się na kierunkach medycznych, weterynaryjnych, ale też wychowania fizycznego, biologii, biotechnologii, oraz wszystkich tych, którzy interesują się funkcjonowaniem układu pokarmowego, żywieniem i odnoszącymi się do tych zagadnień problemami.

      Mamy nadzieję, że praktyczne aspekty naszej publikacji staną się źródłem inspiracji dla Czytelników, zgodnie z maksymą Paulo Coelho: „Wszystko, czego się dotąd nauczyłeś, zatraci sens, jeśli nie potrafisz znaleźć zastosowania dla tej wiedzy.”

      1

      Fizjologia układu pokarmowego

      1.1. Wprowadzenie

      Jedyną drogą przyjmowania pokarmu, a tym samym wszystkich składników niezbędnych dla wszelkich procesów zapewniających przeżycie organizmu, jest przewód pokarmowy. Aby spożyty pokarm mógł zostać przyswojony przez organizm, musi zostać poddany przemianom mechanicznym i chemicznym. Do przemian mechanicznych należą m.in. gryzienie, żucie czy mieszanie treści pokarmowej z sokami trawiennymi. Rozkład chemiczny pokarmów do substancji prostych, łatwo przyswajalnych przez organizm człowieka, jest możliwy dzięki czynności gruczołów trawiennych (ślinianki, trzustka, wątroba, gruczoły przewodu pokarmowego) wydzielających do światła przewodu pokarmowego niezbędne enzymy. Wszystkie narządy uczestniczące w przyjmowaniu, przemianie i przyswajaniu składników pokarmowych wchodzą w skład układu pokarmowego.

      Do podstawowych funkcji układu pokarmowego należą (tab. 1.1):

      Tabela 1.1. Ogólne funkcje części przewodu pokarmowego

      1.2. Budowa, motoryka i funkcja przewodu pokarmowego

      Ściana przewodu pokarmowego zbudowana jest z: błony śluzowej, podśluzowej, mięśniowej i zewnętrznej, czyli przydanki (ryc. 1.1).

      Błona śluzowa (mucosa) składa się z:

      Błona podśluzowa (submucosa) zawiera:

      Błona mięśniowa składa się z dwóch warstw mięśniówki gładkiej (wyjątek – zwieracz zewnętrzny odbytu zbudowany z mięśniówki poprzecznie prążkowanej):