Niemcy. Piotr Zychowicz

Чтение книги онлайн.

      Oskar Schindler nie jest ulubioną postacią historyczną Polaków…

      (śmiech) Doskonale to rozumiem.

      To, że najsłynniejszym Sprawiedliwym wśród Narodów Świata jest „dobry Niemiec”, jeszcze jakoś byśmy przełknęli. Jednak „dobry nazista” – co to, to nie!

      Przyczyna sławy Schindlera jest bardzo prosta i w dużej mierze przypadkowa. To oczywiście pokłosie spektakularnego filmu Stevena Spielberga z 1993 roku Lista Schindlera. Wpływ amerykańskiego przemysłu filmowego na ludzkość jest gigantyczny. Ja sam nie słyszałem o Schindlerze dopóty, dopóki nie obejrzałem superprodukcji Spielberga.

      Dlaczego Spielberg nie nakręcił filmu o Irenie Sendlerowej, Polce, która uratowała setki dzieci z warszawskiego getta?

      Ludzie Zachodu postrzegają II wojnę w sposób wybiórczy. Nasze badania nad Holokaustem zostały zdominowane przez historyków specjalizujących się w historii Niemiec. A co za tym idzie – opisujących Zagładę przez pryzmat doświadczeń Niemców. Niewielu badaczy z Zachodu interesuje się Europą Wschodnią. Nie mają więc pojęcia o tym, co podczas wojny działo się z Polakami. Nie wiedzą o polskich cierpieniach ani o Polakach ratujących Żydów.

      A może „dobry Niemiec” jest dla Zachodu bardziej do przyjęcia niż „dobry Polak”?

      Nie doszukiwałbym się podtekstów. Proszę nie przeceniać Amerykanów. Tutaj nie chodzi o niechęć do Polaków, tylko o zwykłą ignorancję. My, mówię to w imieniu cechu amerykańskich historyków, nie uczymy naszych studentów wystarczająco dużo o historii Polski i innych krajów Europy Wschodniej. Badaczy zajmujących się tą problematyką można zliczyć na palcach jednej ręki. To bez wątpienia poważne zaniechanie.

      Porozmawiajmy więc o Schindlerze. Przed wojną był chyba chuliganem.

      Nie, to nie jest właściwe określenie. Rzeczywiście jednak Schindlera, który był Niemcem sudeckim, kilkakrotnie aresztowała czeska policja. Siedział w areszcie, płacił grzywny – głównie za pijaństwo i rozmaite knajpiane wybryki. Bardzo dużo pił. Zdradzał żonę z wieloma kobietami. Miał dwoje nieślubnych dzieci. Prowadził hulaszczy tryb życia, na który nie miał środków, bo nie szło mu w interesach.

      Czy dlatego związał się z Abwehrą?

      Tak, to był jeden z głównych powodów. Współpracę z Abwehrą podjął, gdy zaczął narastać konflikt między III Rzeszą a Czechosłowacją. Działał przeciwko swojemu państwu, za co w 1938 roku znów został wpakowany do czeskiego więzienia. Uratował go podpisany we wrześniu 1938 roku Układ monachijski, na mocy którego Czesi musieli wypuścić ze swoich zakładów karnych wszystkich więźniów politycznych. Po wyjściu na wolność wstąpił do NSDAP.

      Ojczyzna Schindlera – Kraj Sudecki – zmieniła przynależność państwową, ale Schindler nie zerwał współpracy z Abwehrą.

      Teraz zaangażował się w przygotowania do inwazji na Polskę. Miał zdobyć jeden z mundurów Wojska Polskiego, który został potem użyty do słynnej prowokacji gliwickiej. Czyli pozorowanego ataku esesmanów przebranych za polskich żołnierzy na niemiecką radiostację na Śląsku. Atak ten posłużył następnie Hitlerowi za pretekst do napaści na pański kraj.

      Piękny bohater, nie ma co!

      (śmiech) Muszę przyznać, że po zbadaniu pierwszego okresu jego życia zadałem sobie pytanie: W co ja się wpakowałem?! Ten Schindler w niczym nie przypomina postaci granej w filmie przez Liama Neesona. Pijak, babiarz, narodowy socjalista i szpieg Abwehry! Przecież Schindler po wojnie był na szczycie czeskiej listy poszukiwanych zbrodniarzy wojennych! Czesi do dziś uważają go za bandziora i denerwują się, gdy słyszą, że Schindler był wielkim bohaterem. Nie przyjmują do wiadomości, że ten człowiek się zmienił i ma wielkie zasługi.

      Po co w 1939 roku Schindler pojechał do Polski?

      Żeby się wzbogacić. Podobnie jak wielu niemieckich biznesmenów zorientował się, że upadek Polski dla rzutkich, przedsiębiorczych Niemców otwiera zawrotne możliwości. To był „dziki Wschód”, na którym wszystko było możliwe. Schindler wykorzystał to, że żydowskie fabryki i sklepy zostały skonfiskowane przez władze okupacyjne oraz przekazane niemieckim zarządcom. Udało mu się przejąć kilka z nich, na czele z fabryką naczyń emaliowanych, która właśnie zbankrutowała.

      Miało to dość drastyczny przebieg…

      Tak po wojnie twierdziło dwóch krakowskich Żydów – Natan Wurzel i Julius Wiener. Według nich Schindler posuwał się do gróźb, grabieży i przemocy. Nasłani przez niego esesmani podobno ciężko pobili pewnego starego Żyda, żeby zmusić go do podpisania zrzeczenia się własności sklepu. Sprawy te wyszły na jaw, gdy uratowani przez Schindlera Żydzi rozpoczęli starania o nadanie mu tytułu Sprawiedliwego. Ostatecznie spór z Wurzlem udało się zażegnać. Zapewne zapłacono mu za to, żeby wycofał zarzuty. Schindler w 1963 roku mógł posadzić swoje drzewko w Jerozolimie.

      Czy jednak Schindler pomagał Żydom z dobrego serca, czy dla zysku?

      Na początku dla zysku. Kiedy przejął fabrykę, odziedziczył po poprzednich właścicielach żydowską kadrę kierowniczą. Ludzie ci, na czele z Abrahamem Bankierem, świetnie znali ten zakład. Schindler jako praktyczny człowiek ich nie wyrzucił. Przeciwnie – całkowicie się na nich oparł. To Bankier przez całą wojnę prowadził fabrykę. Miał biuro tuż obok gabinetu Schindlera i stamtąd kierował Emalią. Schindler nie zaprzątał tym sobie głowy. Był zbyt zajęty.

      Czym?

СКАЧАТЬ