Na marne. Marta Sapała

Чтение книги онлайн.

      – Tarchomin? Miasteczko Wilanów? Hmm, może Marina Mokotów? – typują znajomi, gdy rozmawiamy o tym, gdzie mogę skonfrontować z rzeczywistością swoje wyobrażenia. Te, które zaczerpnęłam z mediów. Podawane przez nie statystyki mówią, że w polskich domach rocznie marnuje się dwa miliony ton żywności. To tak, jakby każdy z nas, niezależnie od tego, czy ma lat pięć czy siedemdziesiąt pięć, czy mieszka w mieście czy na wsi, wyrzucał pięćdziesiąt dwa kilogramy jedzenia rocznie. Jedno jabłko, kajzerkę, klopsa, pół tabliczki czekolady każdego dnia. Badania mówią, że nonszalancją większą niż średnia wykazują się kobiety, osoby pracujące na etacie, z wyróżniającymi się w stosunku do reszty populacji dochodami, oraz ci, którzy rzadziej gotują – tak jakby wiedza o tym, co można zrobić ze świeżych produktów, przekładała się na mniejsze straty. Poważny wkład w globalny bilans zmarnowanego jedzenia mają też single, rodziny z dziećmi oraz mieszkańcy dużych miast.

      Najwięcej głosów pada na okolice Rydygiera. To fragment transformującego się Żoliborza Przemysłowego. Parę lat temu można się tu było co najwyżej zaplątać na imprezę taneczną albo koncert na squacie. Teraz, gdy wokół porośniętych dzikim winem budynków Instytutu Mechaniki Precyzyjnej wyrosły bloki z mieszkaniami po minimum dziewięć i pół tysiąca złotych za metr – przemianowano go na Zielony, Artystyczny, w zależności od inwestora.

      Deweloperzy bardzo się tu napracowali. Ulice Żoliborza Artystycznego noszą nazwiska artystów, którzy żyli i tworzyli w tej części stolicy. Na drewnianych kładkach wybito tytuły filmów Janusza Morgensterna, ze ścian jednego z budynków sfruwają kapelusze Jerzego Ficowskiego. Krawężniki są tu równe, karoserie aut – błyszczące, a dopiero co posadzone jarzębiny – krzepkie jak ceny mieszkań z widokiem na ich korony. Sięgają, nietypowo jak na młode sadzonki, kilku metrów wysokości. Pracownicy MPO, którzy do warszawskich koszy dostają się na ogół samodzielnie (na kokpicie zawsze leży pudełko pełne kluczy i kodów), muszą tu najpierw meldować się na portierniach.

      Tylko łoskot wytaczanych z altanek bobrów brzmi tak samo jak wszędzie indziej. I zapach. Jedyny w swoim rodzaju, skomponowany z nut rozkładu, nikotyny, kurzu, z delikatną chemiczną ścieżką gdzieś w tle. On też jest taki sam.

      Morfolog żywnościowych odpadków miałby tu – w przeciwieństwie do Śródmieścia – dużo do roboty.

      Dużo obierków, skórek, łupin, kości – jak wszędzie.

      Sporo resztek zgarniętych z talerzy.

      Ale są też całe siatki mandarynek. Winogrona, te słodkie, bezpestkowe. Mnóstwo wędlin, szczególnie salami, napoczęte albo całe opakowania – w terminie. Berlinki, nieotwarte. Całe brokuły. Ziemniaki. Banany. Słoiki z ogórkowymi piklami domowej roboty, wciąż zassane – w środku ani śladu pleśni. Majonez, ledwo napoczęty. Kilogramowe opakowanie orzeszków arachidowych, ukryte, może dla niepoznaki, w papierowej torbie po mące. Woda; ktoś upił kilka łyków i wyrzucił resztę. Pełny przekrój przez półkę z nabiałem. Futomaki z rybą, która kiedyś była pewnie tuńczykiem. Całe mrożone dania, całe pudełkowe zestawy opracowane przez dietetyków. Bigos wyceniony na pięćset kalorii, przeznaczony na kolację. Nietknięty.

      Po dwóch kwadransach w jednym z bobrów znajduję dowód na istnienie statystycznego błędu. Nieraz czytam o tym, że grupą produktów, gdzie marnowania jest najmniej, są słodycze, a właśnie trzymam w ręku siatkę pełną wysoko przetworzonego cukru. Słoik z nutellą jest do połowy wyskrobany, ale czekolady oraz batoniki wyglądają jak dopiero co ściągnięte ze sklepowej półki, opakowania mają nietknięte, daty sięgają daleko w przyszłość.

      – Słodycze? Serio? – pytam pracowników MPO, z którymi przystanęliśmy przy wyciągniętym na ulicę bobrze. Akurat przyjechała druga ekipa; krótka wymiana wrażeń.

      – Pewnie. Nie tylko one. Ale trzy miesiące wystarczą, żeby się znieczulić – mówią.

      Dowody zabieramy ze sobą.